علت و درمان کوتاهی قد در کودکان

برترین ها/ رشد قد کودکان همواره یکی از نگرانی های مهم والدین است. تناسب نداشتن قد کودک با سن او و همین طور قد سایر هم سن و سالانش موجب شده است والدین در صدد یافتن راه های درمان و پیشگیری باشند. همان طور که می دانیم علل کوتاهی قد در کودکان را می توان با سه عامل، بیماری های مزمن (برای مثال، سوء تغذیه)، عوامل ژنتیکی و خانوادگی یا ایجاد اختلال در فرایند رشد کودکان (مثلاً بلوغ زودرس یا دیررس) مرتبط دانست. تاخیر رشد زمانی رخ می دهد که یک کودک به میزان نرمال نسبت به سن خود رشد نمی کند این تاخیر ممکن است ناشی از شرایط سلامتی نظیر کمبود هورمون رشد یا کم کاری تیروئید باشد در برخی موارد، درمان اولیه می تواند به کودک برای رسیدن به یک قد عادی یا نزدیک به نرمال کمک کند. کودکانی که به لحاظ فامیلی قد کوتاهی دارند در زمان مناسب وارد مرحله بلوغ می شوند و دوره بلوغ خود را به صورت طبیعی طی می کنند. آن ها به طور معمول قدی مشابه والدین خود خواهند داشت.

نقش تغذیه بر رشد قدی کودکان

برای رشد و نمو کودکان علاوه بر انرژی، وجود اسید آمینه و اسید چرب که در برخی از چربی ها مانند ماهی و روغن های گیاهی وجود دارد لازم است. از جمله مهم ترین ریز مغذی ها می توان به آهن، کلسیم و روی اشاره کرد که کمبود آن ها باعث تاخیر در رشد خواهد شد.

ممکن است برخی از علایم کوتاهی قد، نشان دهنده شرایط خاص پزشکی باشد که باید توسط پزشک بررسی های بیشتری صورت گیرد:

توقف رشد کودک یا رشد کمتر از حد مورد انتظار (کمتر از 4 سانتی متر در هر سال، قبل از بلوغ)

کاهش یا افزایش وزن (بیش از5/2کیلو در یک ماه)

ضعف تغذیه / از دست دادن اشتها

بلوغ جنسی دیررس (رشد نکردن سینه در 14 سالگی یا بروز نیافتن قاعدگی تا سن 15 سالگی برای دختران. بزرگ نشدن بیضه ها تا 14 سالگی برای پسران)

کودکانی با جثه کوچک؛ بلوغ تاخیری

تأخیر سرشتی رشد اصطلاحی است که برای توصیف فرزندانی که کوچک تر از سن طبیعی خود هستند، اما نرخ رشدشان طبیعی است، به کار می رود. نشانه های «تأخیر سرشتی رشد» عبارت اند از: تأخیر در سن استخوان ها، سرعت رشد طبیعی و رشد قد بر اساس الگوی رشد خانواده. «بلوغ تأخیری» اصطلاحی است که بیشتر برای کودکان مبتلا به «تأخیر سرشتی رشد»، به کار می رود. معمولاً این افراد دارای بستگان نزدیکی هستند که او نیز به این عارضه مبتلاست. به عنوان مثال ممکن است در خانواده آن ها دختری باشد که پس از 15 سالگی، اولین قاعدگی او رخ می دهد یا پسری که بعد از 18 سالگی به سن بلوغ برسد.در صورتی که کودک تان به طور قابل توجهی کوتاه تر از کودکان هم سن خود است و متوجه کاهش نرخ رشد یا توقف رشد او شدید باید به پزشک مراجعه کنید در ادامه و بنا به صلاح پزشک آزمایش های مربوط به اختلالات هورمونی و ژنتیکی بعد از اندازه گیری قد، وزن، اندازه اندام ها و تنه کودک انجام خواهد شد.

درمان ها به عوامل به وجود آورنده کوتاهی قد بستگی دارد

برای کودکانی که به طور طبیعی قدشان کوتاه است، به طور کلی ضرورتی برای درمان و بلند شدن قد وجود ندارد. والدین باید درک کنند که استفاده از هورمون های رشد در کودکانی که به صورت ذاتی کوتاه قد هستند، مؤثر نیست.

درمان های دارو یی

درمان با دارو به علت کوتاهی قد بستگی دارد. استفاده از هورمون های تیروئید بسیار آسان و برای کودکان مبتلا به کم کاری تیروئید بسیار مؤثر است. درمان با هورمون های نوترکیب رشد انسانی (سوماتوتروپین مشتق شده از rDNA) بسیار مؤثر و ایمن و برای کسانی که به علت کمبود هورمون های رشد قدشان دچار اختلال شده مفید استFDA آن را تأیید کرده و برای برخی از بیماری های دیگر مرتبط با کوتاهی قد نیز موثر است. با این حال، هورمون رشد برای کودکانی که به طور ذاتی کوتاه قد هستند، مؤثر نیست (کودکانی که به صورت خانوادگی کوتاه قد هستند).

عمل جراحی

در صورتی که یک تومور مغزی باعث کمبود هورمون رشد شده باشد، ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد. در پایان باید توجه داشت برای درمان کوتاهی قد کودکان باید به موقع به پزشک متخصص غدد مراجعه شود.