قامت صنایع دستی فارس پس از کرونا صاف نشد

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده و گزارشات منتشر شده، قامت صنایع دستی فارس پس از کرونا صاف نشد.

حوزه صنایع دستی هنری است که عشق هنرمندان این حوزه را به خوبی به روایت می کند. گره عشق بر تار و پود قالی، نقش و نگار نشسته بر الوان کاشی هفت رنگ، ظرافت خاتم شیراز و منبت کاری های سرشار از شور و شوق شناسنامه صنعتی است که در دیار فارس نمود جهانی دارد.

اما این روزها حال صنایع دستی فارس ناخوش است و ساز دلنواز دیرینه مردمان مشغول به این هنر دیرین و ارزشمند کوک نیست. در این حوزه که باید هنر شناس قابلی باشی، زخم های نهفته از دیر زمان ها بر پیکر صنایع دستی رخ نشان می دهد.

زخم هایی که با شیوع ویروس کرونا بر حجمشان افزوده شد و زخمهای قدیمی نیز سر باز کرد. تازیانه کرونا آنقدر کاری بود که این صنعت را زمینگیر و فلج کرده است.

شیراز یکی از دو شهر خلاق جهانی در حوزه صنایع دستی است که با 120 رشته صنایع دستی پس از اصفهان حرف اول را در ایران می زند.

یکی از هنرهای بی بدیل صنایع دستی استان فارس که آوازه جهانی دارد، کاشی هفت رنگ شیراز است که با رنگ و لعاب بی نظیرش 80 درصد نیاز کاشی های مساجد و سایر بناهای ارزشمند معنوی و تاریخی جنوب این استان را تأمین کرده است.

کاشی هفت رنگ شیراز حاصل هنرنمایی سرانگشتان متبحر هنرمندان شیرازی است که دل در گروی عشق دارند. کیفیت منحصر بفرد کاشی هفت رنگ شیراز سبب شده تا این رشته از صنایع دستی استان فارس در زمره صادرات به کشورهای حوزه خلیج فارس و در ردیف اجناس مهم صادر شده به سایر استانهای کشور قرار گیرد.

آباده؛ شهر جهانی منبت

آباده خاستگاه منبت است. هنری سنتی که از حدود هزار و 500 سال پیش در کشور مرسوم بوده است. این هنر کنده کاری بر روی چوب است و به همین منظور باب میل گردشگران داخلی و خارجی علاقمند به حوزه هنرهای صنایع دستی است.

خاتم شیراز یکی دیگر از هنرهای بی بدیل حوزه صنایع دستی استان فارس است که شهرت جهانی دارد. این هنر ارزشمند که قدمت آن به حدود هزار سال پیش بر می گردد، در قسمت منبر جامع مسجد عتیق شیراز به زیبایی تمام رخ نشان می دهد، صندوقچه های خاتم شیراز روایت دلدادگی هنرمندان این صنعت را به به خوبی این هنر نشان می دهد.

در همین زمینه مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس از فعالیت 20 هزار فعال حوزه صنایع دستی در این استان خبر داد و گفت: از این تعداد تنها 2 هزار نفر هنرمند بیمه هستند.

هادی شهدوست شیرازی پیرامون اینکه قامت صنایع دستی فارس پس از کرونا صاف نشد، اظهار داشت: شیراز به عنوان شهر جهانی صنایع دستی 950 کارگاه فعال در حوزه هنرهای سنتی، همچون خاتم، کاشی هفت رنگ و قلم زنی دارد که به دلیل زیبایی های چشم نواز هر یک از این رشته ها در این شهر همواره موردتوجه گردشگران قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه مطالبه صنعتگران حوزه صنایع دستی برپایی نمایشگاه حراج واقعی محصولاتشان است، افزود: حراج آثار هنرمندان و صنعت گران صنایع دستی استان فارس در شیراز در شرف انجام است.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس ادامه داد: بحمدلله تمامی بازارهای صنایع دستی استان فارس باز هستند و به رغم فشار زیادی که به صنعت گران و هنرمندان صنایع دستی طی همه گیری کرونا واردشده، همه واحدهای صنایع دستی مشغول به فعالیت هستند.

شهدوست شیرازی ابراز کرد: پروژه پژوهشی جدیدی در استان فارس با هدف شناسایی بازار و ایجاد برند شیراز در حوزه صنایع دستی شروع شده که امید می رود بر مبنای آن بتوانیم پایه های توسعه تجارت بین المللی صنایع دستی استان فارس را پی ریزی کنیم.

نوسانات ارزی جای نگرانی دارد

او یاد آور شد: بیشترین خسارتی که صنعت گران و هنرمندان صنایع دستی از نوسانات ارزی دیدند در زمینه تأمین مواد اولیه بود که به تبع آن باعث رشد خام فروشی شد.

این مقام مسئول ضافه کرد: هم اکنون در حال بررسی و پیدا کردن راه حلی منطقی و منطبق بر قوانین بازار هستیم.

مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس بیان کرد: مهمترین بخش صادرات صنایع دستی استان فارس مربوط به دست بافته های داری است که از طریق پایتخت صورت می گیرد و در سایر گروه های صنایع دستی بخش عمده صادرات مربوط صادرات چمدانی و فروش حقیقی به گردشگران است که امیدواریم با پایان یافتن بیماری کرونا و رونق گردشگری زمینه رونق مجدد صنایع دستی فراهم کرد.

او متذکر شد: ایجاد برند شیراز در حوزه صنایع دستی از اهدافی است که این اداره کل دنبال می کند تا با ایجاد آن توسعه صادرات نیز رقم خواهد بخورد.

مدیرعامل اتحادیه تعاونی های صنایع دستی استان فارس گفت: از 120 رشته صنایع دستی استان فارس 80 رشته فعال و صنعتگران در زمینه های مختلف فعالیت می کنند.

حسین همتی با اشاره به اینکه تا قبل از کرونا و به دلیل گشایش نمایشگاه های صنایع دستی بازار کار صنایع دستی استان فارس مساعد بود، عنوان کرد: تا قبل از شیوع ویروس کرونا حوزه هنرهای صنایع دستی استان فارس با برپایی نمایشگاه های ملی و بین المللی در داخل و خارج کشور باعث شده بود که اقبال عمومی به سمت صنایع دستی روی بیاورد و با رونق گردشگری نگاه ها به سمت هنر صنایع دستی کشیده شود.

وی افزود: دید و بازدیدهایی که از سراسر کشور و گردشگران خارجی از شیراز داشتند، باز خورد خوبی داشت اما با پیدایش این ویروس سوای از بهم ریختگی ترکیب و ساختار در همه ابعاد جامعه، صنایع دستی بیش از بقیه صنوف آسیب دید.

مدیر عامل اتحادیه تعاونی های صنایع دستی استان فارس با بیان اینکه مشکلات صنایع دستی از دیرباز بوده و هست، اظهار کرد: این اتحادیه به سهم خود برای رفع موانع پیش روی صنایع دستی و همچنین بیمه صنایع و مالیات صنعتگران حوزه صنایع دستی تلاش خود را کرده است اما این تلاش ها راه به جایی نبرده و هنوز اقدامی مثبتی در این خصوص انجام نشده است.

همتی تصریح کرد: دلیل حل نشدن مساله بیمه و مالیات صنعتگران حوزه صنایع دستی در فارس تمایل نداشتن مدیران بیمه تأمین اجتماعی و پاسخگو نبودن آنان در این زمینه است.

او ادامه داد: متولیان بیمه ای، مالیاتی و سایر حوزه های مرتبط با مشکلات هنرمندان حوزه صنایع دستی در پاسخ به مطالبات این قشر عنوان می کنند که حل مسائل آنان در حوزه اختیاراتشان نیست .

این فعال حوزه صنایع دستی استان فارس بر لزوم حمایت از این قشر تاکید کرد و گفت: مجلس باید با وضع قوانین جدید مشکلات بیمه ای و مالیاتی صنعتگران تا حدودی حل کند.

مدیر عامل اتحادیه تعاونی های صنایع دستی استان فارس با اشاره به شهرستانهای فاخر استان فارس در حوزه هنرهای صنایع دستی ابراز کرد: هنرمندان شهرستان آباده بعنوان شهر جهانی منبت نیازمند حمایت ویژه برای عرضه هنر بی بدیل خود هستند.

همتی ابراز امیدواری کرد: شهرستان فیروزآباد بعنوان شهر ملی دستبافت های داری شناخته شده که امیدواریم این هنر ارزشمند که حاصل عشق بازی هنرمندان این حوزه با گره های بی شمار و دار قالی است، ثبت جهانی شود.

این مقام مسئول با تاکید بر اینکه شیراز به عنوان شهر جهانی صنایع دستی و هنر خاتم آن ثبت جهانی شده است، ابراز کرد: دو شهر شیراز و اصفهان به عنوان دو شهر جهانی صنایع دستی در عمل و رتبه برابرند اما اصفهان زودتر از شیراز اقدام به ثبت آثار صنایع دستی خود کرده است.

وی با اشاره به شهرهای تک رشته ای که آثار خود را ثبت جهانی کرده اند، خاطرنشان کرد: منبت آباده هنر تک رشته ای بوده است که ثبت جهانی شده است.

مدیر عامل اتحادیه تعاونی های صنایع دستی استان فارس تنوع رشته های صنایع دستی شهرهای شیراز و اصفهان به نسبت سایر شهرهای کشور را بیشتر دانست و گفت: به همین دلیل این دو شهر به نسبت جهانی به عنوان کلی تمامی هنرهای دستی را داراست.

همتی مهمترین هنر سنتی مرکز استان فارس را خاتم شیراز اعلام و اذعان کرد: این هنر یک برند جهانی است که مربوط به شیراز است و پس از آن هنر قلم زنی مکتب شیراز است که اساتید بزرگ و بنامی از شیراز در این زمینه فعالیت می کنند.

او اضافه کرد: کاشی هفت رنگ شیراز که شاخصه اش مسجد نصیرالملک است نیز در حال حاضر چند خانواده بنام در این رشته فعالیت و هنرشان را عرضه می کنند.

تمامی هنرمندان سالانه می توانند 5 اثر خود را شناسنامه دار کنند

مدیر عامل اتحادیه تعاونی های صنایع دستی استان فارس در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت ساماندهی آثار فاخر هنرمندان حوزه صنایع دستی این استان تاکید کرد و گفت: همه هنرمندان می توانند سالانه 5 تا 10 اثر خود را شناسنامه دار کنند.

وی با تاکید بر اینکه شناسنامه دار شدن آثار فاخر هنرمندان این حوزه کمک شایانی به فروش محصولات آنان در بازارهای داخلی و همچنین صادرات به سایر کشورها می کند، عنوان کرد: تمهیدات لازم برای شناسنامه دار شدن محصولات هنرمندان این حوزه در فارس انجام شده است.

خسارت 100 درصدی کرونا به صنایع دستی فارس

حسین همتی از خسارت 100 درصدی به حوزه صنایع دستی با شیوع بیماری کرونا خبر داد و گفت: در حال حاضر، حال صنایع دستی اصلاً خوب نیست و شرایط برای ادامه فعالیت هنرمندان بسیار سخت شده است.

به گفته وی؛ نگهداری کارگاه های صنایع دستی فعالین این حوزه با خواهش و ترغیب آنان به دوام آوردن از سوی این اتحادیه همراه بود، زیرا هنرمندان این حوزه به دلیل کسادی بازار صنایع دستی با مشکلات معیشتی و در نهایت با اعتراضات خانوادگی شدیدی روبرو شده اند.

مدیر عامل اتحادیه تعاونی های صنایع دستی استان فارس رونق بازار صنایع دستی را در گروی حال خوب آدمها دانست و گفت: در حال حاضر اولویت اول خانواده های تأمین مایحتاج اولیه است و در آخر اگر حال روحی و اقتصادی آنان خوب باشد به سمت صنایع دستی روی می آورند.

همتی صنایع دستی را هنر، عشق، علاقه و زیبایی تمام دانست و گفت: متأسفانه این هنر پر نقش و نگار در سبد خانوارها جایی ندارد و حتی قبلاً که ادارات برای تقدیر از فعالین حوزه خود به سمت خرید هدایایی از جنس صنایع دستی روی می آوردند امروز خریدهایشان تعطیل شده و باعث شد تا شرایط اسفباری برای هنرمندان این حوزه بوجود بیاید.