دریاچه نمک حوض سلطان؛ جاذبه ای طبیعی در قم

دریاچه نمک حوض سلطان در 40 کیلومتری شمال قم قرار گرفته و بعنوان بزرگترین آینه ایران شناخته می شود. این دریاچه براساس ورود آب و میزان بارندگی در فصلهای مختلف، دارای وسعت و شکل متفاوتی هست؛ هنگامیکه باران می بارد یا برفهای کوههای اطراف ذوب می شود، میزان آب ورودی به این دریاچه افزایش می یابد و به همین علت، وسعتش بیشتر می شود و در ایامی که بارندگی کم است، وسعتش کاهش می یابد. با ما در این مقاله جذاب و خواندنی همراه شوید تا بدانید که دریاچه نمک حوض سلطان کجاست و با مسیر دسترسی به دریاچه حوض سلطان آشنا شوید.

آشنایی

این دریاچه دارای دو چاله جدا از هم است؛ یکی از این چاله ها، چاله غربی به نام حوض سلطان و آن یکی چاله شرقی به نام حوض مره بوده که توسط یک آبراهه به یکدیگر متصل شده اند. در فصلهایی که بارندگی زیاد است، ابتدا چاله مره شروع به پر شدن می کند و بعد از آن آب اضافی وارد حوض سلطان می شود. این دریاچه به دریاچه ساوه قم و دریاچه شاهی نیز معروف است. رودهای فراوانی وارد این دریاچه می شوند که معمولا از اراضی شوره زار نمکی اطراف باید عبور کنند تا وارد دریاچه شوند. از رودهای که وارد این دریاچه می شوند، می توان به رود شور و قره چای اشاره کرد.

حوض سلطان بر اثر ساخت جاده شوسه تهران - قم در سال 1883 میلادی بوجود آمد. در 35 کیلومتری مسیر قم - تهران یک جاده خاکی قرار دارد که از طریق آن می توانید به دریاچه نمک حوض سلطان بروید. در داخل دریاچه جاده خاک ریزی وجود دارد که مانع فرو رفتن خودروها در باتلاق می شود و از این طریق می توانند نمک دریاچه را بهره برداری کنند. حوض سلطان بخاطر داشتن نمک زیاد در دل خود به دریاچه نمک معروف بوده و از آن سالانه مقدار فراوانی نمک به بهره برداری می رسد.

حیات وحش و پوشش گیاهی

در این منطقه حیوانات مختلفی اعم از انواع کبوتر و پرندگان مهاجر مانند لک لک، انواع عقاب، آنقوت و غاز خاکستری و همچنین حیوانات پستانداری نظیر موش صحرایی، روباه، خرگوش و آهو بسر می برند. خزندگان مختلفی هم در دریاچه شاهی مانند سوسمارها و مارها در کنترل بیولوژیک آفات کمک می کنند. در دریاچه شاهی انواع رتیل، عنکبوت، موریانه و مورچه های نادر هم دیده می شوند. تا به حال، از طریق روشهای سنتی فقط از نمک طعام موجود در دریاچه برای مصارف صنعتی استفاده می شد و محققان بتازگی متوجه شده اند که موادی از قبیل سدیم سولفات، منیزیم سولفات، سدیم کلرید و منیزیم کلرید از مهمترین و آشکارترین ترکیبات تشکل دهنده این منبع بسیار بزرگ طبیعی هستند.

وجود انواع دیاتوم ها در دریاچه شاهی بعنوان نخستین تولید کنندگان غذا در اکوسیستم های آبی موضوع قابل تاملی هست. وجود این نوع جلبک ها در صورت تولید فراوان می تواند در تعلیف دام مورد استفاده قرار گیرد. فصل زمستان، فصل پر آبی دریاچه بوده و به همین خاطر، نمک کف به زیر آب فرو می رود. اطرافش دارای پوشش گیاهی بوده که بیشتر در بخش شمالی و شمال غربی دیده می شود. دریاچه نمک دارای 240 گونه با ارزش ریز موجودات هوازی نظیر قارچ ها، جلبک ها و باکتری ها بوده که قادر هستند براساس مخزن ژنی خود، شرایط فوق شور را تحمل کنند. همچنین، در این تالاب بیش از 40 گونه گیاهی مانند اشنان، سودا، تاغ زرد و سیاه، اسفناج و درمنه بیابانی وجود دارند.

مسیر دسترسی به دریاچه حوض سلطان

-از سمت قم: پس از مجتمع مهتاب و عبور از نخستین تپه ای که دریاچه پس از آن دیده می شود و دقیقا در کنار تپه دوم، جاده ای خاکی وجود دارد که به سمت دریاچه می رود که جاده اصلی معدن نمک است.

-از سمت تهران بعد از طی کردن 70 کیلومتر از تهران، در سمت چپ اتوبان جاده ای به سمت روستای چشمه شور قرار دارد. برای رسیدن به طرف مقابل اتوبان باید از نخستین زیرگذر عبور کنید.

بهترین فصل برای بازدید

اوایل بهار و اواسط پاییز مناسب ترین زمان برای دیدن دریاچه نمک هست. براساس مقاله دریاچه نمک حوض سلطان کجاست باید بدانید که در این زمانها، از گرمای بسیار زیاد و سرمای سوزناک کویر در امان خواهید بود.