طرحهای میراث صنعتی عبور از جهان مدرن و حمل بقایای سنگین به وضعیت پست مدرن هستند

ایرنا/ براساس آخرین اخبار بدست رسیده، طرحهای میراث صنعتی عبور از جهان مدرن و حمل بقایای سنگین به وضعیت پست مدرن هستند.

گروهی از هنرمندان جوان به کوشش پویا آریان پور و آوا شیرجعفری بقایای کارخانه تعطیل شده و متروکه پونل واقع در قیام دشت را از آن خود کرده اند تا با امکانات هنرهایی مانند چیدمان، ویدیو و هنرهای چند رسانه ای فضایی تازه خلق کنند و با جلب توجه گسترده مخاطبان برای حضورشان در این فضای متروکه، روح دوباره اما متفاوتی نسبت به قبل به آن ببخشند و با امکانات موجود در فضا که عمدتا بقایای صنعتی اند که بدون استفاده و بلاتکلیف شده اند، دست به خلق اثر هنری بزنند و هر کدام بخشی از فضا و اشیای حاضر آماده» موجود در آن را نوآورانه از آن خودسازی کنند.

سوالی که در مواجهه عمومی برای مخاطبان به ذهن متبادر می شود، نابجایی هنر در این مکان است؛ مکانی صنعتی که مخل تولید انبوه و خلق اشیای همسان است و فضای آن هم براساس همین ماموریت طراحی شده است؛ چگونه هنر که شی متفاوت زیبا خلق می کند می تواند در این فضا جاگیری موفق داشته باشد و نقش خود را به نحو غیر کارکردی در فضایی کاملا کارکردی ایفا کند؟

قطعا در ذهن بسیاری از مخاطبان سوالات زیادی در مورد نحوه مواجهه با این آثار، کلیت، ساختار و کارکرد آنها و خوانش آنها وجود دارد که مباحث تحلیلی متعددی را مطالبه می کند. این تحلیل و یاداشت های دیگری که در پی خواهد آمد تلاشی برای پاسخگویی به برخی از این سوالات خواهد بود.

غول مدرنیسم در حال باز ایستادن از حرکت است و به تعبیر اوسیپ ماندلشتام شاعر، «مانند حیوانی با ستون فقرات شکسته/ به پشت سر می نگردد/ تا در رد پاهایش نگاهی بیندازد!»

بقایای این غول عظیم، سازه ها و اَبَرسازه هایی است با اسکلت های شکسته و نیمه ویران و بدون کارآیی که کم کم به آفت استهلاک دچار می شوند و در سیر زمانی، به قهقرای فساد و نابودی می گرایند.

طرح های موسوم به میراث صنعتی در سراسر جهان حاصل همین نگاه شاعرانه به این رد پاها هستند. سربرگرداندن دشوار و دردناک حیوانی با ستون فقرات شکسته برای تماشای ردپاهایش به قصد تامل در شکستگی ها و دریافتن ویرانی های حاصل از ترقی خواهی شتابان و مقصدجویی جسورانه و بی باک که ملاحظه هیچ چیز از جمله یادمان ها و یادگارهای سنتی و تاریخی را نداشت و در عبور شتابانش با نیروی محرکه پیشرفت سریع، غلطک وار از روی نشانگان بسیاری عبور کرده و برجستگی های فرهنگی، اجتماعی و محیط زیست بسیاری را به قصد همسان سازی، تسطیح کرده است.

طرح های میراث صنعتی اما به تعبیر جورجو آگامبن فیلسوف، حاصل درنگیدن ِاحتیاط آمیز در ویرانه ها برای دریافت ماهیت آنهاست؛ برای از آن خودسازی ویرانی جهت عبور موفقیت آمیز از پل های شکسته آمال جهانی که با رویاهای بزرگ بنا شد و انسان را به رسیدن به بهشت زمینی بشارت می داد.

پیگیری طرح های میراث صنعتی در واقع عبور از جهان مدرن و حمل بقایای سنگین این جهان به وضعیت پست مدرن هستند؛ به شکلی که بتوان این بقایای سنگین و انعطاف ناپذیر را از فساد و ویرانی نجات بخشید و در ایده و مفهوم جدید به اشکال نرم، کوچک، انعطاف پذیر و قابل استفاده برای نیازهای جهان جدید بازسازی و بازآفرینی کرد.

نقش هنر، خلاقیت و نوآوری در این میان شایان توجه است؛ بگونه ای که با حضور معنابخش و هویت سازشان، بی هویتی همسان سازه ای و ابرسازه ای را در قالب واحدهای کوچک صاحب هویت، تفاوت و معنا بازآفرینی می کنند و هر واحد را صاحب وجاهتی معنادار می سازند.

نمونه موردی این کنش برسازنده، حضور جمعی و مشارکتی تعدادی از هنرمندان با اجرای آثارشان زیر نظر پویا آریان پور و آوا شیر جعفری، در محل بقایای کارخانه ای بزرگ است که مالکان آن هوشمندانه قصد تبدیل آن به یک کارخانه نوآوری را دارند تا از مازاد و تفاله صنعتی سازی و مدرنیسم بازمانده از ادامه حیات، برساخته ای متفاوت بنا کنند که حضوری زنده و متناسب با دنیای جدید و نیازهای انسان جدید داشته باشد.

این طرح موفق حامل افق های روشن و قابل تبیینی است که بستری را برای حضور هنرمندان جوان کشور و اجراهای خلاقشان فراهم کرده که نیازمند تحلیل جنبه های دیگری از کلیت طرح و تبیین برخی از آثار موفق هنرمندان جوان است.