کتیبه های گنجنامه در همدان؛ جلوه ای از شکوه تاریخ هخامنشی

راه و روش زندگی، نوع و شیوه حکومت، اشیا و گنجینه ها مواردی بوده که از قدیم برای اکثر افراد جاذبه داشته و محققان از آنان به نتایج جالبی پی بردند. در سرزمین ما هم مناطق و اماکنی وجود دارند که کمک شایانی به کشف تاریخ پر افتخار ایران زمین و تمدن دیر پای آن کرده اند؛ مناطقی مانند کتیبه های گنجنامه در همدان که در زمانهای گذشته جولانگاه تاریخ بوده و اینک اسراری را که در سینه خود حفظ کرده اند، با دست و دلبازی محجوبانه تقدیم به نسل کنونی می کنند. با ما در این مقاله خواندنی همراه شوید تا بدانید سنگ نبشته های گنجنامه به چه خطی هستند و از ساعات بازدید از گنجنامه همدان هم آگاهی یابید.

سرزمین خاطره های کهن

پیشینه همدان بر کسی پوشیده نیست؛ سرزمینی که اطلسی هایش شناخته شده هستند؛ شهری که بزرگانی چون بوعلی سینا و بابا طاهر را در خود پرود و به نوعی، پایتخت تاریخ و تمدن کهن ایران زمین نام گرفت. این مکان خاص قسمتی از تاریخ پر افتخار ایران زمین را در دل خود جای داده است. غار علیصدر شهرت جهانی دارد و با مسافرتی به الوند، به یادگاری کهن بر می خوریم که به جا مانده از شکوه هخامنشیان بوده و جلوه ای از عظمت و تمدن بزرگ پارسیان را به رخ می کشد. گنبد علویان، آرامگاه بابا طاهر، شیر سنگی و برج قربان هم از جذاب ترین مکانهای دیدنی منطقه بحساب می آیند.

اشیای تاریخی و گنجینه ها

عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران به گزافه بر روی همدان نهاده نشده و کتیبه های تاریخی قرار گرفته شده در دل الوند و واقع در سمت جنوب همدان از روزگاران دور پاسخ بسیاری از سوالات تاریخی را در خود گنجانده اند. محل قرارگیری کتیبه های گنجنامه در همدان پایین دره عباس آباد است. از دلایل وجود این کتیبه های عظیم، میتوان اهمیت همدان با مرکزیت حکمفرمایی را برشمرد. در گذشته های بسیار دور، هگمتانه یا همدان کنونی به بابل متصل می شد و در بین میانرودان واقع بود. از همین رو، این راه یک مسیر مقدس شمرده می شد و از امن ترین و پر رفت و آمدترین راه های مورد استفاده بود.

یادگاری از دوران هخامنشی

به عقیده باستان شناسان، داریوش اول صدها سال قبل از میلاد و پس از پایان ساخت سنگ نوشته های بیستون، امر به حجاری این گنجنامه داد. پس از او هم خشایار شاه دستور ساخت دومین کتیبه را در جوار کتیبه پدرش داد. سختی سنگ ها در برابر گذر زمان و تغییرات آب و هوایی سبب شد تا هخامنشیان از این خصوصیت جادویی در کتیبه نگاری و حفظ افتخارات خود برای آیندگان استفاده کنند. در کتیبه ها مدح و ثنای اهورامزدا و همینطور برشمردن جلال و جبروت هخامنشیان دیده می شود. با کنکاش و تحقیق در این کتیبه ها میتوان به وضوح روزنه هایی را دید که احتمالا برای محافظت بیشتر آنها از آسیب های احتمالی تعبیه شده اند. این کتیبه ها در سال 1310 جز آثار ملی ایران به ثبت رسیدند.

ویژگی

یکی از لوح ها در سمت چپ قرار دارد، به نام داریوش کبیر است و کمی از لوح دیگر بالاتر قرار گرفت. لوح دیگر با نام خشایارشاه، تنها کمی پایین تر از دیگری بچشم می خورد. کتیبه ها به سه زبان پارسی، بابلی نو و ایلامی و با خط میخی بر صخره ای عظیم کنده کاری شده اند. عمق این سنگ نوشته ها 30 سانتیمتر هست.

رمزگشایی اسرار و ترجمه متن

با کمک این کتیبه ها بود که اسرار زیادی از خط میخی توسط باستان شناسان کشف شدند و آنان توانستند تا رموز نوشته شده در لوح سنگی واقع در بیستون کرمانشاه را هم کشف کنند. براساس مقاله سنگ نبشته های گنجنامه به چه خطی هستند باید بدانید که در این دوره خواندن سطور هم برای تاریخ شناسان میسر شد.

لوحی که در قسمت بالا و مربوط به داریوش کبیر بوده و شما می توانید آن را در ساعات بازدید از گنجنامه همدان ببینید، حکایت از عظمت و بزرگی خدا دارد و خالق شادی برای انسان و مسبب شاه شدن داریوش هم همان خداست. خداوند از بین تمام آدمیان داریوش را برگزید تا بر سرزمین ایران فرمانروایی کند. حکایت لوح دیگر چنین می گوید که اهورامزدا خدای بزرگی است و ضمن تکرار حرف هایی از لوح دیگر، از خلقت خداوند اذعان دارد که خشایارشاه را همانا خدا شاه کرد؛ شاه سرزمینی بزرگ با چندین ملل، پهناور و وسیع. روابط خشاریارشاه در دل این لوح به خط میخی حک شده اند. متن این دو سنگ نوشته تقریبا به یکدیگر شباهت داشته و تفاوت تنها در چند کلمه خلاصه شده است.

آدرس: 5 کیلومتری جنوب غربی همدان، انتهای دره عباس آباد

ساعات بازدید: همه روزه 16 الی 20