اشتباهات رایج روزمره که ستون فقرات را خم می کند

هفته نامه سلامت/ ستون فقرات معمولا با عادت های اشتباه افراد در زندگی ارتباط مستقیم دارد بنابراین وقتی بیماری با درد در ناحیه ستون فقرات مراجعه می کند، کلیدی ترین و مهم ترین سوال که می تواند خیلی زود پزشک را برای یافتن علت درد راهنمایی کند، سوال درباره شغل بیمار است. این سوال نشان می دهد فرد تقریبا چه مدت زمانی از روز و در چه موقعیت فیزیکی ای به سر می برد چون اغلب افراد متناسب با کار و حرفه شان، بیشتر ساعات روز را مجبورند در یک موقعیت خاص قرار بگیرند گرچه بسیاری از فعالیت ها مثل تماشای تلویزیون در بسیاری از افراد مشترک است.

عادات اشتباهی که باعث می شود فرد دچار مشکل در کمر، گردن، شانه ها، دست ها، پاها و... شود، ممکن است همگی ریشه در ستون فقرات داشته باشند. ستون فقرات بخش مهمی از سیستم اسکلتی انسان است. در بیشتر مواقع خودمان هستیم که با عادات اشتباه در زندگی روزمره، باعث آسیب به خودمان می شویم. اگر شما هم در ستون فقراتتان احساس درد می کنید، با خواندن این مطلب سعی کنید، علت را بیابید و بدون صرف هیچ هزینه مالی و زمانی از درد رهایی پیدا کنید. ستون فقرات هر فردی انحنا یا قوس هایی در ناحیه گردن، ستون فقرات پشتی و کمری دارد. همه افراد باید به این قوس ها توجه کنند و از کارهایی که باعث تغییر در انحناهای ستون فقرات می شود، اجتناب کنند.

1. وقتی پشت رایانه می نشینید...

اگر فردی هستید که با رایانه سروکار دارید، به احتمال بسیار زیاد، درد ستون فقراتتان با این وسیله مرتبط است چون بسیاری از افراد نحوه نشستن درست پشت رایانه را نمی دانند. باید از صندلی ارگونومیک استفاده کنید. صندلی باید قوس کمر را پر کند. اگر صندلی از قوس کمر حمایت نکند، می توانید از بالش های مخصوص صندلی استفاده کنید. صندلی حتما باید دسته دار باشد تا دست ها روی آن قرار گیرد. آزاد و رها ماندن دست ها به کمربند شانه ای و مهره های گردن فشار زیادی وارد می کند. دقت کنید صندلی حتما باید متناسب با قد هر فردی انتخاب شود. آویزان شدن پاها به زانو و کمر فشار وارد می کند و باعث کشش عضلات می شود. اگر صندلی بلند است حتما زیرپایی متناسبی تهیه کنید و زیر پاها قرار دهید. ارتفاع رایانه هم باید با قد فرد تنظیم شود. ارتفاع نمایشگر باید به موازات چشم ها باشد یا حدود 30 درجه زاویه داشته باشد. حتی اگر همه این موارد را رعایت کنید باز هم نشستن بیش از یک ساعت مضر است. هر یک ساعت یکبار از جای خود بلند شوید و حدود 10 دقیقه حرکات کششی انجام دهید. این موارد هنگام مطالعه یا هر کار دیگری که روی میز و صندلی انجام می شود باید رعایت شود.

2. وقتی در خانه کار می کنید...

خانه تکانی، ظرف شستن و... جزو کارهای معمول در هر خانه ای است که اغلب برعهده خانم های خانه دار است. همین کارهای به ظاهر ساده، اگر به درستی انجام نشوند، می توانند به ستون فقرات آسیب بزنند. یکی از این کارها استفاده از جاروست. استفاده از جاروهای دستی اصلا توصیه نمی شوند زیرا به علت کوتاه بودن دسته فرد مجبور است مدتی طولانی در حالت خمیده قرار گیرد ولی ارتفاع دسته های جاروبرقی که امروزه در اغلب خانه ها وجود دارد قابل تنظیم است. کابینت های دیواری در ارتفاع بالایی قرار دارند و ممکن است فرد برای برداشتن وسیله ای از داخل کابینت کشش زیادی به بدن وارد کند. این کشش ممکن است به عضلات ستون فقرات و تاندون ها صدمه بزند. بهتر است یک زیرپایی ساده زیر پاها قرار دهید تا مجبور به کش دادن بیش از حد بدن نشوید. هنگام ظرف شستن هم فرد باید زیرپایی را زیر یکی از پاها قرار دهد و زانو را خم کند. این وضعیت، فشار روی کمر را کاهش می دهد.

3. وقتی اجسام سنگین را بلند می کنید...

بعضی از افراد به دلیل شغلشان یا کارهای موجود در خانه مجبورند شیء سنگینی را بلند کنند. بدترین کار خم شدن و برداشتن جسم از زمین است. طریقه درست بلند کردن وسیله این است که بدون خم شدن کمر زانوها را خم و وسیله را به اندام نزدیک کنید و آن را بردارید. در بلند کردن اجسام باید از زانوها بیشتر کمک گرفت و بهتر است تکیه گاهی هم داشته باشید. البته مشروط بر اینکه زانوها مشکلی نداشته باشند.

4. وقتی کیف یا کوله سنگین حمل می کنید...

اغلب دانش آموزانی که به مدرسه می روند، کیف های سنگینی دارند و هر روز کلی وسیله با خود حمل می کنند. بهترین نوع کیف، کوله پشتی است ولی همین کوله پشتی هم باید خصوصیاتی داشته باشد و درست هم از آن استفاده شود. کوله پشتی حتما باید با 2 بند پهن که در 2 طرف کتف قرار می گیرند، حمل شود. همچنین باید وسط کتف ها قرار بگیرد. گاهی دیده می شود کوله پشتی بسیار شل و افتاده است. در این حالت فشار زیادی به شانه ها و گردن وارد می شود. وزن کوله باید 10 درصد وزن فرد باشد یعنی یک کودک 20 کیلوگرمی مجاز است، کوله 2 کیلوگرمی را حمل کند. حتی نحوه چیدن وسایل در کوله باید طوری باشد که وسایل در یک جا تجمع پیدا کند. وزن وسایل باید در همه قسمت های کوله توزیع شود. برخی کوله ها هم مجهز به چرخ هستند و کودک می تواند آنها را بکشد. نحوه کشیدن آن را باید به کودکان آموزش داد چون همین کوله ها هم می توانند باعث کشیدگی تاندون های دست و عضلات گردن و احساس درد در ستون مهره های گردن شوند.

5. وقتی کفش می پوشید...

کفش هایی وجود دارند که کف آنها بسیار نازک است. وظیفه کفش این است که نیروهای وارد از کف زمین به پا را کمتر کند در حالی که کفش هایی با کف نازک این عملکرد را ندارند و نیروی وارده از زمین به زانوها، تاندون ها و ستون فقرات انتقال می یابد و باعث احساس درد در بیمار می شود. کفش های پاشنه بلند نیز باعث می شوند قوس کمر بیشتر شود. همان طور که اشاره شد باید از کارهایی که باعث تغییر در قوس ستون فقرات می شوند، خودداری کرد. کفش خوب، کفش چرمی با پاشنه 3-2 سانتی متری و پنچه گرد است. در مورد اندازه کفش، باید کفشی را انتخاب کنید که به اندازه یک انگشت از پشت جا داشته باشد. داخل آن نیز باید اسفنجی، نرم و حالت ضربه گیر داشته باشد. دقت کنید افرادی که آرتروز زانو دارند به دلیل اینکه نمی توانند درست قدم بردارند بیشتر دچار کمردرد می شوند. بیمارانی که آرتروز زانو دارند به تدریج پاهای پرانتزی شکلی پیدا می کنند. این افراد باید از کفش های طبی که زاویه خاصی دارند استفاده کنند تا نیروی وارد به زانو را در قسمت داخلی کاهش دهد.

6. وقتی می خوابید...

بخشی از عمر ما در خواب می گذرد. پس بهداشت خواب نیز ضروری است چون بد خوابیدن هم می تواند روی ستون فقرات تاثیر منفی بگذارد. سرویس خواب یعنی تشک و بالش باید با دقت انتخاب شود. استفاده از تشک های فنری قدیمی و مستهلک کاملا منتفی است. خوابیدن روی زمین یا روی تشک های خیلی سخت نیز اصلا توصیه نمی شود. تشک باید قوامی داشته باشد که بتواند قوس های کمری را هنگام دراز کشیدن روی آن پر کند. بالش های خیلی نرم از جنس پشم شیشه مناسب نیستند. بالش های طبی ای وجود دارند که قسمت هایی از آن پهن تر است. قسمت پهن باید زیر گردن و بخش نازک تر زیر سر قرار بگیرد.

7. وقتی پای تلویزیون می نشینید...

ساعات استفاده از تلویزیون در خانواده ها طولانی شده است. به هیچ وجه در حالت درازکش روی شکم به تلویزیون نگاه نکنید. این حالت در کودکان زیاد دیده می شود. خوابیدن روی شکم در خواب نیز توصیه نمی شود چون قوس غیرعادی زیادی روی ستون فقرات ایجاد می کند. روی مبل های شل هم ننشینید چون باعث می شود به یک سمت کج شوید و فشار روی بخشی از ستون فقرات و عضلات اطراف زیاد شود. ارتفاع تلویزیون نباید زیاد بالا یا پایین باشد.

8. وقتی رانندگی می کنید...

ساعات رانندگی بسیار مهم است. هر چه نشستن روی صندلی اتومبیل بیشتر باشد، احتمال فشار روی ستون فقرات بیشتر است و راننده باید درست مانند آنچه هنگام کار با رایانه توضیح داده شد هرازگاهی از ماشین پیاده شود و نرمش های کششی انجام دهد اما صندلی ماشین باید استانداردهایی داشته باشد. این صندلی باید طوری طراحی شده باشد که گودی کمر و گردن را بپوشاند. در غیر این صورت می توان از بالش های مخصوص ماشین استفاده کرد. گاهی دیده می شود سرنشینان به خصوص رانندگان ماشین که مدت طولانی روی صندلی می نشینند کیف پول ضخیمی در جیب پشتی شلوار خود حمل می کنند. کیف پول حجیم باعث غیرقرینه شدن کمر می شود. این حالت نیز در درازمدت باعث درد کمر می شود. صندلی راننده نباید زیاد از فرمان فاصله داشته باشد. صندلی باید طوری تنظیم شود که زانوها کمی خم شوند و دست ها به راحتی به فرمان برسند.

9. وقتی دچار اضافه وزن می شوید...

چاقی همیشه مشکل ساز است. اگر به ستون فقرات افرادی که شکم های برآمده و برجسته دارند نگاه کنید، انحنای کمر زیادی را مشاهده می کنیم. به دنبال جبران این انحنا قوز پشتی هم افزایش پیدا می کند و ستون فقرات در وضعیت بسیار بدی قرار می گیرد و فرد دچار درد در مهره های پشت یا کمری می شود. برای کاهش درد کمر در این افراد، حتما باید وزنشان را کاهش دهند. گاهی افراد لاغر هم از درد کمر شکایت می کنند ولی لاغری باعث آسیب به ستون فقرات نمی شود مگر اینکه نحوه نشستن فرد نامناسب یا عضلات کمری اش ضعیف باشد. در صورت ضعیف بودن عضلات کمر با انجام تمرین های خاص می توان عضلات را تقویت کرد.