بادگیرهای سنتی کرمان به تدریج خراب شده و به تاریخ می پیوندند

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین اخبار بدست رسیده، بادگیرهای سنتی کرمان به تدریج خراب شده و به تاریخ می پیوندند.

توجه به گردشگری و بناهای تاریخی کرمان همواره در فراز و نشیب های سینوسی گرفتار بوده است و بدون شک در حال حاضر نیز نگاه مدیریت ارشد استان آنچنان که باید به صنعت گردشگری حمایتی نیست.

عدم اتمام پروژه های در دست اجرا از سالهای قبل، عدم تعریف طرح های قابل توجه گردشگری و مرمت آثار تاریخی و توسعه زیر ساخت های گردشگری در عمل موجب شده این صنعت استان کرمان در پسا کرونا هم چشم انداز مناسبی نداشته باشد.

هم اکنون پروژه هایی مانند عمارت شتر گلو، ساماندهی باغ هرندی کرمان، ساماندهی باغ کلانتر، حمام باغ لله و بزرگترین خانه خشتی ایران در رفسنجان و بازار کرمان و دهها کاروانسرا در این مجموعه معطل مانده و طرح ساماندهی قلعه دختر و قلعه اردشیر هم که نیاز به حمایت مدیران ارشد کرمان دارد، رها شده است.

بافت تاریخی کرمان جزیره ای شده است

در این میان بافت تاریخی کرمان در گذر دهه های اخیر رفته رفته نابود شده و از بافت غنی تاریخی کرمان فقط چند خانه تاریخی مجزا در شهر باقیمانده است که اکثراً در حال فرسودگی و تخریب هستند.

در این میان هر چند یزد به شهر بادگیرها شهرت یافته که البته این امر هم به دلیل توجه مسئولان این شهر به آثار و نمادهای تاریخی است که منجر به ثبت جهانی این شهر نیز شده است اما کرمان هم بادگیرهای متعدد و بسیاری در خود جای داده که اکثراً تخریب و یا در حال تخریب شدن هستند و کسی هم به این مهم توجه ندارد. با کمی دقت میتوان تفاوت گردشگری در یزد و کرمان را در همین مساله یافت.

دهها بادگیر در استان کرمان در حال تخریب کامل هستند و این در حالیست که خانه های تاریخی کرمان نیز گه گاه زیر تیغ لودر می روند و چند ماه بعد جای این خانه ها را برج های چند طبقه می گیرد این مساله را به سادگی میتوان در مرکز و شرق شهر کرمان مشاهده کرد.

معاون میراث فرهنگی کرمان در خصوص مرمت بادگیرهای کرمان بیان کرد: بطور خاص بادگیر شاخص استان کرمان بادگیر چپقی است که در سیرجان قرار گرفته و الگویی از دود کش های کشتی است که در گذشته برای نگهداری دارو استفاده می شده و محیط بقدری خنک میشده که در آن داروها برای مدتها باقی می ماندند.

مجتبی شفیعی گفت: شهر کرمان نیز دارای بادگیرهای زیبا و منحصر بفرد است که سعی در احیا و مرمت آنها داریم.

آماده همکاری برای بازسازی بادگیر لطف علیزاده هستیم

وی بادگیر خانه لطف علیزاده را نیز از جمله بادگیرهای خاص دانست و افزود: مانند این بادگیر در کشور دیده نمی شود که به دلیل مالکیت راه و شهرسازی بر این خانه امکان بازسازی وجود نداشته است.

وی عنوان کرد: با پیگیری های صورت گرفته قرار است این خانه به بخش خصوصی واگذار شود و در این صورت امکان بازسازی بادگیر هم مهیا می شود.

بادگیر چپقی وضعیت مناسبی ندارد

بررسی های میدانی در سیرجان از وضعیت بسیار اسفبار بادگیر چپقی سیرجان خبر می دهد بطوریکه این بنا در ماه های اخیر به مکانی برای تجمع معتادان تبدیل شده و هر چند ظاهر بنا مطلوب است اما داخل این بادگیر و محوطه آن از وضعیت بسیار نامناسبی برخوردار است و داخل بنا مملو از مکان هایی است که معتادان اقدام به بر افروختن آتش می کنند.

بادگیر منحصر بفرد دیگر استان کرمان بادگیر خانه لطفعلی زاده است. این بنا که یکی از زیباترین بادگیرهای ایرانی محسوب می شود از نظر ساختار و استفاده از مصالح در نوع خود بی نظیر است اما این بادگیر هم در معرض تخریب جدی قرار دارد و هر چند که این بنا در مالکیت راه و شهرسازی است اما به نظر می رسد از سوی این اداره هیچ اراده ای برای مرمت بنا وجود ندارد.

بادگیر لطف علیزاده در معرض خطر جدی است

عضو هیأت علمی دانشکده هنر دانشگاه شهید باهنر کرمان با اشاره بنای نفیس و معماری قابل توجه خانه لطف علیزاده از مسئولان استان کرمان خواست هرچه زودتر و قبل از اینکه این خانه تخریب شود کار مرمت بنا را شروع کنند.

منصور خواجه پور این بنا از دوران قاجار به جای مانده و بادگیری منحصر بفرد و بسیار زیبا دارد که در حال تخریب است.

وی به فرسایش شدید این بنا اشاره کرد و گفت: این بنا دچار ترک خوردگی و ریزش شده است و اگر برای مرمت آن اقدامی نشود بعدها باید در حسرت این خانه باشیم.

خانه لطف علیزاده که قرار بود به موزه خوشنویسی کرمان تبدیل شود حالا کاملاً به حال خود رها شده است، در حالیکه میراث فرهنگی در اکثر موارد خصوصی بودن بناهای تاریخی کرمان را دلیل اصلی عدم مرمت می داند اما در مورد این خانه مالکیت دولتی علت رها شدنش معرفی شده است.

کندی مرمت بناهای در دست اقدام

بادگیرهای خانه منفرد، خانه حاج آقا علی، لطفعلی خان، بادگیرهای بازار کرمان، خانه موحدی، خانه مدیرالملک، خانه فروزی، خانه قاسم حاج غلامرضا، خانه فدایی، خانه نژاد معصوم، خانه واعظی، خانه وقف مسجد وکیل، خانه یزدانی و … در حالی به حال خود رها شده اند که در شهر یزد همین بناها مرمت و حالا بافت تاریخی یزد ثبت جهانی شده است.

محمد ارزنده یکی از فعالان میراث فرهنگی کرمان است که می گوید: متأسفانه فقط در دوران مدیریت استاندار سابق بود که مرمت بناهای تاریخی مورد توجه قرار گرفت و بخشی از بازار و باغ فتح آباد مرمت شدند، اما از آن زمان تاکنون مرمت بناهای دیگر نه تنها تمام نشد بلکه حتی مرمت اضطراری برخی از بناهای شاخص کرمان حتی آغاز هم نشده است.

وی افزود: علیرغم شعارهای دستگاه های مختلف متولی در بافت تاریخی شهر کرمان اما هر روز شاهد تخریب بیشتری در بافت تاریخی و تبدیل این بافت به برج و ساختمان های چند طبقه هستیم که مصالح آنها به خصوص در نمای این ساختمان ها هیچ تناسبی با معماری بافت تاریخی ندارد.

مصوبه هایی بی ثمر برای مرمت بافت تاریخی

وی ادامه داد: اجزای خانه های تاریخی کرمان به دلیل بزرگ بودن این خانه بسیار مفصل و کامل است که شامل تابستان نشین، زمستان نشین، هشتی، سالن، هشتی، حوض، دالان، ایوان و باغچه و زیر زمین است که البته شاخص ترین بنای این خانه ها بادگیرهای بزرگ و بسیار زیبا است که اکثراً تخریب شده است و یا لابلای ساختمان های جدید قرار گرفته اند.

توجه به مهمترین پتانسیل اقتصادی شهر کرمان یعنی بناهای تاریخی و گسترش زمینه صنعت گردشگری یکی از ضروریات استان کرمان است که این روزها نه تنها هیچ دلسوزی ندارد بلکه کاملاً فراموش شده و در بهترین حالت به مصوبه های کاغذی تبدیل شده اند.