انتقاد از تخریب یک خانه تاریخی در میدان فلسطین

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، انتقاد از تخریب یک خانه تاریخی در میدان فلسطین صورت گرفت.

داستان چیست؟

حجت نظری در تذکر پیش از دستور خود در جلسه شورای شهر تهران گفت: خانه تاریخی زند نوابی، یکی از آثار تاریخی شهر تهران است که در ضلع شمال شرقی میدان فلسطین قرار دارد و با توجه به اینکه در دوره پهلوی اول ساخته شده در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.

وی افزود: متاسفانه مالکین خانه زند نوابی در سال 88 برای خارج کردن بنا از فهرست آثار ملی به دیوان عدالت اداری شکایت کرده و نهایتا دیوان عدالت اداری به دلیل استناد به قانون ثبت آثار و با این استدلال که تنها آثاری که تا پایان دوره زندیه احداث شده باشند دارای شئون ملی هستند و همچنین با استناد به استفساریه فقها شورای نگهبان، این اثر را از فهرست آثار ملی کشور خارج می کند، بدین ترتیب این اولین اثر در ایران محسوب می شود که با رای دیوان از ثبت خارج شد و تا امروز هم حدود 14 اثر تنها در شهر تهران از ثبت خارج شده اند. شماری از این بناها از تخریب نجات پیدا کرده و تعدادی دیگر نیمه تخریب یا بصورت کامل تخریب شده اند.

عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر ادامه داد: پس از خروج از ثبت، مالک از شهرداری درخواست جواز ساخت می کند که ما شنیدیم براساس نقل قول های شفاهی، شهرداری به این بنا باتوجه به قرارگرفتن در حریم مسجد امام صادق (ع) مجور بلندمرتبه سازی نمی دهد، اما حالا در سال 89 متاسفانه بخشی از این بنا به صورت شبانه توسط مالک تخریب می شود که با نامه نگاری اداره کل میراث فرهنگی استان تهران از ادامه تخریب جلوگیری می شود.

وی با بیان اینکه در سال 90 کمیسیون ماده 5 شهردرای تهران، در پهنه بندی طرح تفضیلی جدید، این بنا را s تثبیت می کند، گفت: نهایتا مالک از تخریب و نوسازی این بنا منصرف می شود. اما متاسفانه پس از 8 سال، در سال 1398 مالک دوباره درخواست تخریب و نوسازی بنا را می دهد و شهرداری نیز از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران استعلام می کند که در پاسخ اعلام می شود که اثر از ثبت خارج شده و شهرداری اجازه صدور جواز ساخت و ساز وفق قوانین و مقرارات موجود را دارد.

نظری ادامه داد: نهایتا شهراری منطقه 6 نیز جواز تخریب و نوسازی آن را صادر می کند که متعاقب آن شاهد بودیم در هفته گذشته، مالک بخش عمده این بنا را تخریب کرد و این تخریب با اعتراض رسانه ها و فعالین حوزه میراث فرهنگی مواجه شد و تخریب نیمه کاره ماند.

عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر با تاکید بر اینکه خروج آثار تاریخی از فهرست آثار ملی کشور، پاشنه آشیلی است که متاسفانه در زمان ریاست اسفندیار رحیم مشایی در سازمان میراث فرهنگی به وجود آمد و تا امروز نیز گریبان بسیاری از آثار تاریخی مان را گرفته، افزود: تا جایی که در سالهای اخیر دیوان عدالت اداری با ورود غیرکارشناسی به حوزه آثار ارزشمند که ذاتا در تخصص وزارت میراث فرهنگی است، ورود کرده و چندین اثر واجد ارزش را از ثبت خارج کرده است.

به گفته وی، متاسفانه سکوت و تاریخ گذشتگی قانون، این اجازه را به دیوان داده که در امر غیرتخصصی ورود کرده و حتی شهرداری ها را نیز مجبور به صدور پروانه تخریب و نوسازی کند.

وی با تاکید بر اینکه متاسفانه عمدتا در آرا قضات دیوان، اثر چندانی از توجه به قانون اخیر دیده نمی شود و تنها به قانون سال 1309 که به آثار دوره زندیه محدود است بسنده می کنند، افزود: حتی در صورت استناد به قانون سال 1352 ، بدون اینکه پرونده را به کارشناسان رسمی دادگستری ارجاع دهند، خود قاضی باتوجه به اظهارات شاکی و مشتکی عنه و بدون تخصص میراثی، رای صادر می کند که عمدتا نفع عمومی و هویت ملی در آن دیده نمی شود و بیشتر آرا به نفع مالکین بناهای تاریخی است.

نظری تاکید کرد: وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یکبار برای همیشه باید در تعاملی توامان با مجلس شورای اسلامی برای به روز کردن قانون و نیز دیوان عدالت اداری برای توجیه قضات نسبت به اهمیت میراث فرهنگی و هویت جمعی اقدام کرده و برای عمل به وظایف ذاتی خود، اراده ای جدی تر از خود نشان دهد. از سویی، دیوان می تواند با ایجاد شعب تخصصی میراث فرهنگی، به صورت حرفه ای و تخصصی به این حوزه ورود پیدا کرده تا در آینده شاهد تخریب تاریخ، هویت، خاطرات جمعی و فرهنگی میلیون ها ایرانی نباشیم.