انجام بهسازی اطراف برج طغرل بدون هیچ گودبرداری

ایسنا/ براساس سخنان مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، بهسازی اطراف برج طغرل بدون هیچ گودبرداری صورت گرفته است.

داستان چیست؟

کاوه حاجی علی اکبری در تشریح پروژه میدانگاه خورشید و در پاسخ به برخی اخبار منتشر شده درباره گودبرداری در روند اجرای این پروژه گفت: به هیچ وجه در این محدوده نه گودبرداری اتفاق افتاده و نه قرار است چنین کاری انجام شود؛ مسأله از جایی آغاز شد که عنوان کردند شهرداری در این محدوده گودبرداری می کند؛ اما از روز نخست که پروژه را شروع کردیم، می دانستیم که پروژه در حریم درجه یک برج طغرل و در شهر ری با حداقل 2800 سال سابقه شهرنشینی قرار دارد.

وی پیرامون بهسازی اطراف برج طغرل بدون هیچ گودبرداری افزود: طرحی که تهیه شده را به همکارانمان در میراث فرهنگی شهر ری و استان تهران ارائه کردیم و نظرات آنها را اخذ کردیم؛ محدوده پروژه میدانگاه خورشید در گذشته شامل تعدادی خانه بوده که شهرداری این خانه ها را -به دلیل مجاورت با حریم برج- خریداری و تخریب کرده و نخاله های ناشی از تخریب را نیز در همان فضا کوبیده و روی آن شن ریزی انجام داده بود. حتی از املاکی که در این محدوده بوده، دو پلاک تا به امروز باقی مانده است.

تنها اقدامی که در محل پروژه برج طغرل انجام شده، آواربرداری بوده است

حاجی علی اکبری پیرامون بهسازی اطراف برج طغرل بدون هیچ گودبرداری ادامه داد: تنها اقدامی که در محل پروژه انجام شده، آواربرداری بوده است؛ به این معنی که بقایا و نخاله های املاک تخریب شده جمع آوری شده و پایین تر از این سطح هم نخواهیم رفت و کف پروژه ما همین نقطه است. همچنین، روی زمین هم ارتفاع بیشتر از 70 سانتیمتر به عنوان آب نما و سکوهایی برای نشستن نداریم. بر خلاف آنچه گفته شده، این پروژه صرفا یک فضای بازی نیست، بلکه میدانگاهی است که می تواند از یک سو، به دلیل موقعیت مناسب، اتصال و ارتباط مناسبی بین برج طغرل و آستان شیخ صدوق برقرار کند و از سوی دیگر، امکان بهره برداری بهینه از یک فضای رهاشده و بی دفاع شهری را که در بهترین حالت به عنوان پارکینگ خودرو مورد استفاده قرار می گرفت، مهیا سازد.

وی تاکید کرد: بی تردید یک فضای شهری جذاب و سرزنده متناسب با هویت تاریخی محدوده می تواند این فضا را احیا و به محل گردهم آیی و تعاملات اجتماعی مردم تبدیل کند. همه این ملاحظات در طراحی درنظر گرفته شده و حداکثر عمق آواربرداری که داشتیم، در حد 70 سانتیمتر بوده و به اتمام رسید. با همکاران میراث فرهنگی نیز بار دیگر پروژه را مرور کردیم که اذعان کردند کلیت طرح مورد تأیید آنها است.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در بخش دیگری از صحبتهای خود تأکید کرد: مسئولان میراث فرهنگی تاکید داشتند که در چند نقطه از زمین گمانه زنی تا عمق حدود 3 متر صورت گیرد که اگر بر اساس نمونه برداری و آزمایش لایه های خاک، ردی از آثار و بناهای تاریخی یافت شود، بتوانیم متناسب با آن در مورد پروژه تصمیم گیری کنیم.

به گفته وی، به این ترتیب، موقعیت گمانه زنی ها مشخص و مقرر شد همکاران میراث فرهنگی موضوع را به پژوهشگاه میراث فرهنگی اعلام کنند تا باستان شناس معرفی و کار گمانه زنی انجام شود و در این نقاط هم ما اقدامی انجام نخواهیم داد؛ اطراف این نقاط حائلی کشیده خواهد شد و فعلا کار در آن نقاط متوقف خواهد شد.

ومدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران درباره محصور شدن زمین پروژه و اطلاع رسانی در خصوص آن و حساسیت شهروندان و رسانه ها افزود: نمی دانم طرح این موضوع که در این محدوده گودبرداری شده و ساخت و ساز انجام می شود، بر چه مبنایی بوده است. وقتی قرار می شود پروژه ای –حتی در حد سنگ فرش پیاده رو- اجرا شود، باید سایت پروژه -به دلیل موضوعات ایمنی- محصور شود؛ در مورد اطلاع رسانی نیز، از قبل و در حین شروع پروژه، نمایندگان مردم، اعضای شورایاری و معتمدین محله و رئیس میراث فرهنگی شهرری حضور داشتند و در جریان پروژه بودند؛ ولی با احترام به حساسیتهای صحیح و تأکید همکاران میراث فرهنگی تصمیم گرفتیم که بخش هایی از حصار پیرامونی را شفاف کنیم و محدوده با فنس محصور شود که داخل قابل رؤیت باشد.

تمام فیلم و عکسهای انجام پروژه را حاضریم در اختیار رسانه ها قرار دهیم

وی افزود: در این پروژه کار عجیب و غریبی انجام نمی شود و از روزی که پروژه آغاز شده، همکاران ما در سازمان نوسازی در بناهای مشرف به زمین دوربین نصب کرده اند و پروژه را ثبت می کنند و تمام فیلم و عکسهایی را که وجود دارد، حاضریم در اختیار رسانه ها قرار دهیم.

وی ادامه داد: شاید در گذشته ذهنیتی وجود داشته و اقداماتی انجام می گرفته که این ذهنیت را تقویت می کرده که شهرداری در مقابل میراث قرار دارد؛ اما با اطمینان اعلام می کنم که در حال حاضر تلاش شهرداری بر این است که در حوزه حفاظت میراث فرهنگی شهر پیشگام باشد؛ حتی در خصوص حفاظت از میراث معاصر، موضوع بازآفرینی و انطباق کاربری کارخانه سیمان ری به عنوان موزه صنعت سیمان در دستورکار قرار دارد که مسابقه بین المللی برای طراحی آن در سازمان نوسازی در حال برگزاری است و نتایج آن تا 10 شهریور اعلام می شود.

شهردار تهران خود را مدافع میراث فرهنگی و تاریخی می داند

حاجی علی اکبری تاکید کرد: در هیچ دوره ای، در شهرداری تهران تا این اندازه دغدغه نسبت به میراث فرهنگی و حفاظت و احیای آن وجود نداشته است؛ درحقیقت، وقتی شهردار تهران خود را مدافع میراث فرهنگی و تاریخی می داند و خاستگاه خود را از این حوزه اعلام می کند، این روحیه در سایر بخشهای شهرداری نیز جریان پیدا می کند؛ کما اینکه ما پروژه میدانگاه خورشید را با هماهنگی میراث فرهنگی آغاز کردیم، چرا که در جریان حساسیتها بودیم.

وی با اشاره به اینکه یکی از اقدامات سازمان نوسازی در محلات دارای بافت فرسوده و کم برخوردار شهر تهران، ایجاد فضاهای باز و سبز شهری است، تصریح کرد: یکی از ویژگی های محلات فرسوده تهران، کمبود خدمات پشتیبان سکونت است؛ به شکلی که در این محلات، سرانه خدمات پشتیبان سکونت یک چهارم میانگین شهر و تراکم جمعیتی در این بافت ها، سه برابر متوسط شهر است.

وی ادامه داد: از بین خدمات پشتیبان سکونت، بیشترین کمبود مربوط به فضای باز و سبز شهری است. بر همین اساس، از سه سال گذشته تقویت این فضاها در دستور کار شهرداری و سازمان نوسازی قرار گرفته است. در محله شیخ صدوق در منطقه 20، زمین میدانگاه خورشید را شهرداری منطقه معرفی کرد و پس از بررسی های کارشناسی، به این نتیجه رسیدیم که موقعیت مناسبی دارد و می تواند به عنوان فضای باز و سبز شهری مورد استفاده قرار گیرد و علاوه بر این، ارتباط دو عنصر مهم هویتی در منطقه 20 را تقویت کند.

علی اکبری در بخش دیگری از صحبتهای خود در تشریح سایر پروژه های بهسازی در سطح شهر تهران گفت: بیش از 30 پروژه از این نوع در محلات مختلف به بهره برداری رسیده یا در حال اجرا است. در بسیاری پروژه های بهسازی، به دلیل اینکه هم پاخور فضا افزایش پیدا کند و هم امکان نظارت اجتماعی در محدوده ایجاد شود، حداقل یک فعالیت در فضا پیش بینی می کنیم که متناسب با نیازی که ساکنان اعلام می کنند، ممکن است قرائت خانه کوچک، مغازه و یا فضای ورزشی باشد. اما هدفمان اقتصادی نیست؛ بلکه هدف این است که چراغ فضا همیشه روشن باشد؛ چون فعالیت، مخاطبان بیشتری را به فضا جذب می کند و حضور بیشتر مردم هم امنیت فضا را بالا می برد.

وی ادامه داد: اما در پروژه برج طغرل، بدلیل حساسیتهایی که وجود داشت، حتی یک متر مربع ساخت و ساز مسقف پیش بینی نکردیم؛ صرفا محوطه سازی در حد سنگ فرش، سکوهایی برای نشستن و ساخت آب نما انجام می شود که مکانی را به عنوان فضای باز و سبز شهری در محله فراهم کند.

پروژه برج طغرل صرفا محوطه سازی است و هیچ اثر تخریبی روی برج ندارد

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در پاسخ به سوالی درباره مطالعه آثار احتمالی اقدامات شهرداری در محدوده بر روی برج طغرل گفت: با توجه به اینکه پروژه صرفا محوطه سازی است، هیچ اثر تخریبی روی برج طغرل ندارد. با این حال، برای جلب اطمینان کامل متعهد شدیم اسکن سه بعدی از وضعیت موجود برج تهیه کنیم و حداقل دو سنسور نصب کنیم تا گزارش هر گونه تغییری در وضعیت برج را به صورت برخط داشته باشیم. برج طغرل در وضعیت موجود کمی انحراف دارد؛ طبق اعلام میراث فرهنگی، راس برج با قاعده آن 37 سانتیمتر انحراف دارد. اما عملیات عمرانی ما تا حدی سبک است که هیچگونه اثر تخریبی نخواهد داشت.

علی اکبری در پاسخ به سوال دیگری درباره داشتن فازهای دیگر در پروژه بهسازی اطراف برج طغرل گفت: زمینی که در محدوده وجود دارد، امکان ایجاد یک میدانگاه شهری را می دهد که بین برج و آستان شیخ صدوق است و فاز توسعه ای ندارد. پروژه دیگری در قسمت شرق برج طغرل با نام مجموعه فرهنگی رازی است که از چند سال گذشته شروع شده و عملیات ساختمانی آن در حال حاضر به اتمام رسید. این پروژه متعلق به سازمان نوسازی شهر تهران نیست و معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران آن را انجام می دهد.

وی ضمن قدردانی از حساسیت و دقت شهروندان و رسانه ها نسبت به موضوع میراث فرهنگی و ضرورت حفاظت و نگهداری از آن، این حساسیتها را سرمایه ارزشمندی خواند و افزود: امیدواریم این سرمایه روز به روز تقویت شود. این اطمینان را می دهم که ما هم در شهرداری تهران همین دغدغه و ملاحظات را داریم و تمام آثار و عناصر فرهنگی، طبیعی و تاریخی شهر تهران را سرمایه های شهر می دانیم و اقدامی نمی کنیم که آنها را تضعیف کنیم؛ بلکه در جهت تقویت آن گام برمی داریم و اگر اقدامات انجام شده ابهاماتی به همراه داشته، حتما تلاش می کنیم رفع کنیم و به صورت مستمر مردم را در جریان چنین پروژه هایی قرار دهیم.

وی در خاتمه اظهار کرد: سازمان نوسازی در حوزه حفاظت بناها و بافت های تاریخی در شهر تهران، پیگیر احیای بناهای دیگری همچون خانه پیرنیا بوده که متعلق به دوره قاجار بوده و به ثبت هم رسیده است، اما مدتها رها بوده و آسیب های جدی دیده است. برای این خانه پس از خریداری، درحال تهیه طرح برای حفاظت و احیا هستیم. در مورد خانه مستوفی الممالک در محله سنگلج نیز قرارداد برای حفاظت و احیا با شرکت ملی پست به عنوان مالک بنا منعقد شده که با همکاری وزارت ارتباطات این کار را انجام دهیم.