کلیسای سنت استپانوس در جلفا؛ بنایی حیرت انگیز و دیدنی

نمیتوان حدس زد که قدمت کلیسای سنت استپانوس به چه سالی باز می گردد. برخی از منابع احتمال می دهند که این بنا در سال 649 میلادی وجود داشت و عده ای هم معتقدند که این کلیسا در اوایل مسیحیت ساخته شده است. کلیسای سنت استپانوس در جلفا در دوره صفویه، قاجار و در سال 1384 مورد مرمت قرار گرفت و در طی این مرمت، بقایای استخوانی و بسته های حافظ این استخوان ها پیدا شدند. برخی معتقد هستند که این بقایا به جسد حضرت یحیی متعلق بوده و برخی دیگر آن را به قدیسان مسیح و حواریون نسبت می دهند. با ما در این مقاله جذاب و خواندنی همراه شوید تا از قدمت کلیسای سنت استپانوس و ساعت کار کلیسای سنت استپانوس آگاهی یابید.

معرفی بنا

این کلیسا یکی از مراکز معروف فرهنگی و دینی ارمنیان محسوب می شود و در گذشته، علاوه بر اینکه محل عبادت مسیحیان بشمار می آمد، مکانی برای جمع شدن فلاسفه، هنرمندان، دانشمندان و مورخان نیز بود. همچنین، در آنجا به تعلیم و تربیت راهبان و کشیشان مسیحی نیز پرداخته میشد. بد نیست به این موضوع اشاره کنیم که کلیسای سنت استپانوس در جلفا را با لقب یکی از مراکز خوشنویسی ارمنی نیز می شناسند. نام این کلیسا به همراه قره کلیسا و زور زور در لیست یونسکو بچشم می خورد و ثبت آن در سال 1386 انجام شده است.

معماری کلیسا

سنت استپانوس در درون وانگ بوده و از بارو، 5 پشت استوانه ای و سنگی و هفت برج نگهبانی تشکیل شده است. همچنین، گنبدی حجاری شده دارد که بر استوانه ای قرار گرفت. در دیوار غربی بارو، دروازه ورودی وجود دارد و در طاق جناغی و پایه های اطراف آن، حجاری های ظریفی بچشم می خورند که بسیار زیبا هستند. در قسمت بیرونی دیوارهای کلیسا، نقش هایی از مصلوب شدن مسیح و سنگسار شدن استپانوس مقدس دیده می شوند.

کلیسای سنت استپانوس در کجا قرار دارد؟

برای رفتن به این کلیسا، ابتدا باید در ساعت کار کلیسای سنت استپانوس به محله ای به نام صومعه سرخ یا قزل وانگ بروید. کلیسای سنت استپانوس با جمهوری آذربایجان فاصله چندان زیادی ندارد و در منطقه آزاد ارس واقع گردید.

بخش های مختلف کلیسا

روی ایوان طبقه وصل شده به دیوار جنوبی، برجی به نام برج ناقوس بوده که گنبدی هشت ضلعی دارد و بر روی هر ستون، استوانه ای با سرستون های بی مثال برپا شده است. نقوش مختلفی بر طاق این برج دیده می شوند؛ از تصویر فرشتگان با چهار بال گرفته تا تصویر سر گاو و چند طاووس و کبوتر. نمازخانه بوعوس پطرس بخش دیگری از کلیسا بوده که به وسیله دیوار از تالار مجزا شد و متشکل از تالار اجتماعات و محل غسل تعمید است. نمازخانه اصلی کلیسا ابعاد 16 در 21 متر دارد و بر روی در ورودی آن، منبت کاری های متعلق به دوران قاجار بچشم می خورند. در سر در این بخش از کلیسا، تزئینات مختلفی همچون حجاری پایه ها، زنجیرهای کنار مقرنس کاری ها و طاق نماها مشاهده می شوند.

علت نامگذاری کلیسا

نام انگلیسی برگرفته شده از کلمه یونانی stephanos است که در آیین مسیحیت آن را به عنوان نمادی از حد کمال می شناسند. استفان سنت استپانوس یکی از حواریون عیسی مسیح بود که در سال 36 میلادی به شهادت رسید و از اولین شهدای آیین مسیحیت بشمار می رود. به همین دلیل، در اکثر نقاط جهان کلیساهایی با نامش وجود دارند و همگی به احترام او ساخته شده اند.

دیر کلیسای سنت استپانوس

در کنار کلیسا و در محوطه آن، یک دیر بوده که در طبقه بالایی آن اتاق هایی وجود دارند که در گذشته، محل استراحت زائران و مسافران بشمار می آمدند. طبقه پایین هم به عنوان اصطبل چارپایان مورد استفاده قرار می گرفت. سبک معماری دیر با کلیسا فرق دارد و در داخل و خارج دیر شما می توانید سنگ نوشته هایی را به زبان ارمنی مشاهده کنید که حاوی اطلاعاتی در مورد معماری و قدمت کلیسای سنت استپانوس هستند.

ساعات بازدید از کلیسا

امکان بازدید از کلیسا هر روز از ساعت 9 صبح تا 19 وجود دارد. در فصل زمستان به علت موقعیت خاص کلیسا و شرایط آب و هوایی، تا ساعت 17 بازدید از آن امکانپذیر است.

موزه کلیسای سنت استپانوس

این موزه شامل دو بخش جانبی و اصلی است و بخشی از تاریخ را روایت می کند. در بخش جانبی این موزه شما می توانید تصاویر و ماکت های سنگی از کلیساهای تاریخی ارامنه را مشاهده کنید. در بخش اصلی نیز مجموعه ای از مکاتبات کلیساها و کتیبه ها بچشم می آیند.

داخل کلیسا

محراب، نمازخانه و ایوان سه بخش فضای درونی کلیسا بوده و نمازخانه در زیر گنبد اصلی است. در داخل کلیسا، سه نمازگاه سنگی بچشم می خورند که بر زیبایی های بنا افزوده اند. تصاویری بی مثال در گوشه های مقرنس و طاق گنبد نیز از دیگر تزئینات داخل کلیسا بوده که به نوعی، یادآور نقاشی های مذهبی هستند.