گلودرد و تب را با «بارهنگ» آرام کنید
مجله دلتا/ بارهنگ از گیاهان دارویی مفید است که به طور خودرو در بیشتر شهر های کشورمان یافت می شود. قسمت های مورد استفاده این گیاه؛ تخم، برگ و ریشه است و دانه ها را از اواسط فصل بهار به بعد جمع آوری می کنند.
تخم بارهنگ به شکل دانه های ریز قهوه ای تیره متمایل به سیاه است و دارای چربی، صمغ، لیزاب، ترکیبات گلوکزیدی است و چنانچه در آب قرار گیرد، لایه رویی آن با ایجاد لعاب، تورم آن را سبب می شود. این دانه های ریز، حدود 10 درصد مواد روغنی دارد. روغن بارهنگ زردرنگ است و بویی مطبوع و طعمی شبیه روغن گردو دارد. طبع دانه های بارهنگ سرد و خشک است. برخی از مهمترین خواص تخم بارهنگ عبارتست از:
درمان گلو درد
از خواص تخم بارهنگ در طب سنتی برای درمان گلودرد و نرم کردن سینه استفاده می شود. تخم بارهنگ پس از خیس کردن، لعاب فراوان دارد و از قدیم به همراه دانه به، تخم قدومه و تخم مرو به عنوان چهارتخمه برای نرم کردن سینه، رفع گلودرد، صاف کردن صدا و رفع خشونت حلق و گرفتگی صدا استفاده می شده است.
درمان سرفه خشک
به دلیل همان خاصیت ایجاد لعاب دانه بارهنگ، استفاده از آن برای تسکین سرفه های خشک و خونی مفید است، ضمن آنکه خوردن عصاره بارهنگ برای سل، خونریزی ریه و تنگی نفس مؤثر و مفید است. تخم بارهنگ قابض است و اثر نرم کننده دارد.
کمک به درمان عفونت ریه و کاهش تب
یک درمان گیاهی مفید برای عفونت ریه و کاهش سرفه استفاده از دانه بارهنگ به همراه اسفرزه، سه پستان، قدومه و تخم مرو است. ترکیب این دانه های گیاهی به خروج خلط از سینه کمک می کند و چنانچه ریه شما خلط غلیظ و سفت داشته باشد، در رقیق شدن خلط و خروج راحت تر آن تاثیر دارد. همچنین به دلیل طبع خنکی که دارد، در فرونشاندن تب موثر است.
کاهش سوزش معده و بهبود رفلاکس معده
رفلاکس معده و سوزش معده یکی از مشکلاتی است که بسیاری افراد با آن درگیر هستند. یکی از بهترین درمان های خانگی و بی خطر برای بهبود این حالت، استفاده از ترکیب یک لیوان عرق نعنا و یک قاشق مرباخوری تخم بارهنگ به همراه یک قاشق عسل است. بهترین زمان مصرف این معجون مفید نوشیدن آن یک ساعت بعد از خوردن غذا است که باعث کاهش ناراحتی های گوارشی در طول روز می شود.
درمان یبوست
از دیگر خواص تخم بارهنگ در طب سنتی کمک به درمان یبوست است. دانه های بارهنگ خاصیت ملین دارد و مصرف آن به رفع یبوست خفیف کمک می کند.
درمان اسهال
جالب است بدانید دانه های بارهنگ به درمان اسهال به ویژه اسهال ناشی از ازدیاد رطوبت مزاج و بلغم نیز کمک می کند. به این منظور مقدار دو قاشق سوپ خوری تخم بارهنگ را همراه با مقداری نبات سوخته میل کنید.
برطرف کردن التهابات موضعی
مالیدن خمیر تهیه شده از دانه های بارهنگ مخلوط با روغن زیتون برای برطرف کردن التهابات موضعی مفید است.
موارد احتیاطی و منع مصرف تخم بارهنگ
با وجود گسترده بودن خواص تخم بارهنگ، استفاده از آن در دوران بارداری و شیردهی بایستی با احتیاط همراه باشد، زیرا روغن موجود در دانه که شباهتی به روغن خردل دارد، باعث تحریک رحم می شود و با حالت مسهلی که ایجاد می کند، ممکن است برای مادر و جنین ایجاد خطر کند.
توجه داشته باشید، در هنگام مصرف تخم بارهنگ، بایستی آب و مایعات به مقدار زیاد مصرف شود، تا موسیلاژ روی سطح دانه ها، به خوبی بتوانند آب جذب کنند و متورم شوند و از متراکم شدن در معده و روده جلوگیری شود. در صورت مصرف ناصحیح ممکن است باعث درد شکمی یا انسداد شود.
برخی افراد به روغن موجود در تخم بارهنگ حساسیت دارند و باعث بروز آلرژی، التهاب و درماتیت در افراد حساس می شود.
تداخلات دارویی
گیاه بارهنگ با دارو های ضد اسهال مثل قرص دیفنوکسیلات و فرآورده های حاوی ترکیبات شبه مرفین به علت امکان انسداد روده نباید مصرف شود.