مکتب نگارگری قزوین دارای ویژگی هایی است که آن را از سبکهای دیگر متمایز می کند

ایسنا/ براساس سخنان یک هنرمند نگارگر، مکتب نگارگری قزوین دارای ویژگی هایی است که آن را از سبکهای دیگر متمایز می کند.

فائزه جواهری خاطرنشان کرد: در این مکتب برای نگارگران علاوه بر تصویر حیوانات، پرندگان، گل ها و درختان، آنچه بیش از همه جلب توجه می کرد، اندام ظریف جوانان، درویشان و کشاورزان بود و سوژه ها بیشتر از میان افراد عادی برگزیده شده و لباس های فاخر در نگارگری ها دیده نمیشد و جامه زنان و مردان چندان تفاوتی در نگاره ها نداشت.

این هنرمند تصریح کرد: در زمان انتخاب قزوین به عنوان پایتخت صفویان یعنی در اواسط قرن 10 هجری قمری «مکتب نگارگری قزوین» به دلیل حضور و مهاجرات تعداد زیادی از هنرمندان در کتابخانه سلطنتی شاه طهماسب صفوی بوجود آمد. شاه طهماسب علاقه وافری به هنر نقاشی و به امامان داشت و این امر باعث شد در دوره ای از زندگی شاه طهماسب نسخه های متعددی از قصص الانبیا و فال نامه تولید شود.

وی گفت: هنر نگارگری درگذشته غالباً برای تصویرسازی نسخه های مختلف ادبی، تاریخی و حتی علمی مورد استفاده قرار می گرفت، اما امروزه نگارگری به عنوان هنری مستقل در نظر گرفته می شود و نگارگر بر اساس ذهنیات و خلاقیت خود به آفرینش صحنه ای می پردازد که می تواند برگرفته از روایت یا موضوعی دینی، ادبی یا اجتماعی و یا کاملاً برگرفته از تخیلات نگارگر باشد. در «مکتب نگارگری قزوین» توجه به امضای اثر بیشتر از دوره های گذشته تا کنون دیده می شود.

این هنرمند گفت: تا پیش از این نگاره ها غالباً برای یک نسخه کتابت شده خلق و تولید می شدند اما در این زمان کم کم طراحی آثار تک برگی نیز رواج گرفت و نقاشان و نگارگران به زندگی روزمره مردم و خلق صحنه هایی از مردم کوچه و بازار و یا مناظر روستایی علاقه نشان دادند. هنر نگارگری ایران به عنوان میراث ناملموس به ثبت رسیده است. البته پرونده نگارگری قزوین نیز تهیه و تنظیم شد که مقرر شده نگارگری به عنوان هنری ملی نیز به ثبت برسد.

نقوش استفاده شده در خلق اثر نگارگری

وی که خود یکی از هنرمندان نگارگر قزوینی است، در ادامه درباره نقوش و طرح های استفاده شده در خلق اثر نگارگری خاطرنشان کرد: در هنر نگارگری غالباً از پیکره های انسانی و نقوش جانوری و گیاهی استفاده می شود. گاهی نگارگر کاملاً تصویر ذهنی خودش را از یک سوژه طراحی و تصویرسازی می کند و گاهی از یک متن و روایت برای خلق و ترکیب بندی صحنه مورد نظرش کمک می گیرد.

جواهری با اشاره به ابزار موردنیاز این رشته گفت: ابزار و وسایل موردنیاز نگارگری شامل مداد، کاغذ، قلم موی گرد، پرگار، خط کش، رنگ (گواش و آبرنگ)، مقوا و ...است. البته با توجه به اینکه برخی از نگارگران معاصر در ابعاد بزرگ کار می کنند گاهی بوم و رنگ اکرولیک و قلم موی تخت هم جز ابزار و وسایل مورد نیاز محسوب می شود.

این هنرمند نگارگر بیان کرد: برای انجام یک اثر نگارگری ابتدا باید طرح موردنظر کشیده شود و بعد با انداختن طرح روی مقوا یا بوم کار آغاز خواهد شد. مرحله بعد مراحل قلم گیری اولیه نقش ها، رنگ گذاری جزئیات، قلم گیری اصلی پرداز گل ها و درنهایت رنگ گذاری زمینه و انجام جدول کشی و پاسپارتوی کار است.

نگارگری، هنری است که در آن هنرمند نگارگر آنچه را که در پرده خیال دیده به تصویر می کشد و با چنگ انداختن به ریسمان معنوی و بهره گیری از تعالیم اسلامی و مفاهیم فرهنگی به خلق اثر هنری ایرانی اسلامی می پردازد. نگارگری ایرانی به عنوان هنری برگرفته از مفاهیمی چون تعالی روح و رسیدن به عالم معنا و جاودانگی با نگرش حقیقت گرا و هنر قدسی در سراسر دنیا شناخته شده است. نگارگری روش ها و سبک های گوناگون نقاشی ایرانی را شامل می شود، نگارگری در کتاب و نسخه های خطی صورت گرفته شامل تذهیب، تشعیر، حاشیه سازی، جدول کشی، گل و مرغ و همچنین آثاری که بر دیوار بناها و بوم های دیگر خلق شده، است.