روستای میمند کرمان؛ روستایی شگفت انگیز در دل کوه

ایران، سرزمینی کهن است که هر گوشه آن با زیبایی های خاص و بی نظیر خود هر بیننده ای را مجذوب می کند. یکی از جاذبه های باستانی و فوق العاده کشور عزیزمان که شاید کمتر کسی اسم آن را شنیده یا از آن اطلاع داشته باشد، معماری دست کند هست. معماری شگفت انگیز دست کند به سازه هایی گفته شده که با کمک طبیعت و به دست انسان ساخته می شوند. این معماری هزاران سال قدمت دارد و یکی از بهترین جلوه های آن را میتوان در روستای میمند کرمان مشاهده کرد. در این مقاله خواندنی و جذاب همراه ما باشید تا بدانید روستای میمند کجاست و از آب و هوای روستای میمند و زیبایی هایش آگاه شوید.

روستایی شگفت انگیز و دیدنی

روستای میمند کرمان با خانه های صخره ای و معماری دست کند یکی از شگفت انگیزترین بناهای قدیمی را داراست. این روستا در شهرستان شهر بابک استان کرمان قرار داشته و خانه های آن مانند اقامتگاه های انسان های نخستین با کمترین امکانات و لوازم و بصورت غارهایی در دل کوه ساخته شده اند. ساکنان این روستا با ساده ترین ابزار این خانه ها را در دل کوه و در داخل حفره های دامنه آن می کنند. خاک و رسوبات صخره های این منطقه نرم و در عین حال محکم است. این صخره ها به راحتی و با ابزاری ساده برش می خورند و شکل می گیرند و از طرفی دیگر، برای زندگی قابل اطمینان هستند و مشکلی را ایجاد نمی کنند. این خانه های صخره ای که به آنها کیچه گفته می شود، بر روی یکدیگر ساخته شده و به عنوان خانه های ییلاقی و قشلاقی مورد استفاده قرار می گیرند.

روستای میمند دارای 406 کیچه و 2560 اتاق هست. مردم این روستا آداب و رسوم قدیمی خود را همچنان حفظ کرده و به زبان و گویش پهلوی ساسانی صحبت می کنند. روستای دست کند میمند در سال 2015 با شماره 1423 در سازمان جهانی یونسکو به ثبت رسید. همچنین، در سال 1384 موفق به دریافت جایزه جهانی ملینا کوری شد.

تاریخچه روستا

روستای میمند قطعا یکی از قدیمی ترین اقامتگاه های بشر بوده و تاریخ آن به دوازده هزار سال گذشته بر می گردد. محققان معتقدند ساخت این روستا مربوط به دورانی است که ایرانیان به آیین میترا معتقد بودند. آیین میترا قبل از ظهور زرتشت در ایران رواج پیدا کرد و پس از آن نیز تا مدتها ادامه داشت. براساس این آیین، افراد در دل غارهای تاریک به عبادت مشغول شده و مرده های خود را نیز در دل کوه دفن می کردند. از این رو، در این منطقه چندین عبادتگاه و مقبره وجود دارد. در اینجا دو نظریه مطرح می گردد: در نظریه اول پیروان آیین میترا معتقد بودند که کوهها مظهر ایستادگی و پایداری هستند و زوال برای آنها وجود ندارد. از این رو، خانه های خود را در دل کوه می کندند و مردگان خود را نیز در قبرهای کنده شده در کوه قرار می دادند.

براساس نظریه دوم، حفره های داخل کوه فقط برای عبادت و دفن مردگان مورد استفاده قرار می گرفتند و افراد این منطقه بعدها برای در امان ماندن از شرایط آب و هوایی در این حفره ها ساکن شدند. براساس تحقیقات انجام شده، ظهور زرتشت در 6000 سال قبل از میلاد مسیح اتفاق افتاد. از این رو، میتوان حداقل قدمت این روستا را آن زمان دانست. سفال های 6000 ساله و نقوش 10 هزار ساله ای نیز در این روستا پیدا شده که همین تاریخ را گواهی می دهند. همچنین، مجموعه های گسترده ای از آثار قدیمی، خانه های صخره ای، قلعه و برج هایی که در این مکان وجود دارند، مربوط به هزاران سال پیش هستند. براساس مقاله روستای میمند کجاست باید بدانید که با ظهور اسلام مردم میمند از آیین زرتشتی دست کشیده و به سمت اسلام و مذهب شیعه روی آوردند.

ساکنان میمند

در فصل تابستان ساکنین این منطقه کوچ کرده و فقط 50 نفر در روستای میمند کرمان باقی می مانند. ساکنان این بخش زندگی خود را از طریق کشاورزی، دامداری و قالی بافی می گذرانند. قالی بافی یکی از مهمترین صنایع این منطقه بوده و قالی های میمند از بهترین قالی های کرمان بوده و شهرت جهانی نیز دارند. اهالی روستای میمند کرمان در زمستان برای در امان ماندن از سرما و برف در خانه های سنگی زندگی می کنند. در این مدت زنها مشغول قالی بافی و مردان به کار دامداری می پردازند. در تابستان زندگی ییلاقی آنها شروع شده و آنها به مناطقی خوش آب و هوا کوچ می کنند. در این فصل کار آنها باغداری و پرورش درختانی چون پسته، بادام وحشی، گردو، زیره و ... است.

علیرغم پیشرفت تکنولوژی و تغییرات عمده در زندگی مردم، ساکنان همچنان زندگی سنتی گذشته خود را در آب و هوای روستای میمند حفظ کرده و برای برآورده کردن نیازهای خود نیز از ابزارها و لوازم سنتی کمک می گیرند. گویش آن ها تغییر چندانی نداشته و با گویش سایر مردم منطقه متفاوت هست. از این رو، میتوان منطقه میمند را یکی از بهترین مراجع برای تحقیق در مورد فرهنگ ایرانیان قدیم بشمار آورد.

معماری و ساخت خانه های صخره ای روستا

خانه های ساخته شده در بین صخره های کوه، بر روی سطح شیب دار و به صورت طبقه ای هستند. در طبقه های مختلف بریدگی هایی ایجاد می شوند که به آنها کیچه می گویند. طول این کیچه ها به 6 الی 9 متر می رسد و در انتها وارد یک فضایی مانند دالان می شوند. اغلب امور روزمره خانه در این دالان انجام شده و در اطراف هریک از این دالان ها بین یک تا 5 خانه صخره ای وجود دارند. طبقه های خانه بصورت پلکانی بوده و یک در میان بر روی یکدیگر قرار می گیرند. براساس مقاله روستای میمند کجاست باید بدانید که فاصله کیچه ها در طبقات پایینی کمتر از طبقات بالایی است. فضای داخلی خانه ها نیز به شکل مربع یا مدور هست. این خانه های هیچ پنجره یا دودکشی ندارند و نور خود را از یک ورودی کوتاه با ارتفاع 75 - 76 سانتیمتر دریافت می کنند.

درهای ورودی چوبی بوده و به سمت ایوان باز می شوند. در داخل دیواره ایوان یک روزنه ایجاد شده که از آن برای باز یا قفل کردن در استفاده می کنند. به این روزنه کلیدون گفته می شود. ورودی هریک از اتاق های خانه نیز منطبق با بدن انسان طراحی می گردد، بطوریکه عرض ورودی در قسمت پایین آن به 65 - 80 سانتیمتر می رسد. برای جلوگیری از ورود آب و خاک به داخل منزل، در بخش ورودی و در قسمت پایین سطح کیچه حدود 15 تا 20 سانتیمتر برجستگی ایجاد می کنند. در بین خانه های این منطقه هیچ معبر یا کوچه مشخصی وجود ندارد. براساس مقاله روستای میمند کجاست باید بدانید که گاهی اوقات بر روی شیب تپه های شرقی و غربی مسیرهای پیاده روی دیده می شوند که آنها نیز قطعی نیستند و با حرکت سنگهای کوه دائما در حال تغییر هستند.

اقامت گردشگران در روستا

اگر قصد رفتن به روستای میمند کرمان را دارید، باید به شهرستان شهر بابک در استان کرمان بروید. میمند در 36 کیلومتری بخش شمال شرقی این شهرستان واقع شده است. این روستا از جنوب با دشت خاتون آباد و از شمال غربی با کوه خورین ارتباط دارد. در ابتدای ورودی روستا و در سمت چپ آن، چند خانه دست کند دیده می شوند که برای اقامت مسافران و گردشگران تهیه شده و امکانات لازم در آنها قرار داده شده اند. سایر روستاییان نیز خانه های خود را در آب و هوای روستای میمند برای پذیرایی از مسافران آماده کرده اند. براساس مقاله روستای میمند کجاست باید بدانید که حضور گردشگران در این منطقه باعث برپا ماندن این روستا شده و به عنوان یک منبع درآمد برای روستاییان نیز محسوب می گردد.