یبوست بعد از اسهال چیست؟

مجله پزشکی دکتر سلام/برخی از افراد ممکن است بعد از اسهال دچار یبوست شوند اگرچه غیر معمول است، اما برخی از داروها یا تغییرات غذایی ممکن است با تاثیر بر حرکات روده باعث این تغییرات شدید شود. برخی از افراد احتمال می رود شرایط زمینه ای داشته باشند که بر سیستم هضم آنها تاثیر بگذارد.

مشاهده سایر علائم ممکن است به فرد و پزشک وی کمک کند تا علت اصلی را تشخیص دهد چراکه درمان براساس علت متفاوت خواهد بود. به گزارش مدیکال نیوزتودی، در این مقاله برخی از دلایل یبوست پس از اسهال، درمان ها، پیشگیری و زمان مراجعه به پزشک بررسی می شود.

نقش رژیم غذایی در یبوست بعد از اسهال

رژیم غذایی فرد اغلب می تواند باعث تغییر در حرکات روده شود برخی از غذاها ممکن است روده ها را تحریک کنند اگرچه این غذاها در افراد مختلف متفاوت خواهد بود. بعضی از افراد ممکن است به برخی غذاها عدم تحمل یا آلرژی داشته باشند. انستیتوی ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی خاطرنشان می کند آلرژی های غذایی می تواند منجر به علائم طولانی مدت مانند اسهال مزمن شود. این مواد حساسیت زای رایج شامل شیر گاو، غلات مانند گندم، سویا، تخم مرغ، غذای دریایی، فروکتوز و الکل های قندی است. این انستیتو خاطرنشان می کند مصرف این غذاها ممکن است با ایجاد واکنش در سیستم گوارش منجر به علائمی مانند یبوست و اسهال شود. اگر علائم گهگاه بروز می کند، اما مکرر و آزاردهنده است سعی کنید با تهیه یک برنامه غذایی حرکات روده را بهبود ببخشید.

مشکلات مربوط به معده

عفونت معده یا روده ممکن است باعث تغییر موقتی در عادات و حرکات روده شود به عنوان نمونه نورو ویروس که یک عفونت ویروسی موقتی در معده یا روده است ممکن است باعث اسهال شود. این علائم در حالی که روده ها ملتهب می شوند باعث جذب دشوارتر آب برای آنها و در نهایت باعث اسهال می شود. برخی از علائم آنفولانزا مانند تب شدید احتمال می رود بدن را خشک کند که می تواند منجر به تغییر علائم از یبوست به اسهال شود. به دنبال سایر علائم گویای عفونت نیز باشید از دیگر علائم عفونت معده می توان به از دست دادن اشتها، تب، لرز، بدن درد یا سردرد، استفراغ و دل درد اشاره کرد.

واکنش به داروها

در بعضی موارد تغییرات شدید در حرکات روده می تواند به دلیل دارویی باشد که شخص مصرف کرده است. طبق یک بررسی مشخص شد برخی از داروها ممکن است عوارض جانبی دستگاه گوارش شبیه علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یا بیماری التهابی روده (IBD) داشته باشند. این داروها شامل داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی، داروهای ضد روان پریشی، داروهای ضد افسردگی و متفورمین هستند. هر فردی که پس از شروع داروی جدید یا تنظیم دوز تغییرات دستگاه گوارش را تجربه می کند باید برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کند. برخی از این تغییرات ممکن است موقتی باشد و با عادت بدن به دارویی بهبود می یابد به هر حال هر دارو و واکنش بدن به آن متفاوت است، بنابراین بهتر است در هر مورد با پزشک صحبت کنید.

نقش بارداری در یبوست بعد از اسهال

بارداری باعث تغییرات مختلف در بدن می شود نوسانات هورمونی فرد ممکن است بر زمان انتقال حرکات روده وی تاثیر بگذارد. به عنوان نمونه افزایش پروژسترون در دوران بارداری ممکن است تحرک روده را کاهش دهد و منجر به یبوست در 38 درصد از بارداری ها شود. فرد می تواند با مشورت با پزشک راه هایی برای تسکین هر نوع شرایط ناخوشایند یا علائم ناشی از بارداری مانند یبوست و اسهال را پیدا کند.

اختلالات گوارشی زمینه ای

کسی که پس از اسهال به طور منظم دچار یبوست می شود احتمال دارد از یک اختلال گوارشی اساسی مانند موارد زیر رنج می برد:

سندرم روده تحریک پذیر

طبق گزارش انستیتوی ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی سندرم روده تحریک پذیر یا IBS ممکن است باعث نوسانات در بافت و قوام حرکات روده شود. علائم آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما این تغییرات به طور کلی همراه با علائم برجسته دیگری مانند خستگی، درد شکم، گاز، نفخ شکم و مخاط در مدفوع است. همچنین علائم IBS ممکن است به دلیل عوامل دیگر مانند خوردن چیزی که بدن به آن حساسیت دارد، استرس زیاد، یا تغییر در باکتری های روده ایجاد شود.

انستیتوی ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی نشان می دهد چندین نوع مختلف IBS وجود دارد. پزشکان آنها را براساس علائمی که فرد تجربه می کند مانند IBS-C برای یبوست یا IBS-D برای اسهال گروه بندی می کنند، همچنین ممکن است فردی مبتلا به IBS با عادات روده ای مختلط (IBS-M) باشد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است به طور مرتب هم اسهال و هم یبوست را تجربه کنند. فرد مبتلا به

IBS-M حداقل یک چهارم مدفوع خود را سخت و حداقل یک چهارم آبکی و شل را تجربه می کند.

بیماری التهابی روده

IBD با IBS متفاوت است، IBD به چندین بیماری از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو اشاره دارد. اگر پاسخ های خود ایمنی به درستی کار نکنند این شرایط ممکن است ایجاد شوند و به درستی به عوامل محرک پاسخ ندهند. طبق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، IBD باعث التهاب مزمن در قسمت های مختلف دستگاه گوارش می شود و التهاب مزمن هم می تواند با تشدید علائم و با گذشت زمان منجر به آسیب شود. علائم IBD ممکن است شامل اسهال منظم و مداوم و درد شکمی باشد و علائم دیگر ممکن است شامل خستگی، کاهش وزن و خونریزی مقعدی باشد و این علائم ممکن است در پاسخ به برخی غذاها یا عوامل محرک دیگر ظاهر شود.

درمان یبوست و اسهال

درمان یبوست و اسهال بر اساس علت اصلی و شدت علائم متفاوت خواهد بود. برای موارد گاه به گاه ممکن است فرد فقط نیاز به تعدیل جزئی مانند مصرف مایعات بیشتر و افزودن فیبر بیشتر به رژیم غذایی برای بهبود قوام مدفوع داشته باشد.

عفونت معده

هنگامی که عفونت خفیف معده باعث ایجاد این عارضه باشد ممکن است پزشک توصیه کند فرد مایعات زیادی مانند آب، آبگوشت و نوشیدنی های الکترولیتی بنوشد. پس از برطرف شدن عفونت پزشکان ممکن است به شخص توصیه کنند از پروبیوتیک استفاده کند تا به آنها کمک کند تا باکتری های مفید روده خود را دوباره پر کنند.

درمان IBS

پزشکان ممکن است روش های مختلفی را برای کنترل عوامل تحریک کننده IBS در هر مورد توصیه کنند. انستیتوی ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی اظهار می دارد پزشکان ممکن است طیف وسیعی از روش های درمانی را پیشنهاد کنند از جمله:

آرام سازی درمانی برای کاهش سطح استرس و اضطراب

داروهایی برای از بین بردن علائم خاص مانند اسهال یا یبوست

تغییرات رژیم غذایی یا مصرف مکمل های فیبر برای افزایش سلامت مدفوع

مصرف پروبیوتیک

در حال حاضر هیچ درمانی برای IBD وجود ندارد و بهبود این شرایط به درمان منظم و معاینه پزشک نیاز دارد روش های تصویربرداری مانند کولونوسکوپی می تواند با کمک به پزشکان روده ها را مورد بررسی قرار دهند. طبق اعلام بنیاد کرون و کولیت پزشکان بسته به نیاز فرد داروهای مختلفی را توصیه می کنند. این داروها ممکن است شامل داروهای ضد التهاب، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و داروهای خاص برای رفع اسهال یا یبوست باشد. برخی از افراد مبتلا به IBD نیز ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.

پیشگیری از یبوست

پیشگیری از یبوست پس از اسهال در هر مورد ممکن نیست فرد باید هر عامل محرک علائم شخصی را یادداشت کرده و سعی کند آنها را از بین ببرد. همچنین توجه به سلامت کلی دستگاه گوارش، رژیم غذایی و فاکتورهای زندگی بسیار مهم است. روش های پیشگیری از یبوست پس از اسهال ممکن است براساس علت ایجاد و شرایط متفاوت باشد. با این حال این نکات ممکن است کمک کند:

هیدراته بمانید

یک رژیم غذایی غنی از فیبر بخورید

به طور منظم ورزش کنید

از پرخوری پرهیز کنید

برای ارتقای سلامت روده از پروبیوتیک به صورت منظم استفاده کنید

سطح استرس را کاهش دهید

اضطراب یا موقعیت هایی که باعث اضطراب می شوند را کاهش دهید

مصرف دخانیات و الکل را محدود کنید

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

در حالی که یبوست پس از اسهال غیر معمول است، اما جای نگرانی ندارد و غالبا شخص دچار مشکلات معده ای است. با این حال، توجه به علائم دیگر بسیار مهم است هر فردی که علائم شدیدی را تجربه کند که بیش از چند روز طول بکشد باید به پزشک مراجعه کند. همچنین اگر فرد علائم خاصی از جمله درد مداوم، مدفوع خونی و خستگی منظم را تجربه کند نیز باید به پزشک مراجعه کند.

طولانی شدن یبوست ممکن است منجر به مدفوع نهفته شود که دفع آن بسیار سخت است این به احتمال زیاد منجر به عوارضی مانند بواسیر یا پارگی در پوست مقعد در اثر فشار بیش از حد می شود و حتی در بعضی موارد دفع مدفوع ممکن است خیلی دشوار باشد اگر انجام عمل دفع بسیار دشوار یا غیرممکن شد با پزشک تماس بگیرید. اسهال مداوم نیز ممکن است باعث کمبود آب بدن شود، بنابراین به علائم کم آبی بدن مانند ادرار بسیار تیره، ادرار نکردن، دهان خشک، تشنگی بیشتر، سردرد و گیجی توجه کنید. هر فردی که علائم کم آبی بدن پس از اسهال را به صورت منظم دارد نیز باید به پزشک مراجعه کند.