شهرستان بهارستان | گذرگاه اقوام ایران زمین

شهرستان بهارستان یکی از شهرهای جدید استان تهران است که در تاریخ چهارم اسفند ماه سال 1389 با تصویب هیئت محترم دولت از شهرستان رباط کریم مجزا و مشتمل بر بخش های گلستان و بوستان ایجاد شد. شهرستان بهارستان تهران با محوریت دو شهر نسیم شهر و گلستان که مشتمل بر دهستان های صالح آباد، میمنت آباد، اسماعیل آباد و همدانک می باشد. محور خط راه آهن سراسری و آزاد راه تهران – ساوه از حاشیه شمالی آن عبور می کند. این شهرستان تقریبا خالی از هر گونه عوارض و ناهمواری های خاص می باشد. آبراه های عبوری از این شهرستان، غالبا انشعابات و مسیل های منشعب از رودخانه کرج می باشد. پیشینه تاریخی بهارستان را باید مقارن و همزمان با ری باستان داشت. وجود بقاع متبرکه و مقبره امامزادگان در این منطقه حاکی از موقعیت مسکونی و اجتماعی این منطقه در دوران اسلامی می باشد. همچنان که در گذشته بسیار دور این منطقه بر سر راه جاده ابریشم و راه زیارتی خراسان به بغداد قرار داشته است، در حال حاضر نیز ورود جاده ترانزیتی تهران – ساوه به عنوان عامل و محور اصلی شکل گیری سکونت و استقرار خطی در این منطقه می باشد. تاکنون بیش از 30 اثر تاریخی، فرنگی و مذهبی و جاهای دیدنی بهارستان تهران شناسایی شده که از این میان اثر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. یکی از مهم ترین شاخصه های قابل توجه در شهرستان بهارستان تهران تراکم جمعیتی فوق العاده بالا و  نادر این منطقه در سطح کشور است. ضمن آنکه تقریبا از تمامی نقاط کشور مهاجرانی در این منطقه ساکن شدند و خرده فرهنگ های حائز اهمیتی را به وجود آورده اند. جالب این که این همزیستی اقوام متعدد در این بخش از کشور فقط مربوط به دهه های اخیر نمی باشد و همواره در دوران مختلف پیش از تاریخ و تاریخی ایران اقوام گوناگونی در این منطقه سکونت داشته یا از این محل به عنوان گذرگاه عبور کرده اند و وجود تپه ها و محوطه های باستانی از جمله تپه باستانی میمنت آباد، تپه گلستان، تپه قلعه حصارک، محوطه باستانی الهیه شاهدی بر این مدعاست. پس با ما در مجله همگردی همراه باشید برای بازدید از جاهای دیدنی بهارستان تهران...

امامزاده ابوطالب (ع)

بنای زیبای امام زاده ابوطالب در روستای آدران واقع شده است و مربوط به دوران قاجاریه و به عبارت دیگر حدود 250 سال قبل می باشد و از تاریخی ترین جاهای دیدنی بهارستان تهران به شمار می آید. معماری این بقعه شامل فضاهای مختلفی همون فضای ورودی و سردر با دو طاق نما در طرفین، صحن با پلان هشتی و رواق های آن، ایوان ورودی و گنبد خانه می باشد. گنبدخانه در ضلع جنوبی بنا و دارای نقشه چهارضلعی با سه درگاه ورودی و یک طاق در ضلع غربی و 8 طاقچه مربع شکل در دیواره هاست. معماری صحن امامزاده به صورت دو ایوانی بوده که ایوان مرتفع ضلع جنوبی را ارتباطی صحن به فضای مقبره و گنبد خانه می باشد. تزئینات غالب این بنای زیبا شامل گچ بری، کاشی کاری، آجرکاری و کاربندی های مختلف می باشد. ضریح امامزاده که در سال 82 به جای ضریح چوبی قدیمی نصب گردیده توسط استاد ابوالقاسم میبدی شاخته شده است. محیط پیرامون این آرامگاه به صورت فضای سبز با درختان زیبا فضای دل انگیزی را ایجاد نموده که در کنار زیارت آرامش خاصی به زائران و گردشگران می دهد. امامزاده ابوطالب یا به عبارت دیگر ابوطالب ابن مسلم ابن اسماعیل ابن حسن ابن علی ابن ابی طالب از نوادگان امام موسی کاظم (ع) می باشد که در سده ششم هجری به شهادت رسیده است.

امامزاده باقر (ع)

بنای مقبره امامزاده باقر در دوران قاجاریه ساخته شده و در روستایی که نام خود را از همین امامزاده گرفته (روستای امامزاده باقر) واقع شده است. این آرامگاه شامل یک فضای مرکزی با پلان چهار طاقی و سقف گنبدی است ضمنا نقشه بنا دارای چند اطاق با پوشش طاق و تویزه در اضلاع شمالی، شرقی و غربی می باشد. معماری این بقعه همان گونه که ذکر گردید دارای الگویی منحصر به فرد می باشد. گنبد بنا دارای خیز کوتاه و ساقه ای آجری است و قوس آن نیز تیزه دار می باشد. بنا به نوشته کتاب بحرالانساب این امامزاده از نوادگان امام هفتم حضرت امام موسی کاظم می باشد که در جنگ با دشمنان به شهادت رسیده است. شهر صالح آباد در شمال روستای امامزاده باقر و این آرامگاه مذهبی قرار دارد.

امامزاده حسن (ع)

این بقعه در جنوب روستای اسماعیل آباد فاتح و ابتدای نسیم شهر واقع شده است. بنای اولیه امامزاده دارای پلان مدور با پوشش گنبدی کم خیز از مصالح آجر و خشت بوده است. ضلع شرقی بنا نیز دارای یک شبستان با پلان مستطیل و یک ایوان ستوندار می باشد. ساکنان و اهالی پیرامون این بنای زیارتی از مهاجران جویای کار شهربابک و یزد بوده اند که در طی سال های گذشته نسبت به احیای این بنای فرهنگی مذهبی اقدام نموده اند. امامزاده مدفون در این محل از فرزندان امام سجاد(ع) می باشد و از جاهای دیدنی بهارستان تهران برای گردشگران است.

خانه تاریخی آدران

این بنای زیبا در روستایی به همین نام در شهرستان بهارستان تهران واقع شده و از آثار دوران قاجار و پهلوی می باشد. معماری آن شامل فضاهای حیاط، ایوان ها، اتاق ها، سرویس های داخلی، حوض خانه و گنبد خانه همچنین باغچه های زیبا و استخر می باشد. اهم تزئینات آن شامل گچ بری، نگارگری، آینه کاری و کاربندی های مختلف گچی می باشد. طرح حفظ و احیای این بنا در دستور کار اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار دارد تا در آینده از آن به عنوان یک فضای فرهنگی هنری تاریخی بهره برداری گردد. این عمارت زیبا در سال 1388 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. به شهرستان بهارستان تهران سفر کنید و از زیباترین جاهای دیدنی بهارستان تهران دیدن کنید.

تپه قلعه حصارک بالا (منصوری)

این تپه قلعه در ابتدای جاده پایانه باربری نسیم شهر و غرب قبرستان گلزار باغ بهشت واقع شده و باتوجه به نمونه های سفال به دست آمده از محوطه آن قدمتش به دوران تاریخی می رسد. تپه قلعه حصارک بالا در ابعاد 30*20 متر و دارای 8 متر ارتفاع می باشد و بقایای باقی مانده آز آن تنها بخشی از یک قلعه و بنای خشتی و گلی دوران تاریخی است. قسمت اعظم آن به مرور زمان و توسط عوامل طبیعی و انسانی از بین رفته است. دلیل نامیدن این محل به نام تپه منصوری قرار داشتن آن در املاک فردی به نام منصوری می باشد.

قلعه آدران

از دیگر جاهای دیدنی بهارستان تهران قلعه آدران است. این قلعه روستای زیبا که قدمت آن به دوران قاجاریه باز می گردد در بافت قدیمی (جنوب غربی) روستای آدران واقع شده است. قلعه آدران دارای دیوارهای مرتفع با ارتفاع حدود 6 متر با یک سردر ورودی زیبا می باشد. بافت معماری قلعه به صورت تعدادی خانه ساخته شده با مصالح خشت و گل و بعضا آجر بوده است که در کوچه های نسبتا منظم به یک خیابان اصلی وصل می شدند. هم چنین قلعه دارای فضاهای سرپوشیده مانند استبل و فضای روباز چون میانسرا می باشد. این قلعه دارای بخش های خدمات عمومی از جمله حمام نیز بوده است که در حال حاضر در بخش شرقی قلعه در زیر خاک مدفون است. شایان ذکر است حمام این قلعه روستا تا اوایل قرن اخیر نیز مورد استفاده قرار می گرفته است.

تپه باستانی میمنت آباد

این تپه باستانی در شرق روستای ریه و جنوب روستای میمنت آباد واقع شده است محوطه باستانی میمنت آباد به ابعاد تقریبی 100*150 متر و ارتفاع کمتر از 5/1 متر یکی از مهم ترین شاخصه های فرهنگی تمدنی شهرستان بهارستان محسوب می شود و بر اساس آخرین کاوش های باستان شناسان دربر دارنده آثاری از اقوام و فرهنگ های هزاره های سوم و چهارم قبل از میلاد است.

محوطه باستانی تپه گلستان

تپه باستانی گلستان واقع در مجاورت شهر گلستان و انتهای شهرک سبزدشت واقع شده است. این محوطه باستانی با ابعاد 200*300 متر دربردارنده آثاری از هزاره اول قبل از میلاد و اقوام مهاجر وارد شده به این منطقه و فلات مرکزی ایران می باشد. انبوه ظروف و سفال های خاکستری به دست آمده از این محوطه حاکی از مرکزیت این محل در میان مناطق همجوار در عصر خود بوده است. به دیدار یکی از تاریخی ترین و کهن ترین جاهای دیدنی بهارستان تهران بروید و از تاریخ شنیدنی اش لذت ببرید.

درخت کهنسال وجه آباد

در روستای وجه آباد شهرستان بهارستان تهران که در مجاورت نسیم شهر قرار دارد درخت کهنسالی وجود دارد که عظمت و تنومندی آن به سابقه سکونت و قدمت این منطقه اشاره دارد. این درخت که از نوع چنار می باشد دارای عمری معادل 700 سال است و دور تنه آن بیش از 5/10 متر می باشد. علاوه بر جنبه تاریخی، این درخت یکی از شاخصه های طبیعی زیستی شهرستان بهارستان است.

تپه تاریخی وجه آباد

تپه قلعه وجه آباد مربوط به دوران های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بهارستان تهران، بخش گلستان، روستای وجه آباد واقع شده و این اثر در تاریخ 16 شهریور 1383 با شماره ثبت 11067 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

صنایع دستی شهرستان بهارستان

به واسطه سکونت اقوام مختلف ایران در این منطقه انواع متعددی از صنایع دستی در این شهرستان تولید می گردد که شاخص ترین موارد آن: گلیم، فرش گلیم، آثار چوبی منبت و معرق، آثار شیشه و بلور نقاشی شده، مشبک چوب، سفال و حتی جواهر و زیور آلات سنتی می باشد.