توصیه های تغذیه ای برای 9 ماه بارداری
جام جم/ یکی از راه های تضمین سلامت مادر و جنین توجه به اصول تغذیه در دوران بارداری است. تغذیه در این دوران اندکی قبل از بارداری شروع شده و در طول دوران بارداری به 3 بخش عمده تقسیم می شود.
تغذیه قبل از بارداری
دو ماه قبل از شروع بارداری مادر بایستی رژیم هایی مانند کتوژنیک یا رژیم های من درآوردی تک خوری را قطع کرده و مصرف هر گونه دارو را هم با متخصص مربوطه و هم با متخصص زنان دوباره چک کند. هم این که هر گونه اعتیاد یا سوء مصرف از قبیل سیگار، الکل و... را به کلی ترک کند. مضاف بر این که ضمن داشتن سفره ای متنوع، مصرف برخی مکمل ها مانند اسید فولیک را با مشورت متخصص زنان شروع کند.
3 ماه اول بارداری
در سه ماه اول بارداری بجز نیاز به مکمل اسید فولیک، نیازهای غذایی مادر باردار سالم تفاوت چندانی با مادر غیر باردار ندارد و نیازی به اضافه شدن وزن نیست. ولی طیف گسترده ای از خوراکی های ناسالم و جهش زا می توانند بر سلامت جنین اثر منفی بگذارند. تهوع ابتدای بارداری نیز به نوعی فعال شدن سیستم دفاعی طبیعی بدن است که جلوی خوردن مادر را تا حدی بگیرد تا مادر با خوردن غذاهای مضر به جنین آسیب نرساند. غذاهای بسیار مضر در سه ماه ابتدای بارداری عبارتند از هر گونه مواد غذایی صنعتی که دارای مواد نگه دارنده ای مانند سوربات پتاسیم باشند، انواع غذاهای برشته یا سرخ کردنی که دارای آکریلامید هستند به ویژه روغن های چند بار استفاده شده در غذاهایی که بیرون از منزل تهیه می شوند همه خوراکی های مشکوک به کپک زدگی و مخصوصا میوه های لک دار که دارای مایکوتوکسین ها هستند مخصوصا آبمیوه و آبلیموی صنعتی و لواشک که عموما از میوه لک دار تهیه می شوند. باقی مانده سموم دفع آفات در پوست میوه ها و سبزیجاتی که با فاضلاب آبیاری می شوند.
3 ماه دوم بارداری
از پایان ماه سوم نیازهای غذایی مادر باردار با مادر غیر باردار به مرور متفاوت تر می شود و مادر باردار باید به مرور مصرف پروتیین، لبنیات و میوه جات سالم را افزایش دهد، علاوه بر این که مصرف مکمل های ویتامینی ویژه بارداری هم از همین ماه باید شروع شود. جنین و جفت و مایع آمنیوتیک رحم به سرعت در حال افزایش هستند. ولیکن افزایش نیازها بیشتر به صورت کیفی است و نه کمی؛ یعنی مادر باید بیشتر به نوع غذاها اهمیت بدهد تا مقدار غذا. افزایش وزن سه تا چهار کیلوگرم در پایان ماه ششم بارداری توصیه می شود.
3 ماه آخر بارداری
با پایان ماه ششم، نیازهای مادر هم به لحاظ کیفی افزایش پیدا می کند، هم به لحاظ کمی. کالری مورد نیاز مادر افزایش چشمگیری پیدا می کند و مادر باید کالری مورد نیاز خود را از هر سه گروه اصلی غذایی شامل نشاسته ها (برنج و غلات)، پروتئین (گوشت، تخم مرغ و لبنیات و حبوبات) و چربی ها (دانه های روغنی و آجیل) تامین کند. به علاوه نیاز مادر به مصرف سبزیجات و میوه جات نیز افزایش پیدا می کند. مجموع اضافه وزن طبیعی درپایان بارداری 8 تا 12 کیلوگرم است.
بهتر است در طول بارداری برای تنظیم یک برنامه غذایی سالم و کارآمد با یک مشاور تغذیه مورد اعتماد مشورت کنید تا ضمن تامین نیازهای بارداری دچار چاقی مفرط نشوید.
نویسنده: مهرداد رحیم زاده