بهرنگ توفیقی: درگیر «آقازاده» بودم که «افرا» را قبول کردم + عکس

ایسنا/ بهرنگ توفیقی پس از ساخت سریال «آقازاده» در سال 99، کارگردانی سریال در حال پخش «افرا» را پذیرفت؛ مجموعه ای که متن آن برایش «ایده آل» بوده و می گوید: «افرا» از آن دسته فیلمنامه هایی بود که اگر آن را نمی ساختم، حتما پشیمان می شدم و اصلا دلم نمی خواست شخص دیگری این سریال را کار کند.

کارگردان سریال های «پدر»، «زیر پای مادر»، «آمین» و «پشت بام تهران» در گفت و گویی با ایسنا درباره اینکه چرا برای ساخت «افرا» به سراغ موضوع محیط زیست رفته است؟ اظهار می کند: در درجه اول نمی شود گفت برای ساخت این مجموعه ما به سراغ محیط زیست رفتیم؛ چراکه اول فیلمنامه این کار به من پیشنهاد شد که یکی از کاراکترهایش هم محیط بان بود. درواقع این سوال باید از نویسندگان کار پرسیده شود. وقتی فیلمنامه را خواندم نمی خواستم از دستش بدهم و دوست داشتم حتما خودم این کار را بسازم. با وجودی که آن روزها درگیر سریال «آقازاده» بودم اما قبول کردم و کار را ساختم.

درگیر ممیزی نبودیم

توفیقی در ادامه درباره اینکه با توجه به حساسیت های بخش محیط زیست و انتقادهایی که همواره به آن وارد است، برای ساخت «افرا» محدودیتی در پرداخت قصه داشتید؟ خاطرنشان می کند: آنقدری که قرار بود در قصه «افرا» به بحث محیط زسیت پرداخته شود، راجع به آنها حرف زدیم؛ البته ممکن است بعدها واکنش ها و نارضایتی هایی از سوی مدیران و دست اندرکاران ایجاد شود اما در طول ساخت سریال، محدودیتی نداشتیم و مواردی که می خواستیم به آنها اشاره کنیم صورت گرفت. آنچه که اقتضای قصه «افرا» بود به آن پرداخته شد و ما درگیر ممیزی نبودیم.

کارگردان سریال «افرا» به حرفهایش چنین اضافه می کند: به نظرم به سیستم مدیریت محیط زیست همیشه انتقاد وارد شده است. بخشی از موضوع محیط زیست کشورمان هم برای خود مردم نیاز به فرهنگ سازی دارد؛ چراکه خیلی از عواملی که به محیط زیست آسیب می زنند، متاسفانه خود مردم هستند که عده ای نادانسته این کار را می کنند و برخی می دانند و رعایت نمی کنند؛ بنابراین مشکلات ما در محیط زیست، تنها به بخش مدیریت مربوط نمی شود و همان طور که اشاره کردم بخشی از آن به فرهنگ سازی نیاز دارد که البته این بخش خیلی به سریال ما برنمی گردد، ان شاءالله در کارهای بعدی فرهنگ سازی بیشتری اتفاق بیفتد.

طرح همه موضوعات در قالب نمایش جذاب تر است

او سپس درباره اینکه برخی ها فکر می کنند موضوع محیط زیست فقط در قالب مستند جذاب است، درباره پرداخت به این موضوع در قالب نمایش و اینکه چقدر می تواند تاثیرگذار باشد؟ تصریح می کند: اساسا به نظرم پرداختن به همه موضوعات در قالب نمایشی، هم مخاطبان بیشتری خواهد داشت و هم اینکه قاعدتا به خاطر گستردگی مخاطب می تواند تاثیرگذارتر باشد. از طرفی دیگر وقتی موضوعی چون محیط زیست با قصه و درام آمیخته می شود، می تواند بیشتر تاثیرگذار باشد، اما نکته ای که باید در نظر گرفت این است که وقتی بحث محیط زیست از قالب مستند خارج می شود و وارد داستان می شود، به نوعی با درام و قصه تنیده می شود و کاراکترهای نمایشی هم به سبب ویژگی هایی که دارند، مورد پسند افرادی که سفارش دهنده کار هستند واقع می شوند؛ البته کار ما سفارشی نبود. ما دوست داشتیم به این موارد در «افرا» اشاره کنیم به همین خاطر مسئول قصه ما، محیط بان است و درباره فردی صحبت می کنیم که در عین حال که محیط بان است، اخلاق تندی هم دارد و حالا در ادامه داستان خواهید دید که جوابش را هم از این اخلاقش می گیرد و از عصبی بودنش لطمه می خورد.

اصلا نمی خواستیم به کرونا بپردازیم

توفیقی در بخشی دیگر از این گفت و گو با تاکید بر اینکه اجازه نداده اند کرونا بر «افرا» تاثیر منفی بگذارد، درباره دشواری های ساخت سریال در ایام کرونا توضیح می دهد: به دلیل اینکه نمی خواستیم در کارمان به موضوع کرونا اشاره داشته باشیم، صحنه هایی که هنرور زیاد داشتیم و مردم هم حضور داشتند و بازیگران باید بدون ماسک ایفای نقش می کردند، خیلی برایمان سخت بود. زمان داستان «افرا» به سال 98 برمی گردد؛ یعنی اصلا نمی خواستیم به کرونا بپردازیم که متاسفانه دشواری های زیادی داشتیم و دو راه بیشتر برای کارمان نداشتیم؛ یکی اینکه یا باید از خیلی مسائل می گذشتیم و یا اینکه زحمت عوامل را بیشتر می کردیم که ما راه دوم را انتخاب کردیم؛ بنابراین همه عوامل به ویژه دستیاران اذیت شدند و واقعا این کار تلاش مضاعف می خواست که با تلاش همه عوامل صحنه و بازیگران دشواری های کرونا کمتر به چشم خورد. به نظرم «افرا» برایم ایده آل بود و اجازه ندادیم کرونا روی آن تاثیر منفی بگذارد.

کارگردان «افرا» می گوید: در طول ساخت سریال عوامل واکسینه نشده بودند و خداراشکر تا پایان کار کسی درگیر کرونا نشد. بلافاصله بعد از اتمام سریال خودم درگیر این بیماری شدم و اکنون بهبود یافتم.

دلم می خواست یکی ـ دو ماه بیشتر زمان داشتیم

وی در ادامه درباره اینکه ابتدا قرار بود سریال «87 متر» کیانوش عیاری از شبکه یک به روی آنتن برود و در ادامه تصمیم به پخش «افرا» گرفته شد، آیا زمان کافی برای تولید این سریال داشتید؟ اظهار می کند: به اندازه کافی زمان نداشتیم با این همه تصویربرداری «افرا» نسبت به کارهای دیگرم با فاصله بیشتری از آغاز پخش به پایان رسید ولی باز هم این فاصله ایده آل نبود. من دلم می خواست یکی ـ دو ماهی بیشتر برای تدوین، موسیقی، صداگذاری و جلوه های ویژه فرصت داشته باشیم. فکر نمی کردیم به این زودی سریال پخش شود به همین خاطر کمی دست نگه داشته بودیم تا تدوین پیش برود و بعد به موسیقی برسیم که کمی در این بخش درگیر عجله شدیم، ولی در کل پخش «افرا» آنقدر هم به یکباره نبود و ما یک آمادگی ذهنی داشتیم. در حال حاضر هم تصویربرداری این مجموعه به پایان رسیده است ولی تدوین ادامه دارد.

مخاطب تلویزیون گسترده تر و فضای شبکه نمایش خانگی بازتر است

توفیقی در بخشی دیگر درباره رقابت تلویزیون با شبکه نمایش خانگی و تفاوت این دو مدیوم، خاطرنشان می کند: آثار هر دو گروه مخاطبان مشترکی دارند ولی اساسا تلویزیون به لحاظ دسترسی راحت تر است و مخاطبان گسترده تری دارد ولی از آن طرف، در شبکه نمایش خانگی فضای کاری چه به لحاظ امکانات و چه به لحاظ مالی بازتر است. از سوی دیگر نیز به لحاظ آزادی های کار، فضا در شبکه نمایش خانگی بازتر است؛ اما به هرحال هر کدام جذابیت های خاص خودش را دارد و برای من کار کردن در هر دو بخش جذابیت دارد.

نیاز به نگاه دوباره ای برای ساخت سریال های طنز است

کارگردان سریال «افرا» سپس درباره اینکه لازمه ساخت سریال های ماندگار در تلویزیون چیست و چرا سریال های حال حاضر از این ویژگی بهره کمتری می برند؟ می گوید: من خیلی این نگاه را قبول ندارم؛ چراکه فکر می کنم بخشی از این نگاه تکنیکی است. به لحاظ تکنیکال، در این سال ها پیشرفت هایی اتفاق افتاده است که به نظرم چندین سال قبل نبود. با این همه شاید به لحاظ محتوایی اگر از مردم درباره سریال های ماندگار سوال کنید، 90 درصد از آنها به آثار طنز آن دوره اشاره خواهند کرد که شاید لازمه آن زمان بود و باید به این موضوعات پرداخته می شد.

توفیقی با بیان اینکه «شاید نیاز است نگاه دوباره ای برای ساخت سریال های طنز اتفاق بیفتد» صحبت هایش را با ذکر مثال هایی در این زمینه ادامه می دهد: ما در این مدت سریال هایی نظیر «پایتخت»، «نون خ» و «زیرخاکی» را در تلویزیون داشتیم. «نون خ» مخاطبان قابل قبولی را جذب کرد و فکر می کنم باید کمی حجم تولیداتی که در تلویزیون جواب پس داده اند را بالا برد.

او که تا به حال کار کمدی نساخته است، در عین حال می گوید: بیننده امروز شاید خیلی نتواند مثل آن سال ها در هفته یک یا دو سریال تماشا کند. بیننده امروز به لحاظ آثار نمایشی به خوراک بیشتری نیاز دارد و حداقل دوست دارد روزی یک یا دو سریال را دنبال کند، پس چه خوب است که ذائقه های مختلف را در نظر بگیریم تا هم مخاطبان را حفظ کنیم و هم با پرداختن به آثار طنز و ملودرام آنها را تغذیه کنیم.

توفیقی در پایان در پاسخ به اینکه آیا کار جدیدی در دست تولید دارد؟ می گوید: صحبت هایی از سوی شبکه یک سیما برای ساخت سریال ماه رمضان آینده شده است که مشغول قرارداد هستیم اما برای عوامل هنوز به قطعیت نرسیده ایم.