مدیریت یکپارچه هورامان نیازمند همراهی جوامع محلی و نهادهای مختلف است

ایرنا/ براساس اخبار بدست رسیده، مدیریت یکپارچه هورامان نیازمند همراهی جوامع محلی و نهادهای مختلف است.

فیروزه سالاری، معاون دفتر تدوین پرونده های ثبت جهانی در نشست چالش های مدیریتی در پایگاه میراث جهانی هورامان که بصورت مجازی برگزار شد، مدیریت منطقه هورامان را حساس، پیچیده و در عین حال جذاب عنوان کرد و افزود: در صورتی که جوامع محلی و ادارات و نهادهای مختلف با پایگاه جهانی منظر فرهنگی هورامان مشارکت لازم را داشته باشند، نتایج بسیار مطلوبی برای این منطقه در پی خواهد داشت.

وی ادامه داد: مدیریت ایده ال برای هورامان زمانی اتفاق خواهد افتاد که پایگاه منظر فرهنگی هورامان به عنوان یک رابط بین جوامع محلی روستایی و ادارات و نهادهای مختلف نقش خود را ایفا کند.

معاون دفتر تدوین پرونده های ثبت جهانی اضافه کرد: اگر جوامع محلی ما در مورد اهمیت و ارزش سایت جهانی هورامان آگاه شوند، مطالبات آگاهانه ای را نیز از مسئولان و نمایندگان استانی خواهند داشت که این مسئله بسیار در آینده این منطقه تاثیرگذار خواهد بود.

وی تاکید کرد: همه ادارات و نهادهای مرتبط با منطقه هورامان باید در خلق مدیریت یکپارچه برای این منطقه همکاری کنند و پایگاه هورامان نیز در این میان به عنوان ناظر در همه تصیمیم گیری ها حضور داشته باشد.

سالاری در ادامه عنوان کرد: تاکنون یک هزار و 92 اثر از سراسر دنیا در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده که 119 مورد آن تحت عنوان منظر فرهنگی ثبت شده اند.

سه منظر فرهنگی ایران در لیست میراث جهانی قرار دارد

وی افزود: سه اثر از مناظر فرهنگی به ثبت شده در فهرست میراث جهانی به کشورمان ایران تعلق دارد که این سه مورد منظرهای فرهنگی بم، میمند و هورامان هستند.

معاون دفتر تدوین پرونده های ثبت جهانی ادامه داد: از سال 1979 که اولین اثر از کشورمان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید، تاکنون 26 اثر از ایران در این فهرست ثبت شده اند.

وی با اشاره به اینکه منظر فرهنگی هورامان بیست و ششمین اثر ایران بود که امسال در یونسکو به ثبت رسید، اضافه کرد: محدوده جغرافیایی این منطقه را میتوان به سه قسمت شرقی (هورامان ژاوه رود)، مرکزی(هورامان تخت) و غربی (هورامان لهون) تقسیم بندی کرد.

سالاری اصول زندگی هورامی ها را در سه بخش الگوی کوچ (هوارنشینی)، معماری و باغ سازی منحصر بفرد دانست و گفت: هورامان گنجینه تاریخی و ذخیره گاه فرهنگی زنده مناطق کردنشین غرب ایران است که در عراق و بخشی از ترکیه نیز وجود دارد.

شناسایی بیش از یک هزار و 100 اثر تاریخی در هورامان

مدیر پایگاه جهانی منظر فرهنگی هورامان نیز در این نشست گفت: تاکنون بیش از یک هزار و 100 اثر تاریخی و باستانی در منطقه هورامان شناسایی شده که این آثار از دوران غارنشینی تا یکجانشینی هستند.

پویا طالب نیا افزود: قدیمی ترین سند معامله باغ در جهان مربوط به منطقه هورامان است که به «بنچاق هورامان» مشهور بوده و از مهمترین آثار تاریخی کشف شده در این منطقه است.

وی احترام به طبیعت را فلسفه زندگی در هورامان دانست و گفت: انسان این منطقه در طول تاریخ با طبیعت در تعامل بوده است و این مسئله در بخش های مختلف زندگی هورامی ها نمایان است.

مدیر پایگاه جهانی منظر فرهنگی هورامان اضافه کرد: با توجه به اینکه زمین در این منطقه کم وجود دارد، ساکنان آن خانه های خود را بر روی نقاط شیب دار و نامرغوب بنا کرده و زمین های مرغوب را برای کشاورزی باقی گذاشته اند تا بهترین بهره وری را از خاک داشته باشند.

وی با بیان اینکه هورامی ها خوش نشین بوده اند؛ به زندگی هوارنشینی (کوچ های موقت فصلی) اشاره و عنوان کرد: معمولا مردم هورامان در اواخر اردیبهشت و همزمان با گرم شدن هوا به نقاط خوش آب و هوا و ارتفاعات کوچ کرده و تا اواخر تابستان در هوار ییلاق خود را می گذرانند.

هورامان، سرزمین جشن ها و آیین ها

طالب نیا، هورامان را سرزمین جشن ها و آیین ها دانست و افزود: مراسم پیرشالیار و جشن های محصولات کشاورزی مختلف بخشی از جشن های منحصر بفرد این منطقه است.

وی گفت: در بیشتر سایت های باستانی، حفاری های غیرمجاز آثار تاریخی یکی از آسیب ها است، اما در هورامان آسیب آنچنانی را مشاهده نکرده ایم و مردم آن بسیار خوب از این منطقه حفاظت کرده اند.

مدیر پایگاه جهانی منظر فرهنگی هورامان، توانمندسازی و آگاهسازی جوامع محلی را امری مهم برشمرد و ادامه داد: دانش آموزان این منطقه در مدارس تحت عنوان همیاران میراث فرهنگی آموزش های لازم را خواهند دید و از ظرفیت آنها در راستای حفاظت از هورامان بهره خواهیم گرفت.

وی بیشترین آسیبی را متوجه منطقه هورامان است ساخت و سازهای غیراصولی عنوان کرد که با معماری سنتی این منطقه مغایرت دارد و نیاز هست از سوی نهادهای بالادستی ضوابطی برای بافت های پلکانی کشور با محوریت هورامان تهیه شود تا بتوان این مشکل را حل و فصل کرد.

طالب نیا در ادامه تهیه نقشه سه بعدی 30 روستای شاخص منطقه هورامان اشاره و اضافه کرد: در نرم افزار GIS برای بیش از 170 هزار ابنیه این منطقه بانک اطلاعاتی تهیه شده است. وی یکی از دیگر از کارهای در دست اقدام را مستندنگاری از تجارب استادکارهای منطقه هورامان عنوان کرد که میتوان در بحث ساماندهی ساخت و سازها از تجارب آنها بهره گرفت.