مطرح شدن نکاتی درباره میراث پنهان اصفهان

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، مطرح شدن نکاتی درباره میراث پنهان اصفهان انجام گرفت.

داستان چیست؟

گرچه شهردار اصفهان تیر سال جاری اعلام کرد: «رسیدگی ویژه به تپه اشرف به شکل جدی در دستور کار شهرداری قرار گرفته و تصمیم گرفتیم انجام مجدد کاوشها را پشتیبانی و از پروژه های کاوش حمایت کنیم.» و مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان نیز نظر به همین عزم جزم شهرداری برای «رسیدگی ویژه و جدی» به تپه اشرف، در ماه مرداد اظهار کرد: «امیدوارم با همکاری سایر نهادها به ویژه مدیریت شهری، فصل بعدی کاوش در تپه اشرف ادامه پیدا کند و بخشی از راز مگوی حیات تمدنی استان در این بخش از فلات مرکزی ایران برملا شود» با این حال، علیرضا جعفری زند، سرپرست هیئت باستان شناسی در تپه اشرف، بتازگی از اتمام فصل هفتم کاوش در این محدوده خبر داد و گفت: «متأسفانه برای ادامه کاوشها هیچ اقدام و برنامه ریزی نشده است.»

عباس مقدم، رئیس پیشین پژوهشکده باستان شناسی کشور پیرامون مطرح شدن نکاتی درباره میراث پنهان اصفهان می گوید: اصفهان یکی از شهرهای استثنایی ایران است که بسیاری از مدارک باستان شناختی در آن مستور مانده و طبیعی است که بسیاری افراد تنها به مواردی اهمیت دهند که عیان است.

او خاطرنشان می کند: بخاطر ویژگی طبیعی که زاینده رود داشته و رسوب گذاری عظیم در دشت اصفهان را موجب شده، خیلی از آثار باستانی این شهر قابل رؤیت نیست و بر همین اساس، سرنخ هایی که در تپه اشرف به دست آمده است می تواند چشم ما را به واقعیت های اصفهان بیشتر باز کند تا پی جوی زیستگاه ها و آثاری از دوره اشکانی، ساسانی و حتی پیش از تاریخ در اصفهان باشیم.

این باستان شناس یادآور می شود: مسئولان امر و خصوصا باستان شناسانی که در اصفهان فعالند باید به این امر توجه ویژه داشته باشند که شهرهایی که در خود رودخانه هایی با کیفیت زاینده رود دارند، باید با روشهای مختلف و روزآمد ارزیابی شود. هیچ بعید نیست که زاینده رود همان کاری را با اصفهان کرده باشد که نیل با مصر یا دجله و فرات با نواحی جنوب بین النهرین کرده و به این ترتیب، صدها شهر و روستای ادوار مختلف پیش از تاریخی و تاریخی در آن مدفون شده باشد.

مقدم، در خصوص انتقال اسکلت کشف شده در فصل هفتم کاوش تپه اشرف به موزه هنرهای تزیینی اصفهان توضیح می دهد: باستان شناسانی که با تدفین و اسکلت انسانی در محدوده محل کاوش خود سروکار دارند، معمولا با دعوت از متخصصان، اندازه گیری های بالینی را برای بررسی جمجمه، کیفیت دندانها، انواع استخوان در محل انجام می دهند و اگر هم به مطالعات ایزوتوپی و ژنتیکی نیاز باشد، نمونه کوچکی از اسکلت جدا کرده و به آزمایشگاه می فرستند اما مابقی اندام به این دلیل که نگهداری اسکلت بیرون از خاک بسیار سخت بوده و طبعا هزینۀ نگهداری بالایی دارد، بهتر است در جای خود باقی بماند، چون در غیر این صورت به مرور زمان آسیب می بیند و از بین می رود.

او تصریح می کند: تنها در موارد استثنایی مانند جمجمه های تغییر شکل یافته ای که از چگاسفلی یافته شد یا جمجمه ای از شهر سوخته که آثار جراحی روی آن دیده شده یا ردیف دندانهای انسانی که شاید قدیمی ترین نمونه ایمپلنت باشد و در کاوشهای تپه سیلک کاشان بدست آمده را می توان با رعایت اصول حفاظتی در موزه ها نمایش داد.

رئیس پیشین پژوهشکده باستان شناسی کشور، با اشاره به کار سخت باستان شناسان در محدوده های تاریخی مثل تپه اشرف که بخشی از آن زیر خیابان قرار دارد، می گوید: در طول زمان مردم عادت کرده که از خیابان مشتاق عبور و مرور کنند و تغییر این عادت توسط باستان شناسان کار سختی است. در چنین شرایطی دستگاه های مختلف باید با هم رایزنی کنند و مسیرهای جایگزین را در نظر بگیرند تا کاوشها ادامه یابد و بعد از اتمام کاوش ها، در صورتی که اثر منحصر بفرد غیر منقولی در محل بدست نیامد، جاده به حالت اولیه برگردد، اما ظاهرا به خاطر ناهماهنگی هایی که بین مدیریت ، نهادها و سازمانهای ما دیده می شود، این کار بسیار زمان می برد.

مقدم تأکید می کند: خیلی ها از جمله برخی باستان شناسان، حتی بر این باور بودند که اصفهان فاقد آثار باستانی از دوره اشکانی و ماقبل آن است، اما کشفیات اخیر تپه اشرف این تصور را تغییر داد و از این جهت باید ارزش و اهمیت بسیاری برای کاوشهای تپه اشرف و زحماتی که هیئت کاوش با وجود سختی های فراوان متحمل شده اند، قائل شد.