مسجد جامع کوردوبا نمادی از تلفیق هنر اسلامی و مسیحی است

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، مسجد جامع کوردوبا نمادی از تلفیق هنر اسلامی و مسیحی است.

داستان چیست؟

باید گفت که فعالیت مساجد در اروپا با توجه به اینکه بخش های مختلف این قاره طی دوره هایی تحت کنترل مسلمانان بوده است، قدمتی بسیار طولانی دارد؛ برای مثال حضور عثمانی ها در منطقه بالکان، مورها در اسپانیا و تاتارها در کشورهای بالتیک باعث بر جای ماندن میراث غنی اسلامی در اروپا شدند که مساجد بخشی از این میراث غنی هستند.

مسجد کوردوبا یکی از منحصر بفردترین دستاوردها و شاهکارهای قرن ها حضور مسلمانان در سرزمین آندلس بوده که در شهر کوردوبا واقع شده است. این مسجد بی شک یکی از مهمترین بناهای اسلامی در سراسر جهان و اروپاست.

شهر کوردوبا در جنوب اسپانیا و در منطقه اندلس قدیمی قرار دارد و یکی از مهمترین مراکز حکومتی مسلمان فاتح اروپا بود که از طریق آن بخش های شمالی اروپا و آفریقا را تحت تسلط خود داشتند. ناحیه کوردوبا یکی از اسرارآمیزترین بخش های اسپانیا است که وجود داستان های عجیب در مورد آن بازدید از مسجدش را با هیجان همراه خواهد کرد.

گفته می شود که بنای مسجد کوردوبا در ابتدا مربوط به کلیسا بوده و پس از فتح اسپانیا توسط تمدن های اسلامی به مسجد تبدیل شد و چون در دوره های مختلفی این چرخه اسلام و مسیحیت چند باری در اسپانیا تغییر کرده این بنا در حال حاضر به مسجد کلیسای کوردوبا شناخته می شود. همین دو کاربری بودن بنای کوردوبا به نمادی از تلفیق هنر اسلامی و مسیحی تبدیل شده که در هنگام بازدید چشم ها را خیره می کند.

این مسجد اما در قرن هشتم که اسلام در اسپانیا گسترش پیدا کرده بود به یکی از 300 مسجد اروپایی تبدیل شد که برای رقابت با قسطنطنیه و دمشق بنا شده بود و به عنوان یکی از مهمترین بناهای معماری اسلامی که از زمان مورورها باقی مانده بود در سال 1984 میلادی همراه با بخشی از شهر کوردوبا در لیست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.

برخی معتقدند که تغییرات مذهبی شهر کوردوبا که در طول تاریخ رخ داد به خوبی در بنای باشکوه مسجد جامع این شهر به نمایش درآمده است و بنای ایم مسجد کلیسا یکی از بهترین نمونه های معماری مغربی است.

البته در خصوص محل قرارگیری این این مسجد نیز گفته شده که در ابتدا محل مسجد منزلگاه یک معبد رومی بود که بعد از مدتها به کلیسای «ویزیگوت» تبدیل شده است. سپس در سال 711 میلادی زمانیکه مسلمان ها به سرزمین آندلس ورود کردند، کلیسای ویزیگوت به دو بخش یکی برای عبادت مسیحیان و دیگری برای عبادت مسلمانان تقسیم شد. با این حال گفته می شود که «امیر عبدالرحمان» در سال 784 دستور تخریب بخش کلیسا را صادر و شروع به ساخت مسجدی بزرگ کرد. ساخت بنای این مسجد چیزی بیش از دو قرن به طول انجامید و سرانجام در سال 987 میلادی ساختمان مسجد پس از اتمام به بزرگترین مسجد در تمام قلمرو اسلام تبدیل شد.

در خصوص نام این مسجد کلیسا همچنین میتوان گفت که مردم و علاقمندان علاوه بر «کوردوبا» با نام «قرطبه» که یک نام عربی است برای نامگذاری این مسجد استفاده می کنند، البته نام این مسجد کلیسا در اسناد تاریخی به جای مانده از گذشته به نام مسجد جامع حضرت نیز به ثبت رسیده است.

همانطور که گفته شد این مسجد یکی از مهمترین نمونه های معماری اسلامی در غرب است و سبک هایی از معماری اموی و اسپانیایی در آن بکار رفته است؛ برای مثال سبک های گوتیک، رنسانس و باروک از مهمترین سبک های معماری غربی هستند که در نمای بیرونی و داخلی این مسجد کلیسا بچشم می خوردند و چشمان مخاطب خود را خیره می کنند.

مسجد کوردوبا که در 4 مرحله مختلف در بیش از 200 سال ساخته شد از قسمت های متفاوتی مانند تالاری پر از ستون، حیاطی با یک حوض در وسط، باغ پرتقال، محوطه ای سرپوشیده در اطراف حیاط و مناره تشکیل شده است.

این مسجد مناره هایی به ارتفاع 20 متر دارد که با سنگ های مرمر پوشیده شده اند و روی آنها با طراحی های اسلامی منقش شده است، کوردوبا همچنین علاوه بر مناره های گفته شده میزبان مناره دیگری به ارتفاع 93 متر بوده که در بخش جنوبی مسجد واقع شده و در آن از 19 در مسی استفاده شده است.

بنای کوردوبا چیزی حدود 180 متر طول و 130 متر عرض دارد و تنها کمی از کلیسای سنت پیر در رم کوچکتر است؛ این ساختمان تاریخی اما بیشتر با طاق های بزرگی شناخته می شود که به طاق های کلیسای جامع آخن در آلمان شبیه هستند. نکته قابل توجه در خصوص ساختمان این مسجد تعداد ستون های مرمر و سنگ عقیق سلیمانی آن است که به 856 مورد می رسد و گفته شده که آنها را از بقایای معبد رومی سابق این مکان و سایر ساختمان های ویران شده رومی بکار گرفته اند و با نور هزاران چراغ روغنی کوچک در شب روشن می شوند.

یکی دیگر از قسمت های مهم این مسجد کلیسا طاق نعل اسبی آن است که با قطعات طلا و خطاطی های گوناگون تزئین شده و ترکیب درخشانی از رنگ های طلایی، آبی تیره، زرد و قهوه ای مایل به قرمز را به وجود می آورد.

همچنین در قسمت محراب مسجد گنبد هشت ضلعی زیبایی وجود دارد که با ستون ها و موزاییک های سبک بیزانس احاطه شده و نوشته هایی به زبان عربی را در برمی گیرد. در مرکز این مسجد نیز همانطور که گفته شده بود کلیسای رنسانس ساخته شد که به قرن 16 میلادی تعلق دارد و محراب بلند، سقف گوتیک، منبر باروک، دیوارهای رنسانس و طاق های اسلامی را شامل می شود که ترکیب این سبک های معماری مختلف در کنار یکدیگر، فضایی منحصر بفردی را بوجود آورده است.