آتش نشانی در تهران چگونه شکل گرفته است؟

ایسنا/ بدنبال خبر و گزارشهای بدست رسیده، این سوال مطرح می شود که آتش نشانی در تهران چگونه شکل گرفته است؟

داستان چیست؟

علی رضا زمانی، پژوهشگر تهران قدیم درباره نخستین ایستگاه آتش نشانی در تهران می گوید: تا قبل از 1304 در تهران اداره ای به نام اطفاییه که به صورت منسجم فعالیت کند، وجود نداشت، بلکه معمولا بخش های نظامی در چنین مواقعی به کمک می آمدند. از سوی دیگر نیز آتش سوزی به آن معنا در تهران رخ نداده بود و احتمالا به همین دلیل به فکر ایجاد چنین پایگاهی نبودند.

او به وقوع یک آتش سوزی در نزدیکی کاخ گلستان در اواخر دوره قاجار اشاره و اظهار می کند: در آن زمان ساختمان وزارت امور خارجه در نزدیکی کاخ آتش گرفت و نیروهای نظامی نتوانستند کمک چندانی به خاموش کردن آن کنند و بسیاری از مدارک نظامی از بین رفت. فقط در این میان توانستند با ایجاد شکافی در سقف آن ساختمان را از دیگر ساختمانهای دولتی در منطقه ارگ جدا کنند.

زمانی با اشاره به مطرح شدن بحث ساخت بلدیه در تهران از دوره پهلوی اول می گوید: با انتخاب «بوذرجمهری» به عنوان شهردار تهران، اداره اطفاییه نیز در تهران و در گاراژ حسینی در سه راه امین حضور شکل می گیرد و یک فرد غیرایرانی به عنوان رئیس آن معرفی می شود، حتی نخستین تجهیزات یعنی دو سه ماشین ساده آب پاش خریداری و چند نفر استخدام می شوند و به این صورت نخستین اداره آتش نشانی به نام اداره اطفاییه تهران شکل می گیرد.

به گفته این پژوهشگر، این اداره در مدت زمان کوتاهی یعنی حدود شش سال در «گاراژ حسینی» که در منطقه باربری های تهران قرار داشت، فعال بود و در 1311 این اداره به محدوده قبرستان شمالی تهران در آن زمان منتقل می شود.

او با بیان اینکه در محدوده قبرستان شمالی تهران قرار داشته، می گوید: مدیران شهری و بلدیه این منطقه را برای توسعه خدمات شهری مانند ایجاد تفرجگاه در نظر می گیرند و در نهایت با تغییر کاربری آن قبرستان قدیمی نخستین ایستگاه دائم آتش نشانی تهران در میدان حسن آباد کنونی شکل می گیرد.

به گفته او، در سالهای بعد نیز چنین اتفاقی در محدوده منطقه پنج تهران شکل می گیرد و ایستگاه آتش نشانی تهران در این محدوده ایجاد می شود، آن منطقه نیز توسط مرحوم یحیی ذکا برای ایجاد ایستگاه آتش نشانی اهدا می شود و کاربری می گیرد.

نخستین شهر کشور که به تجهیزات و سازمان آتش نشانی مجهز شد، شهر تبریز بود که در حدود 150 سال قبل، روسها نخستین سازمان آتش نشانی ایران را در آن تاسیس می کنند که برج آتش نشانی تبریز از یادگارهای آن دوران است. در ادامه دومین و سومین واحدهای آتش نشانی رسمی در جنوب کشور و در شهرهای مسجد سلیمان و آبادان برای حفظ تأسیسات ایجاد شده در پالایشگاه آن شهرها تاسیس می شود.

با توجه به ایجاد زیر ساخت های اقتصادی در اقصی نقاط کشور، ایجاد واحدهای اطفایی در مناطق مختلف کشور آغاز شد که می توان به پایگاه های تهران در سال 1304، قزوین در سال 1303، اهواز در سال 1304، بندر انزلی در سال 1305، رشت در سال 1305، مشهد در سال 1312، زنجان در سال 1327 ، اصفهان در سال 1328 و شیراز در سال 1329 اشاره کرد.