قلعه ضحاک هشترود؛ معماری خیره کننده هزاره دوم
در سال 1380، مونت ایت که یک سرهنگ انگلیسی بود، موفق شد تا قلعه ضحاک هشترود را کشف نماید. این بنا که قلعه اژدهاک ماده ها نیز نامیده می شود، قدمتش به هزاره دوم پیش از میلاد مسیح بر می گردد. در زمان تیموریان و اشکانیان این قلعه همچنان پابرجا بود و از آن استفاده می شد و بر پیکره اش میتوان آثار دیوار چینی اورارتوییان را مشاهده نمود. با ما در این مقاله خواندنی همراه باشید تا بدانید قلعه ضحاک کجاست و از زیبایی های معماری قلعه ضحاک آگاه شوید.
ضحاک که بود؟
ضحاک که توسط فریدون در کوه دماوند به بند کشیده شد، از پادشاهان اسطوره ای ایران است. ضحاک که 1000 سال بر این سرزمین حکومت کرد، کسی بود که پدرش را کشت و بعد از آن، به سمت ایران آمد و با کشتن جمشید، به تخت پادشاهی تکیه زد. شاهنامه فردوسی او را فرمانروای دشت نیزه وران و پسر مرداس معرفی می کند. در شاهنامه عنوان شده است که ابلیس با بوسه زدن بر دوش ضحاک، سبب شد تا دو مار روی دوشش برویند. ابلیس به یاری و کمک او آمد و گفت که باید هر روز، سر دو جوان را ببرند و مغز آنها را به مارها بدهند تا سیر شوند و این کار سبب خواهد شد که مارها به ضحاک صدمه ای نرسانند. سرانجام، کاوه درفشی از چرم آهنگری به دوش گرفت و به یاری فریدون رفت و بدین سان، کار ضحاک توسط فریدون پایان پذیرفت.
آشنایی با بنا
معماری قلعه ضحاک در جهت شمالی و جنوبی دارای طول 9.10 متر و عرض 9 متر بوده و احتمال اینکه پاویون قلعه مرتبط با دوره اشکانی باشد، زیاد است. متاسفانه، در جای جای قلعه حفره های غیرمجازی توسط غارتگران حفر شده اند تا شاید بتوانند قطعه ای عتیقه را از دل زمین اینجا برای خود بدست آورند. تامین آب این قلعه توسط لوله هایی که از روی پشته مابین عبور کرده اند، صورت می گیرد. در واقع، این آب توسط چشمه ای تامین می شود که در دامنه کوه قرار گرفته است. اتاق های موجود در معماری قلعه ضحاک هم به صورت حفره ای در دل کوه قرار دارند و برخی دیگر در زمین بدون سقف کنده شده اند.
کاوشگران و باستان شناسان با جستجو در محل این قلعه توانسته اند تا تالاری بزرگ به مساحت تقریبی 11*11 متر را کشف کنند که دارای گچبری های شگفت انگیز با نقش های متنوع هست. این گچبری ها با رنگ های آبی، سبز، اخرائی و زرد به زیبایی هرچه تمامتر تزئین شده اند. براساس مقاله قلعه ضحاک کجاست باید بدانید که نگاره هایی چون تصویر یک مرد در درون گل نیلوفر، سر چند شیر در حال غرش، تصویر یک ایزدبانو، پرتوهای خورشید و یک سرباز پارتی از جمله نگاره هایی هستند که در این بنا کشف شده اند. مهمترین این نگاره ها، نگاره ای است در یک فضای 121 متر مربعی؛ نگاره ای شبیه به میترا در آئین مهر و نگاره کلاغی که بر پشت گاو پنجه زده است.
دسترسی
اگر اهل تبریز هستید یا در تبریز زندگی می کنید، بهتر است از اتوبان تبریز-تهران برای رفتن به قلعه ضحاک هشترود استفاده کنید و بعد از طی تقریبا 120 کیلومتر به سه راهی هشترود و مراغه خواهید رسید. بعد از این سه راهی، 14 کیلومتر دیگر رانندگی کرده تا به ایستگاه قطار خراسانک برسید. حال از اینجا به بعد دیگر نمی توانید با ماشین بروید و باید خودرویتان را پارک کرده و ادامه مسیر را با ما همراه باشید. براساس مقاله قلعه ضحاک کجاست باید بدانید که حدود نیم ساعت پیاده روی کرده تا به ابتدای تونل قطار برسید. از اینجا به بعد، باید از مسیر سمت راست تونل استفاده کرده و بعد از طی مسافتی به تونل دوم خواهید رسید.
از اینجا به بعد برای رسیدن به قلعه ضحاک هشترود دو مسیر پیش روی شما وجود خواهند داشت. اگر حال و هوای کوهنوردی دارید، می توانید از مسیر سمت راست تونل استفاده کنید یا اینکه از سمت چپ تونل و در مسیر رودخانه راهپیمایی کرده تا به ورودی قلعه برسید. در اینجا یک پل باریک هست که باید از آن گذشته و خود را به قلعه برسانید. در کنار این پل باریک نیز چشمه ای است کوچک اما باصفا که می توانید سفره محبت را در آنجا پهن کرده و دلی سیر از غذای لذیذتان نوش جان نمایید.