یافته هایی تازه از مجموعه شیخ شهاب الدین اهری

ایسنا/ این خبر پیرامون یافته هایی تازه از مجموعه شیخ شهاب الدین اهری برای شما نگارش شده است.

مهدی کاظم پور، سرپرست هیأت باستان شناسی گفت: مجموعه شیخ شهاب الدین اهری در بالای یک تپه مدور شنی و در داخل بوستانی به همین نام در جنوب شهر اهر قرار گرفته که براساس مستندات تاریخی، شالوده ای از دوره ایلخانی دارد و شامل قسمت های خانقاه، چینی خانه، صحن، مناره ها و غرفه های متعدد است.

به گفته این باستان شناس، در دوره های بعدی خصوصا دوره های تیموری و صفوی، الحاقاتی به این مجموعه افزوده شده و به شکل کنونی درآمده و براساس شواهد موجود در اطراف این بقعه، مجموعه بناهای عام المنفعه نظیر کاروانسرا، حمام، آب انبار و برخی فضاهای رفاهی وجود داشته که امروز از هیچ کدام اطلاعاتی در دست نیست.

کاظم پور با اشاره به دخالت مستقیم نیروهای عثمانی و روس به ترتیب در دوره صفویه و قاجار در تخریب و نابودی این مجموعه گفت: بسیاری از آثار ارزشمند و فضاهای این مکان از بین رفته و امروزه فقط خانقاه برای ما به یادگار مانده است.

وی افزود: در دوره های مختلف تاریخی استفاده از این مکان به عنوان مکانی مقدس برای تدفین باعث تبدیل بخش های مختلف آن به گورستانی عظیم شده که همین امر آثار بر جای مانده را به شدت دچار آسیب کرده است.

عضو هیات علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز در تشریح مراحل اجرای گمانه زنی بقعه شیخ شهاب الدین اهری پس از دریافت مجوز از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به انجام مطالعات و بررسی های میدانی قبل از انتخاب موقعیت گمانه ها به دلیل وسعت محل اشاره کرد و گفت: مجموعا در زمان مقرر 20 گمانه در بخش های مختلف مجموعه ایجاد شده که از این تعداد 9 گمانه بدون آثار و 11 گمانه دارای آثار بودند.

این باستان شناس با اشاره به نتایج برنامه گمانه زنی مجموعه شیخ شهاب الدین اهری اظهار کرد: این مجموعه بالای یک پشته و تپه شنی مدوری که شیب آن تا اطراف رود اهرچایی امتداد می یابد ایجاد شده است که به دلیل قرارگیری در ارتفاع بالا و نزدیکی به رود اهرچایی دارای هوایی بسیار متبوع بوده و علاوه بر آن یکی از تپه های مرتفع در دشت اهر است که به تمام نقاط شهر احاطه کامل دارد.

وی افزود: در دوره های مختلف تاریخی، این مکان مورد توجه قرار گرفته و به دور از هیاهوی شهری مکانی مناسب برای انجام برخی مراسم های دینی و ملی را فراهم آورده است.

کاظم پور گفت: بدلیل موقعیت استراتژیک این تپه در مرحله اول، فرض بر این بود که این منطقه در دوره قبل از اسلام خصوصا دوره اورارتو نیز مورد استفاده بوده است، ولی در گمانه زنی مشخص شد این مکان نه تنها در این دوره مورد استفاده نبود، بلکه در هیچ دوره از تاریخ در آن استقراری وجود نداشته و تنها مکانی مذهبی برای برگزاری مراسم ها و تدفین شخصیت های بزرگ ملی و مذهبی منطقه بوده است.

این باستان شناس ادامه داد: اینکه تدفین از چه دوره ای در این مکان انجام شده نیازمند کاوش های بیشتر باستان شناسی است، ولی در گمانه زنی کشف داغ مقبره ای از دوره سلجوقی نشان می دهد که حتی پیشتر از دوره ایلخانی، این مکان برای تدفین انتخاب و تدفین هایی در این قسمت انجام شده است.

کاظم پور گفت: شواهد باستان شناسی نشان می دهد همزمان با دوره ایلخانی در بخش های مختلف این بقعه بناهایی وجود داشته که در ارتباط با مجموعه بنا و بنای فعلی بوده، ولی در دوره های مختلف به دلیل دخالت های انسانی از بین رفته اند.