آشنایی با انواع مختلف کیست در بدن
تبیان/ کیست ها کپسول های بسته یا ساختارهای کیسه مانندی هستند که به طور معمول با یک ماده مایع، نیمه جامد یا گازی پر می شوند، دقیقاً شبیه تاول. اندازه کیست ها از میکروسکوپی تا خیلی بزرگ متفاوت است. کیست های بسیار بزرگ می توانند اندام های داخلی را جابجا کنند. اکثر آن ها خوش خیم هستند، اما برخی کیست ها می توانند سرطانی یا پیش سرطانی باشند.
کیست یک بخش طبیعی از بافتی که در آن جای دارد، نیست. غشای مشخصی دارد و از بافت مجاور جدا شده است. قسمت بیرونی (کپسولی) کیست را دیواره کیست می نامند. اگر این کیسه از چرک پر شود، کیست آلوده شده و به چیزی تبدیل می شود که به آن آبسه می گویند. در این مقاله انواع مختلف کیست، علل و علائم آن ها و برخی گزینه های درمانی بررسی می شود.
دلایل تشکیل کیست
کیست ها شایع هستند و می توانند در هر نقطه از بدن ایجاد شوند. آن ها اغلب در نتیجه عفونت، گرفتگی غدد سباسه یا ایجاد سوراخ، هستند.
برخی دیگر از دلایل شایع کیست عبارت اند از:
· تومورها
· مشکلات ژنتیکی
· نقص عضو از جنین در حال رشد
· نقص در سلول ها
· شرایط التهابی مزمن
· انسداد مجاری در بدن که باعث تجمع مایعات می شود
· انگل
· جراحتی که باعث پارگی رگ می شود
در بیشتر موارد، ایجاد درد در کیست غیرمعمول است مگر اینکه پاره شود، عفونت کند یا ملتهب شود.
کیست خوش خیم و بدخیم
بیشتر کیست ها خوش خیم هستند و به دلیل انسداد در سیستم های طبیعی تخلیه بدن ایجاد می شوند.
با این حال، برخی کیست ها ممکن است تومورهایی باشند که در داخل تومورهای دیگر ایجاد می شوند. این ها می توانند بدخیم یا سرطانی باشند (کیست ها همان تومورها نیستند).
علائم کیست
نشانه ها بسته به نوع کیست متفاوت اند. در بسیاری از موارد، فرد ابتدا از وجود یک توده غیرطبیعی مطلع می شود، به ویژه هنگامی که کیست فقط در زیر پوست قرار دارد.
بسیاری از کیست های داخلی، مانند آن هایی که در کلیه یا کبد ایجاد می شوند، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. ممکن است تا زمانی که اسکن تصویربرداری، مانند MRI، سی تی اسکن یا سونوگرافی، انجام نگیرد، مورد توجه قرار نگیرند.
اگر کیست در مغز ایجاد شود، می تواند باعث سردرد و علائم دیگر شود. کیست در پستان هم می تواند باعث درد شود.
انواع کیست
برخی از رایج ترین انواع کیست ها عبارت اند از:
· کیست های آکنه
آکنه کیستیک یا آکنه ندولوکیستیک، آکنه نوع شدید است که در آن منافذ پوست مسدود شده و منجر به عفونت و التهاب می شود.
· کیست های عنکبوتیه یا آراکنوئید
کیست های عنکبوتیه ممکن است نوزادان تازه متولد شده را تحت تأثیر قرار دهند. غشای عنکبوتیه مغز را می پوشاند، در طی رشد جنین، دو برابر شده یا تقسیم می شود و یک پاکت غیرطبیعی از مایع مغزی نخاعی تشکیل می شود. در برخی موارد، ممکن است پزشک نیاز به تخلیه کیست داشته باشد.
· کیست های بیکر
کیست های بیکر کیست پوپلیتئال نیز نامیده می شوند. فرد مبتلا به کیست بیکر اغلب ورم و احساس گرفتگی در پشت زانو را تجربه می کند. درد ممکن است هنگام کشیدن زانو یا در هنگام فعالیت بدنی زیاد شود. کیست های بیکر معمولاً به دلیل مشکلی در مفصل زانو مانند آرتروز یا پارگی غضروف ایجاد می گردد.
· کیست بارتولین
کیست های بارتولین می توانند در صورت مسدود شدن مجاری غده بارتولین که در داخل واژن قرار دارند، ایجاد شوند. پزشک ممکن است جراحی یا آنتی بیوتیک تجویزی را به عنوان درمان توصیه کند.
بسیاری از کیست ها در نتیجه یک بیماری مزمن یا زمینه ای ایجاد می شوند، همان طور که ممکن است در مورد بیماری پستان فیبروکیستیک یا سندرم تخمدان پلی کیستیک رخ دهد. در چنین موارد، تمرکز درمان بر روی خود بیماری خواهد بود، نه کیست
· کیست سینه
کیست سینه شایع است و ممکن است دردناک باشد، اما معمولاً نیاز به هیچ درمانی ندارد. در زنان، این کیست ها می توانند در طول چرخه قاعدگی ایجاد یا تغییر اندازه دهند و اغلب به خودی خود از بین می روند. با این حال، اگر مایعات باعث ایجاد ناراحتی شوند، پزشک می تواند آن را تخلیه کند.
طبق گفته انجمن سرطان، کیست های ساده خطر سرطان پستان را افزایش نمی دهند. گفته می شود، بسته به نتایج بیوپسی، احتمال کمی وجود دارد که کیست های پیچیده سرطانی باشند یا بعداً خطر ابتلا به سرطان را در فرد افزایش دهند.
· کیست های شالازیون
غدد پلکی بسیار کوچک که غدد میبومین نامیده می شوند، ماده روان کننده ای تولید می کنند که از دهانه های ریز لبه های پلک ها خارج می شود. در صورت مسدود شدن این مجاری، ممکن است این کیست ها که به کیست های شالازیون معروف هستند، تشکیل شوند.
· کیست های کلوئیدی
کیست های کلوئید در مغز ایجاد می شوند و حاوی مواد ژلاتینی هستند. اغلب پزشکان حذف به روش جراحی را به عنوان درمان توصیه می کنند.
· کیست های دنتی ژروس
کیست های دنتی ژروس تاج دندان رویش نیافته را احاطه می کنند.
· کیست درموئید
کیست های درموئید در پوست بالغ، فولیکول های مو، غدد عرق دارای موهای بلند و چربی، استخوان، غضروف و بافت تیروئید می توانند تشکیل شوند.
· کیست های اپیدیدیمال
کیست های اپیدیدیمال یا اسپرماتوسل در عروق متصل به بیضه ها ایجاد می شوند. این نوع کیست شایع است و معمولاً اختلالی در باروری ایجاد نمی کند و نیاز به درمان ندارد. اگر باعث ناراحتی شود، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد کند.
· کیست های گانگلیون
کیست های گانگلیون کیست های کوچک و بی ضرری هستند که روی مفصل یا پوشش تاندون یا نزدیک آن ایجاد می شوند. آن ها معمولاً روی مچ دست ایجاد شده اما می توانند روی دست، پا، مچ پا یا زانو نیز ظاهر شوند.
· کیست های کلیه
انواع مختلفی از کیست کلیه یا کیست بخش های وابسته به کلیه وجود دارد. کیست های منفرد حاوی مایعات هستند که گاهی اوقات شامل خون نیز می شود. برخی از آن ها در بدو تولد وجود دارند، در حالی که انسداد لوله ای باعث برخی کیست های دیگر می شود.
افراد مبتلا به بیماری های عروقی کلیه ممکن است کیست داشته باشند که به دلیل اتساع عروق خونی تشکیل شده است.
· کیست های هیداتید
کیست های هیداتید (هیداتیک) به دلیل کرم انگلی نسبتاً کوچکی ایجاد می شوند. این کیست ها در ریه ها یا کبد ایجاد می شوند. گزینه های درمانی شامل جراحی و دارو است.
· کیست های تخمدان
کیست تخمدان در زنانی که قاعدگی نامنظم دارند، شایع است. آن ها در طی تخمک گذاری تشکیل می شوند.
اکثر کیست های تخمدان خوش خیم هستند و علائمی ندارند. با این حال، بعضی می توانند به قدری بزرگ شوند که موجب برآمدگی شکم شوند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک زمانی رخ می دهد که تخمدان ها به بسیاری از کیست های کوچک مبتلا شوند.
· کیست های پانکراس
بیشتر متخصصان بهداشت کیست های لوزالمعده را کیست های واقعی نمی دانند. در عوض، از آن ها به عنوان «شبه کیست» یاد می کنند، زیرا حاوی انواع سلول های موجود در کیست های واقعی نیستند.
آن ها می توانند شامل سلول هایی باشند که به طور معمول در اندام های دیگر مانند معده یا روده وجود دارند.
· کیست های پری اپیکال
کیست های پری اپیکال که به آن کیست رادیکولار نیز گفته می شود، متداول ترین نوع کیست اُدونتوژنیک است که مربوط به تشکیل و تکامل دندان است. این کیست ها معمولاً به دلیل التهاب پالپ، مرگ پالپ یا پوسیدگی دندان ایجاد می شوند.
· کیست های پیلار
این کیست ها به کیست های تری کیلمال (trichilemmal) نیز معروف اند. آن ها کیست هایی پر از مایعی هستند که از فولیکول مو تشکیل و معمولاً در پوست سر ایجاد می شوند.
· کیست های پیلونیدال
کیست های پیلونیدال در پوست نزدیک استخوان دنبالچه یا کمر ایجاد می شوند و بعضی اوقات حاوی موهای رشد یافته هستند. این کیست ها می توانند به صورت خوشه ای رشد کنند که باعث ایجاد سوراخ یا حفره ای در پوست می شود.
· کیست های غده پینه آل
این کیست ها خوش خیم هستند و در غده پینه آل مغز ایجاد می شوند. کیست های غده پینه آل نسبتاً شایع هستند.
· کیست سباسه
مردم از اصطلاح «کیست سباسه» برای توصیف نوعی کیست استفاده می کنند که روی پوست صورت، پشت، پوست سر یا کیسه بیضه ایجاد می شود.
کیست هایی که در این مکان ها ایجاد می شوند ممکن است کیست های اپیدرموئید یا قطبی باشند، اگرچه متخصصان بهداشت فقط پس از برداشتن و تجزیه و تحلیل کیست می توانند تفاوت را تشخیص دهند.
· کیست های تارلوف
کیست های تارلوف، که به آن کیست های ریشه عصب ساکرال، پرینورال یا پرینوریال نیز گفته می شود، در قاعده ستون فقرات قرار دارند و از مایع مغزی نخاعی پر می شوند.
· کیست های حنجره یا تار صوتی
دو نوع کیست حنجره وجود دارد: کیست های نگهدارنده مخاط و کیست های اپیدرموئید.
کیست های صوتی می توانند با کیفیت گفتار فرد تداخل داشته باشند. گاهی اوقات باعث تولیدات تارهای صوتی می شوند:
. چندین تُن به طور همزمان، به نام دیپلوفونی
. گرفتگی صدا یا دیسفونی
. خشونت صدا
شناخت کیست ها
کیست می تواند به صورت برجستگی بر روی پوست ظاهر شود و یا مانند یک توده ی کوچکی درست در زیر پوست شما رشد کند.
برخی کیست ها در اعماق بدن رشد می کنند و بنابراین احساس نمی شوند. با این حال، ممکن است آن ها علائمی مرتبط بروز دهند. به عنوان مثال، کیست های تخمدان، مانند آن هایی که در نتیجه سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ایجاد می شوند، ممکن است باعث اختلال در عملکرد تخمدان و تولیدمثل شوند. بیماری کلیه پلی کیستیک (PKD)، که باعث تشکیل کیست در کلیه می شود، می تواند بر عملکرد کلیه تأثیر منفی بگذارد.
کیست ها معمولاً به آرامی رشد می کنند و سطح صافی دارند. می توانند ریز یا بسیار بزرگ باشند. بیشتر کیست ها دردناک نیستند و معمولاً مشکلی ایجاد نمی کنند مگر اینکه:
- عفونی شوند
- بسیار بزرگ شوند
- به یک عصب یا رگ خونی آسیب برسانند
- در حال رشد در یک منطقه حساس باشند
- بر عملکرد یک اندام تأثیر بگذارند
درمان کیست
گزینه های درمانی کیست به عوامل مختلفی بستگی دارند، از جمله نوع کیست، محل آن، اندازه و میزان ناراحتی که ایجاد می کنند.
برای کیست های بسیار بزرگ که علائمی ایجاد می کنند، ممکن است پزشک حذف با جراحی را توصیه کند.
گاهی اوقات، ممکن است با قرار دادن یک سوزن، کیست را تخلیه یا آسپیراسیون کنند. اگر کیست به راحتی در دسترس نباشد، ممکن است از تصویربرداری رادیولوژیک برای هدایت دقیق سوزن کمک بگیرند.
گاهی اوقات، ممکن است متخصص مایع خارج شده را زیر میکروسکوپ بررسی کند تا مشخص کند سلول های سرطانی وجود دارند یا نه. اگر آن ها به سرطانی بودن کیست مشکوک باشند، ممکن است حذف با جراحی، تجویز بیوپسی دیواره کیست یا هر دو را پیشنهاد دهند.
بسیاری از کیست ها در نتیجه یک بیماری مزمن یا زمینه ای ایجاد می شوند، همان طور که ممکن است در مورد بیماری پستان فیبروکیستیک یا سندرم تخمدان پلی کیستیک رخ دهد. در چنین موارد، تمرکز درمان بر روی خود بیماری خواهد بود، نه کیست.