منطقه حفاظت شده شالو و منگشت؛ زیبای بکر طبیعت خوزستان

با توجه به نوع اقلیم خاص و ارزشمند ایران، مناطق مختلفی در این سرزمین حفاظت شده قلمداد می شوند که یکی از این مناطق؛ منطقه کوهستانی شالو و منگشت شهرستان ایذه است که در استان خوزستان قرار گرفته است. منطقه شالو و منگشت با در اختیار داشتن مساحتی 12991 هکتاری در سال 1378 به دلیل وجود پوشش گیاهی و جانوری کم نظیر خود، به عنوان یک منطقه محافظت شده در ایران معرفی شد و از آن سال تا کنون نیز به دلیل تغییرات به وجود آمده در آن به یک جاذبه بکر گردشگری تبدیل شده است! پس اگر شما نیز همچون ما به این جاذبه طبیعی ایرانی علاقه مند شده اید، در ادامه با همگردی همراه شوید تا اطلاعات بیشتری پیرامون منطقه حفاظت شده شالو و منگشت جذاب گردشگری به دست آورید.

منطقه کوهستانی حفاظت شده شالو و منگشت

منطقه کوهستانی شالوو و منگشت از نظر جغرافیایی متعلق است به استان خوزستان، شهرستان ایذه، بخش دهدز که مختصات جغرافیایی آن می شود از E5040 تا E5015 طول شرقی و N3135 تا N3145 عرض شمالی؛ این منطقه که در دامنه رشته کوه های زاگرس واقع شده است، از سطح دریا ارتفاعی بین 700 تا 3200 متر را دارا می باشد. این منطقه با توجه به اقلیم کوهستانی و شرایط آب و هوایی منطقه خود کاملا برفگیر می باشد و با توجه به میانگین سالیانه ریزش نزولات آسمانی و دمای حاکم بر منطقه که به ترتیب 550 میلیمتر و 22 درجه سانتیگراد می باشند، نوید وجود آب و هوایی مرطوب و معتدل را به تمام گردشگران و ساکنین مناطق کناری این منطقه حفاظت شده می دهد! منطقه شالو و منگشت در کنار شرایط آب و هوایی نسبتا ایده آل خود با برخورداری از پوشش های گیاهی و جانوری کم نظیر که در ادامه به معرفی برخی از آن ها خواهیم پرداخت و همچنین اشرافی که بر دریایچه سد کارون سه دارد، یک منطقه کاملا دیدنی و چشم نواز می باشد. کوهستان های موجود در این منطقه که به شهرستان های ایذه و لردگان مرتبط می شوند، متشکل هستند از: کوه های تنوش، زرد حلقه، دوزرد، کلمه، کله، برآفتاب، بدرنگان، سرچاه، قوچه، سه پران، نشا و ناشلیل؛ لازم به ذکر است مرتفع ترین قله در بین تمامی این کوه ها به ارتفاع 3613 متر و در حدفاصل 13 کیلومتری از قسمت شمال غرب روستای لیراب، 52 کیلومتری گرمان و همچنین 55 کیلومتری قسمت جنوب شرقی شهرستان ایذه قرار گرفته است.

سفر به طبیعت بکر خوزستان

به غیر درخت و گیاه و حیوانات موجو در منطقه، رودخانه ها و جویبارهای متعددی نیز در این منطقه به چشم می خورند که برجسته ترین آن ها، رودخانه پر خوش کارون و خرسان در قسمت شرقی این منطقه کوهستانی می باشند. البته ناگفته نماند که رودخانه های دیگری همچون: رودخانه های لیراب و سمه در قسمت دامنه جنوبی و رودخانه های هلایجان، آب زردک و صیدون نیز در دامنه غربی این کوهستان واقع شده اند و هر کدام در هر قسمت از دامنه کوه برای خود سرچمشه ای را دارا می باشند. وجود این رودخانه ها در کنار پوشش کامل این منطقه کوهستانی حفاظت شده با جنگل های انبوه و همچنین قرار گرفتن یک دریاچه قدیمی به نام بوندان در انتهای آن، می تواند برای هر عکاسی یک منطقه پر سوژه به حساب بیاید و هر گردشگری را ارضا نماید. فارغ از تمامی این موارد، می توان پرنده نگری و کوهنوری را نیز با توجه به نوع اقلیم کوهستانی منطقه در برنامه سفری هر توریست و گردشگری بسته به میزان علاقه آنان، جای داد! در خصوص شغل اهالی منطقه شالو و منگشت نیز باید گفت، شغل اکثر مردمان بومی این منطقه کشاورزی می باشد؛ البته کشاورزی تنها برای کسانی که از خود زمینی را دارا هستند میسر است و دیگر افرادی که زمینی برای کشاورزی و کسب روزی از دل زمین ندارند، به کارهای دیگری از جمله دامداری و دامپروری می پردازند. متاسفانه در حال حاضر هیچ مکان اقامتی و تفریحی به خصوصی برای این منطقه توریستی و گردشگری حفاظت شده وجود ندارد که این خود از نکات منفی موجود در این منطقه کوهستانی می باشد! با اینکه سد کارون سه از امکانات رفاهی و اقامتی مطلوبی برخودار است اما استفاده از این امکانات تنها برای اشخاص خاصی می باشد و عموم مردم حق استفاده از آن ها را ندارند؛ البته خیلی جای نگرانی نیست چراکه نقطه مکان هایی برای ایجاد کمپ های چند روزه برای گشت و گذار در منطقه به چشم می خورد ولی این امکان احداث کمپینگ برای گردشگران نمی تواند دلیلی مناسب برای نبود مکان های اقامتی و تفریحی در منطقه از سوی مسئولان مربوطه باشد!

پوشش گیاهی و جانوری حاکم در منطقه

قطعا یافتن و تماشای بیش از 230 گونه گیاهی در منطقه شالو و منگشت به تنهایی بیانگر بی نظیر بودن این منطقه حفاظتی در دامنه رشته کوه های زاگرس می باشد. شالو و منگشت تنها یک منطقه حفاظتی نیست و می توان با اطمینان از آن به عنوان یک مرکز گیاه شناسی در استان خوزستان یاد کرد! منطقه حفاظت شده شالو و منگشت در کنار تمامی جذابیت های بصری که در این سال هال برای خود مهیا ساخته است، همانطور که می دانید از پوشش گیاهی و جنگلی متنوع و انبوهی نیز برخودار می باشد که از جمله آن ها می توان به: گیاهان تیره گرامینه، گون، زالزالک، کیکم، انجیر وحشی، بادام کلخونک، گلخونک، ارغوان، بنه، زبان گنجشک و سایر گونه های خوش عطر دیگر موجود در این منطقه اشاره داست؛ فراموش نکنید که عمده درختان حاضر در این منطقه را درختان بلوط تشکیل می دهند و برای یافتن گونه های مختلف گیاهی باید به میان این درختان سرسبز بروید! در مورد حجم پوشش گیاهی این منطقه نیز شاید خیلی خالی از لطف نباشد که بدانید باغ های میوه ای با قدمتی مانند: باغ انار، باغ انگور، باغ گردو، باغ انجیز و کلی باغ های مختلف دیگر نیز در حوالی این منطقه توریستی - گردشگری به همت باغداران بومی مناطق کناری شالو و منگشت احداث شده اند که از دور، سبب گسترش یافتن میزان پوشش گیاهی در این منطقه کوهستانی شده است! در مورد نوع پوشش جانوری این منطقه نیز باید بیان کرد که اغلب جانداران حاضر در این منطقه حفاظت شده در فصل بهار شاداب و سرزنده هستند و قابل رویت! همانند پرندگانی همچون: پری شاهرخ، سهره طلایی، کبک و تیهو (از پرندگان بومی منطقه می باشند)، بلبل، زاغی و دارکوب؛ پلنگ، سنجاب ایرانی، سنگ چشم، کمرکلی، خرس قهوه ای و کلی جانور دیگر نیز که در این منطقه برای خود زیستگاهی را به وجود آورده اند، اغلب در فصل بهار با توجه به تغییر شرایط آب و هوایی در منطقه، شاداب و سرزنده به زندگی خود می پردازند و سبب ایجاد سوژه های تصویری زیادی از حیات وحش خود برای گردشگران عکاس و معمولی می شوند.

منطقه بکر حفاظت شده

شالو و منگشت یعنی یک منطقه بکر حفاظت شده با کلی پوشش های گیاهی و جانوری متنوع که به خودی خود یک جاذبه طبیعی دست نخورده برای استان خوزستان به شمار می رود! این منطقه وسیع با برخورداری از شرایط مناسب آب و هوایی و همچنین راه های دسترسی راحتی که در پایان بخش به معرفی آن ها خواهیم پرداخت، توانسته با استفاده از ایجاد تصاویری خارق العاده از گیاهان و جانوران و همچنین نشان دادن زندگی جانوری در این زیستگاه درون مرزی، بستر مناسبی برای جذب نظر گردشگران به سمت و سوی استان خوزستان و شهرستان های آن را فراهم سازد.

برای رفتن به این منطقه کوهستانی حفاظت شده می توان از 3 مسیر زیر که دوتا از آن ها زمینی و دیگری آبی می باشد، استفاده نمایید؛

مسیر اول: حرکت از دو نقطه مشخص در شمال شرقی و جنوب شرقی سد کارون سه با شناورهای از قبل آماده از سوی مدیریت سد و رسیدن به روستای شیوند در حوالی شالو و منگشت؛

مسیر دوم: پیدا کردن و وارد شدن به مسیر دهدز به طرف سادات حسینی با خودرو و عبور از جاده شنی برای رسیدن به روستای شیوند

مسیر سوم: مسیر در حال ساخت کارون سه به پاجول، شالو، گویله، جنگی، جوکار، سَرِِواج، ده مورد، شیب زیتون و نهایتا روستای عزیز احمد یا همان سرپیر

فراموش نکنید که منطقه حفاظت شده شالو و منگشت در فاصله 25 کیلومتری از قسمت جنوب شرقی شهرستان ایذه و حدفاصل 15 کیلومتری شهرستان باغملک واقع شده است و تمام مسیرهای منتهی به آن به جز مسیر آبی تعبیه شده برای آن، از گروه مسیرهای درجه دو به حساب می آیند که پیمودن آن ها منوط است به رعایت تمامی نکات ایمنی راهنمایی و رانندگی از سوی رانندگان عزیز.