سفر به قره باغ | راهنمای سفر به جمهوری قره باغ
یکی از مناطقی که با کشور عزیزمان ایران هم مرز است قره باغ نام دارد این ناحیه که کاملا مستقل می باشد در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از گردشگران قرار گرفته است و افراد نسبتا زیادی برای مسافرت به این کشور سری می زنند.برای کسانی که به این منطقه سری می زنند هم جاذبه های طبیعی وجود دارد هم تاریخی و هم مذهبی،شما می توانید اماکن دیدنی قره باغ همچون کلیسا و صومعه هایی را مشاهده نمایید که بسیار زیبا هستند و دارای جایگاه بازدید گردشگری به نسبت خوبی هستند. این منطقه جای خوبی برای هر نوع گردشگر و توریستی است چه افراد علاقه مند به طبیعت و چه کسانی که به تاریخ توجه بیشتری دارند می توانند این ناحیه را برای سفر انتخاب نمایند. یکی از مناطق مستقل که با کشور هایی نظیر آذربایجان ،ارمنستان و ایران دارای مرز مشترک است جمهوری خود خوانده ناگورنو قره باغ می باشد.اگر بخواهید به پیشینه این ناحیه توجه داشته باشید می توانیم بگوییم که آداب و رسوم حاکم به این منطقه از دیرباز وام دار ارمنستان بوده است ولی موقعیت قرار گیری آن همیشه مورد مناقشه بین آذربایجان و ارمنستان بوده است این دشمنی بسیار طولانی بوده و از سال 1988 تا 1994 به طول انجامیده است در این بین هر کدام از طرفین خواستار از میان برداشتن مردم قوم دیگر بوده است و افراد زیادی قربانی این آتش خشم شده اند.همانطور که از نام این منطقه هم می توان دریافت فرهنگ ها و آداب رسوم های متفاوت در این جا حکمفرا می باشد.اکنون می خواهیم به بازشناسی معنایی نام این منطقه بپردازیم ناگور کلمه ای به زبان روسی است و معنای آن معادل واژه کوهستانی می باشد ،قره یا کارا به ترکی معنی سیاه را دارد و آخر لغت از نام این کشور یعنی باخ هم از زبان پارسی گرفته شده است و معنی باغ را دارد. به این سادگی می توان فهمید که تنوع زیادی در این کشور برقرار است از نام تا فرهنگ. پیش از این نیز گفتیم که در رابطه با اینکه چه کشوری مالک اصلی این منطقه می باشد از دیرباز مناقشات بسیاری شده است ولی چیزی که به طور مشخص عنوان می شود ورای تمامی موضوعات سیاسی این منطقه جای زیبایی جهت سفر و گردش برای توریست ها محسوب می شود.یکی از نکته هایی که هیچ گاه نباید از یاد برد اثرات مخرب جنگ بر زندگی و نمای شهری هر ناحیه گرفتار این موضوع می باشد ، قره باغ هم از این قاعده مستثنی نبوده و با مشکلات فراوانی در این حوزه رو به رو می باشدولی نکته قابل تامل این است که مردم در این منطقه دست از کار نکشیده اند و همچنان با شور و امید مشغول برگرداندن اوضاع به بهترین حالت ممکن هستند. اگر بخواهیم در باره شرایط سفر بیشتر برای شما توضیح دادیم با توجه به آنچه پیش از این گفتیم و تمام تلاش هایی مه در راستای عمران و پیشرفت کارها در این ناحیه انجام شده است اما باز هم نمی توان انتظاراتی را که از صنعت گردشگری در کشور های توسعه یافته دارید از این جا داشته باشید و به طبع سفر بسیار راحتی نخواهد بود.پیش از این نیز عنوان کردیم که افراد زیادی به این ناحیه سفر می کنند تا از حیث مکان های مذهبی به بازدید این جا بپردازند ؛این افراد به طور خاص از کشور ارمنستان برای دیدار می آیند ولی این بدان معنا نخواهد بود که از نقاط دیگر گردشگری شهرهای قره باغ در این حوزه وجود ندارد.
آب و هوای قره باغ چگونه است؟
برای این که به یک منطقه سفر کنید و آن جا را به عنوان مقصد خود در نظر بگیرید در وحله اول نیاز دارید که بدانید آن ناحیه چه آب و هوایی دارد ؛حال اگر شما تصمیم گرفته اید شهرهای قره باغ را به عنوان گزینه خود در نظر بگیرید باید بدانید که این جا به عنوان یک ناحیه سبز و دارای جنگل شناخته می شود و از حیث داشتن کوهستان ها بسیار قوی می باشد. زمانی که از دیدگاه ما برای سفر شما مناسب می باشد در بهار،تابستان و همچنین روزهای ابتدایی پاییز است ولی اگر بخواهیم به شما زمان دقیقی را بگوییم ،خرداد ماه تا روزهای ابتدایی مهر پیشنهاد ما خواهد بود.بسیاری از افراد در روز نهم می به این کشور سفر می کنند این روز که با نام روز آزادی مشهور است همواره شاهد افراد به نسبت زیادی است که علاقه مند به بازدید از شهرهای قره باغ می باشند.در صورتی که در فصل بهار به این جا سفر نموده اید باید بدانید که با آب و هوایی به شدت مرطوب رو به رو خواهید شد که همین امر سبب می شود که در اطراف خود اغلب شاهد مه باشید.
چگونه به قره باغ برویم؟
اگر دوست دارید که از شهرهای قره باغ دیدن نمایید گزینه های زیادی را برای این کار پیش رو ندارید،تنها راه شما به نوعی عبور از ارمنستان و از سمت مرزهای این کشور می باشد.به طور دقیق تر اگر بخواهید بدانید باید بگوییم که شما نیاز دارید در ابتدای راه از مرز نوردوز عبور نمایید ؛این مرز در فاصله ای 80 کیلومتری از جلفا واقع شده است و بعد از عبور از آن شما به کشور ارمنستان ورود خواهید نمود.از این پس راه اندکی آسان تر می شود ،ابتدا از گمرک عبور می نمایید و پس از آن به طرف شهری با نام گوریس می روید از این جا تنها کافی است که از علائم راهنمایی به سمت شهری با نام استناپا ناکرت (stepanakert) پیروی نماییداز اینجا به بعد می توان گفت تقریبا یک پروسه ساده اداری است چرا که هرکسی برای وارد شدن به کشور خودخوانده قره باغ تنها نیازمند دارا بودن پاسپورت است .در نقطه اتصال بین ارمنستان و قره باغ پاسپورت شما به دست مسئولین مرزبانی این ناحیه چک می شودو طبق روال قانونی کار نیاز است که وقتی به استپاناکرت رسیدید به عنوان اولین قدم به وزارت امور خارجه این ناحیه سری بزنید و از آن ها بخواهید که ویزای شما را تحویل بدهند.زمانی که به قره باغ وارد می شوید طبق آنچه ما پیش بینی می نماییم زمان زیادی را برای گرفتن ویزای خود صرف نخواهید کرد ولی به یاد داشته باشید ویزای شما هنگامی که می خواهید از این جا خارج شوید حتما بررسی می شوداز این پس شما نیاز ندارید که کار خاصی انجام دهید و همه چیز طبق روال درست خود پیش می رود؛ویزا را می گیرید،فرم های مخصوصی را که به دو زبان انگلیسی و ارمنی به شما تحویل داده می شود پر می کنید و در آخر با 10 دلار آمریکا که تقریبا چیزی در حدود 30 هزار درهم ارمنستان خواهد بود در نوبت در یافت ویزا می ایستید.به همین سادگی می توانید ویزای خود رابرای ورود به قره باغ داشته باشید. یک نکته در این جا حائز اهمیت خواهد بود ،پیش از این گفتیم که کشور های آذر بایجان و ارمنستان درباره این ناحیه تفاهم ندارند و هرکدام این منطقه را از آن خود می دانند از این رو کشور آذربایجان بر اساس قانون خود به کسانی که ویزای این کشور را دریافت کرده باشند و در پاسپورت خود مهر آن را داشته باشند و یا حتی از این کشور خارج شده و مدرکی دال بر این موضوع در پاسپورتشان مشخص باشد؛به هیچ وجه اجازه نخواهد داد از هیچ کدام از مرزها وارد شوند. این مسئله که بیان شد،به عنوان قانون رسمی آذربایجان ثبت شده است و مسئولین قره باغ هم از آن اطلاع دارند و آن را پذیرفته اند از این رو پیش از اینکه مهر ویزا را در پاسپورت ها بزنند مسافران را بار دیگر آگاه می کنند تا برای آن ها هیچ ممنوعیت برای ورود به آذربایجان ایجاد نگردد و به نوعی با خواسته قلبی آن ها اجازه ورود به قره باغ صادر می گردد.این قانون یک میان بر دارد و آن این است که بدون اینکه در پاسپورت خود مهری داشته باشید اجازه ورود به این منطقه را پیدا کنید؛بله درست متوجه شدید مسئولین منطقه خود خوانده قره باغ در قبال جوابی که از شما در رابطه با سوال؛ آیا دوست دارید در پاسپورت خود مهر ویا ویزا زده شود؛اقدام به این کار میکنند یعنی اگر شما به این سوال جواب نه بدهید آنها برای شما یک کاغذ آماده می کنند و آن را به دست شما خواهند داد این کاغذ در واقع برای شما حکم ویزا را دارد و نشان می دهد که شما به وزارت خارجه وارد شده اید و اقدامات لازم را انجام داده اید، از این رو .به این مسئله دقت کافی را داشته باشید و در صورتی که فکر می کنید به هر دلیلی در آینده نیاز دارید که به آذربایجان سر بزنید ؛از این راه بهره ببرید.
برخی از شهر های قره باغ
قره باغ دارای وسعت بسیار زیادی نیست از این رو در این جا می توانید شهرهای قرهباغ کم و کوچکند که در کنار خود روستاهایی را هم دارند. برخی از این شهر ها به نسبت دارای ارزش بیشتری هستند و به آن ها توجه ویژه تری می شود. ما در زیر به تعدادی از این ها اشاره خواهیم نمود.
استپاناکرت، پایتخت قره باغ
هر کشوری دارای پایتخت است منطقه خودخوانده قره باغ هم از این قاعده مستثنی نمی باشد،پایتخت این ناحیه استپاکرت نام دارد که با نام خانکندی هم شناخته می شود. محل قرار گیری این شهر در کناره های رودخانه کارکار است.کسانی که در این شهر زندگی می کنند اکثریت دارای تابعیت ارمنی هستند.اگر بخواهیم یکی از مهم ترین شهرهای قره باغ را نام ببریم باید به همین استپانا کرت اشاره نمایید که به عنوان نگین انگشتری اقتصاد این ناحیه می درخشد و در کنار آن اکثریت ساکنان شهرهای قره باغ در این شهر متمرکز شده اند.برای کسانی که دوست دارند از مجموعه های اقامتی بهتری استفاده نمایند که دارای امکانات بالاتری باشند ما همین شهر را توصیه می نماییم چون از نظر توسعه یافتگی این منطقه بهترین عملکرد را داشته است از این رو مطمئنا می توانید مورد مناسب تری را در این جا بیابید.شما می توانید در این شهر جاذبه های تاریخی و طبیعی را ملاحظه کنید که مکان مناسبی برای گذران اوقات شما می باشد.
شوشی
یکی از شهرهای قره باغ شوشی است. در صورتی که تنها 9 کیلومتر از استپاناکرت دور شوید می توانید شهر شوشی را ببینید.جنگ گاهی صدمات جبران ناپذیری را به پیکره یک منطقه وارد می کند که به هیچ وجه نمی توان تمامی آثار مخرب آن را جبران نمود ،یکی از این منطقه ها شهر شوشی است،این مکان در سالها گذشته یعنی چیزی در حدود قرن نوزدهم پس از میلاد در لیست وسیع ترین شهر های واقع شده در قسمت جنوبی قفقاز بودو از این رو به یکی از قطب های هنر و فرهنگ ارامنه و آذری ها تبدیل شده بود و اهمیت و ارزش بالایی در بین باقی شهر ها داشت ولی جنگ صدمات جبران ناپذیری را به این ناحیه وارد نمود با وجود اینکه در سال های اخیر اقدامات شایان توجهی در راستای ترمیم و احیای دوباره این شهر انجام شده است باز هم به دوران اوج خود باز نگشته و امید است با گذر زمان اندکی بیشتر این مشکلات رفع شود.در شوشی، یکی از مهم ترین شهرهای قره باغ، در صورتی که مایل باشید می توانید از تعدادی هتل که موجود است بهره ببرید که درآن ها امکاناتی نظیر تخت و صبحانه(b&b) داده می شود.
خوجاوند
در ناحیه قره باغ از حیث جمعیت ابتدا شهر استپاناکرت می باشد و بعد از آن می توانیم به خوجاوند اشاره نماییم. این شهر مه با نام مارتونی هم شناخته می گردد در واقع یکی از شهر های تاریخی این ناحیه می باشد.اگر علاقه مند به تاریخ باشید به شما توصیه می نماییم که از بقایای ساختمان های کلیسا هایی که در قرون وسطا در این منطقه وجود داشته است،دیدن نماییدو همچنین می توانید آثاری را ملاحظه کنید که از دوران نوسنگی ویا برنز باقی مانده است. پس اگر به دنبال اماکن دیدنی قره باغ هستید خوجاوند، یمی از شهرهای قره باغ، یکی از بهترین ها می باشد.
مناطق دیدنی
صومعه گندزاسار قره باغ
یکی از اماکن دیدنی قره باغ این صومعه است. در منطقه قره باغ شاید نتوانید به وسعت باقی مناطق آثار و جاذبه های گردشگری ببینید ولی می توانید نمونه های به نسبت نادری را مشاهده کنید که در ناحیه های دیگر قابل مشاهده نمی باشد از جمله آن ها می توانیم به صومعه ای با نام گندزاسار اشاره نماییم.زمان ساخت این مجموعه به چیزی در حدود قرن پنجم میلادی باز می گردد ومکان قرار گیری آن در کلیسای سنت جان تعمید دهنده می باشد.از آثاری که می توانید در این جا به نظاره بنشینید می توانیم از سنگ های کنده کاری شده و سنگ نوشته های کهنی نام ببریم که بر روی آرامگاه های بیشاپ های گذشته و ثروتمندان و افراد ویژه وجود دارد.
صومعه دادیوانک قره باغ
اگر بخواهیم از یکی از عالی ترین اماکن دیدنی قره باغ نام ببریم باید به صومعه دادیوانک اشاره کنیم در این مکان می توانید قسمت هایی مانند برج ناقوس ،خاچکارهای بی نظیر و فوق العاده و سلول هایی که با نام سلول های رهبانی شناخته می شوند را ببینید. پیش نهادی که ما برای شما داریم بازدید کردن از دالان ها و حفره هایی است که در زیر زمین این صومعه قرار گرفته است و بازدید از این اماکن دیدنی قره باغ خالی از لطف نخواهد بود چرا که معماری عالی و چشم گیری دارد.همچنین می توانید در این جا آرامگاه های شاهزاده های خاچن بالا را مشاهده نمایید که در زیر زمین ابتدایی این صومعه واقع است.یکی از مسئله هایی که می توان از آن با عنوان مشکلات این بنا یاد کرد رسیدن به آن می باشد چرا که برای رسیدن به این صومعه نیاز خواهید داشت که از راه های دشواری عبور نمایید ولی بهتر است بدانید که این سختی ها ارزش یک بار دیدن این جا را دارد،آن را از دست ندهید.
پپاپیک تاتیک(مجسمه های پدر بزرگ و مادر بزرگ) قره باغ
کسانی که به سوی ناحیه استپاناکرت می روند می توانند در قسمت راه اصلی این قسمت به سوی شمال این ناحیه کشیده می شود این مجسمه های زیبا را مشاهده نمایند. اگر بخواهیم ظاهر این مجسمه ها برای شما توصیف کنیم می توانیم به پیر مردی اشاره نماییم که در صورت خود ریش دارد و در کنار آن یک زن مسن دیده می شود که روی موهای خود را با روسری پوشانده است.یکی از چیزهایی که به وضوح می توان در آن ها حتی با توجه به اینکه مجسمه هستند و روح زنده ای ندارد ،غرور و سرکشی عمیقی است که در نی نی چشمان آن ها می درخشد و اهل فن به خوبی می توانند آن را به نظاره بنشینند.
کلیسای جامع قازانچتسوتس قره باغ
یکی دیگر از اماکن دیدنی قره باغ،کلیسای جامع قازانچتسوتس می باشد. در سال 1369 افرادی اقدام به ساختن یک کلیسا نمودند که مکان آن در نزدیکی ناحیه با نام شوشی می باشد.سال ها بعد یعنی در سال 1920 این کلیسای زیبا به دست حاکمان اتحاد جماهیر شوروی بسته شدچون آن ها به انباری نیاز داشتند و این محل مورد مناسبی برای آن ها به حساب می آمد.البته این محل تنها برای این مصرف بهره برداری نمی شد در سال هایی که در این ناحیه جنگ بود و مردم در آتش انتقام زور گویان می سوختند از این کلیسا به عنوان محلی برای انبار کردن موشک های گراد استفاده می شد.ولی این روند ادامه پیدا نکرد و در سال 1998 اقدام به ترمیم و دوباره سازی این کلیسا کردند و پس از آن تلاش کردند که محیطی خوبی برای دیدار بازدیدکنندگان فراهم سازند و نتیجه این کار شد محلی که شما هم اکنون برای دیدن آن اقدام می کنید.در صورتی که به قره باغ رفتید و این کلیسا را مشاهده نمودید توصیه اکید ما سر زدن به سرداب کلیسا است چرا که در نوع خود یکی از مکان های بسیار دیدنی محسوب می گردد که در آن می توانید به صحبت بپردازید و از بازگشت صدای خود لذت ببرید. البته این یک پژواک معمولی نخواهد بود و از این رو توجه بازدید کنندگان را به خود جلب کرده است.
تنگه هونوت قره باغ
کسانی که به سمت شوشی حرکت می کنند از محالات است که به تنگه هونوت، یکی دیگر از اماکن دیدنی قره باغ، سری نزنند زیرا این محل یکی از بکر ترین و زیبا ترین ناحیه های دیدنی این منطقه می باشد که همگان را مبهوت شکوه خود می نماید.در این محل می توانید صخره های عظیمی را مشاهده نمایید که چیزی در حدود 250 متر ارتفاع دارند و رودخانه کارکار که در این منطقه است به دست این صخره ها به نوعی حصار کشی شده است .اما ظاهر این تنگه تنها نقطه دیدنی آن به حساب نمی آید بلکه نکته اصلی زمانی نمایان می شود که شما اقدام به رد شدن از این تنگه می کند در آن سوی این محل بهشتی پنهان وجود دارند که شامل آبشارهایی بی بدیل ،جنگل هایی با درختان خاص و سبز و غارهایی می باشد که یاد گار عصر حجر هستند و شما می توانید امروز با دیدن آن ها در تاریخ سفر کنید اما بهتر است بدانید که این ها تنها مواردی نخواهند بود که از دیدن آن لذت می برید بلکه می توانید در این جا از بازدید بقایایی که از دهکده هونوت به جا مانده و پل سنگی این منطقه هم دیدن نمایید. مطمئن باشید ساعات خوبی را در این جا که یکی از بهترین اماکن دیدنی قره باغ است سپری خواهید نمود.
کلیسای کیش قره باغ
پیش از این عنوان کرده ایم که روستاها و شهر های قره باغ آثار تاریخی ارزشمندی دارند. یکی از این شهرهای قره باغ ،کیش است که در این منطقه خود خوانده قرار گرفته است.در این روستا می توانید کلیسای زیبایی را مشاهده کنید که یکی از بارزترین اماکن دیدنی قره باغ است. گفته می شود یا در قرن دوازده و یا در قرن سیزدهم میلادی بنا شده است. این کلیسا را می توانید با اسامی متفاوتی شناسایی نمایید از جمله آن می توانیم به کلیسای الیشه مقدس ،مادر مقدس و یا کیش اشاره نمود.یکی از نکاتی که این مکان را شاخص نموده است استفاده مذاهب و گرو های دینی مختلف در اعصار متفاوت از این جا است. به شما پیشنهاد می نماییم سری به این کلیسا بزنید.
دژ شوشی قره باغ
برای اینکه شما بتوانید بسیاری از اماکن دیدنی شهرهای قره باغ را ببینید بهتر است که حتما سری به منطقه شوشی بزنید.در این ناحیه می توانید یک دژ را ملاحظه کنید که دربه دست فردی با نام پناه خان ساخته شده است و سال تاسیس آن به چیزی در حدود 1750 باز می گردد.در سال های جنگ و روزگار آتش خمپاره این دژ محلی بود برای بهره برداری نظامی و از این جا اقدام به پرتاپ موشک به منطقه استپاناکرت و روستاهای همان نواحی می نمودند.اما این کار را نتوانستند به مدت طولانی انجام دهند چرا که عملیات باز پس گیری این محل صورت گرفت و آن را آزاد نمودند.کسانی که امروزه به دژ شوشی سری می زند با باقی مانده های این دژ روبه رو خواهند شد که مکان مناسبی برای بازدید برای گردشگران فراهم آورده است.
غارآذوغ قره باغ
در حوالی یکی از شهرهای قره باغ با نام آذوغ می توانید یک غار بسیار دیدنی را می توانید به نظاره بنشینید که با نام همین محل شناخته می شود.اگر به داخل این غار سری بزنید می توانید جاذبه های فوق العاده را مشاهده نماییدکه شامل 6 تالار است البته برای کسانی که از خفاش ها می ترسند پیشنهاد ورود به این غار را نداریم چرا که در تمامی دالان های آن خفاش ها به وفور حضور دارند و می توان آن ها را مشاهده نمود.تالارهای موجود در این غار با دالان های مختلفی به همدیگر وصل می باشد و می توان با گذر از هریک به بعدی رسید.کاشفان و محققانی که به این غار رفته اند و دست به اکتشافات عمیقی زده اند اظهار نموده اند که بقایای به جا مانده انسان های اولیه را د راین محل مشاهده نموده اند که در نوع خود جالب توجه می باشد و نشانه ای از قدمت آن می باشد.در ابتدای وارد شدن به این غار با یک محل وسیع روبه رو می شوید ولی این تا انتها ادامه نخواهد داشت و هر چه جلوتر بروید تنگ تر و تاریک تر می شود از این رو برای اینکه بتوانید به خوبی ازآن بازدید نمایید نیازمند یک روشنایی مانند مشعل خواهید بود و یا هرگونه وسیله ای که بتواند برای شما فضا را روشن تر نماید تا بتوانید از آن عبور نموده و زیبایی ها را به نظاره بنشینید.
موزه تاریخ شوشی قره باغ
در منطقه شوشی ،که یکی از شهرهای قره باغ است، می توانید به بازدید از یک موزه هم بپردازید. در این مکان موزه ای بنا نموده اند که د رآن نگهداری آثار بسیاری از صنایع دستی که کار دست مردم منطقه است انجام میگردد. مکان قرار گیری این موزه در نوع خود جالب توجه می باشد ،این محل که یک ساختمان زیبا است که تماما از سنگ بنا شده است می تواند افراد زیادی را به سمت خود جلب نماید.ا فرادی که دوست دار تاریخ و حقایق آن هستند می توانند در این محل از راهنمایی های اشخاصی بهره مند شوند که در جهت کمک به آن ها حضور یافته اند و اطلاعات دقیق تاریخی را از آن ها بخواهند و این راهنما ها که عموما از افراد همین منطقه می باشند با کمال میل برای آن ها آگاهی های مورد نیاز را ابراز می کنند.
چنار 2000 ساله قره باغ
یکی از اماکن دیدنی قره باغ که هر شخصی هنگام سفر به شهرهای قره باغ باید حتما ببنید همین چنار فوق العاده و خاص است. مکان قرار گیری این درخت در نزدیکی ورودی روستایی با نام کارمیز شوکا می باشد که اگر می خواهید به آن بروید باید از استپاکرت حرکت نموده و به این روستا برسید.برای این درخت تاریخی عمری نزدیک به 2000 سال را تخمین زده اند و از علل معروفیت بالای آن می توان به داشتن هیبتی بسیار بزرگ و عظیم می باشد که شکوه و جلال خاصی را به آن بخشیده است.افرادی که ساکن همین ناحیه هستند و جزو بومیان به حساب می آیند زمان هایی که می خواهند به گردش و تفریح بروند به سمت این درخت می آیند و بساط خود را در اطراف آن پهن می کنند.
وامدار کدام فرهنگ ارمنی,حتمأ منظور نگارنده,ملا پناه واقف.خورشید بانو ناتوان ,پناه علی خان جوانشیر,قاچاق نبی,عاشیق علعسگر,بولبول,خان ششینیسکی(جوانشیر),سید ششینیسکی,رشید بهبوداف,اوزییر حاجی بیگ اف بوده.ولی اشتباهش اینه که این نامها و شخصیتها آزربایجانی بوده و طلایه داران فرهنگ منطقه و قره باغ بوده اند و نکته دیگر هم اشاره نگارنده به کوچکی منطقه قره باغ است که لازم بذکر است که قره باغ نه تنها منطقه ای کوچک که نیست مثل همتای قره داغ خود منطقه ای وسیع و منحصر بفرد جغرافیایی است که گشت و سفری چندین ماهه را می طلبد.