زمان مناسب برای کشیدن دندان عقل

فرارو/ در طول عمر تغییرات بسیاری در حفره دهان رخ می دهد. یکی از مهم ترین رویداد های دندانی که معمولاً در بازه سنی 17 تا 21 سالگی اتفاق می افتد، درآمدن دندان های آسیاب سوم است که به دلیل رویش در سنین بالاتر و دوران بلوغ به دندان عقل معروفند. اما رویش این دندان ها اغلب به شکل عادی رخ نمی دهد و بر طبق آمار های رسمی، در حدود دو سوم افراد با مشکلاتی در خصوص رشد دندان عقل مواجه می شوند. آمار های مشابه نیز نشان می دهد که اغلب افراد تصور می کنند که دندان عقل را باید کشید، اما واقعاً دندان عقل چیست و آیا این دندان برای ما مشکل ساز است؟ و اگر چنین باشد چگونه می توان آن را درمان کرد؟ اگر شما هم چنین سوالاتی دارید این مطلب می تواند به شما اطلاعات لازم در خصوص دندان عقل را ارائه کند.

دندان عقل چیست؟

دندان عقل یا مولر سوم به آخرین دندان در هر قوس فکی گفته می شود که در دهان می روید و دندانپزشکان اصطلاحاً آن را «آسیای سوم» می نامند. سنی که در آن دندان های عقل رویش می کنند در همه افراد یکسان نیست، اما به طور کلی می توان گفت در اواخر دوره نوجوانی یا اوایل دهه سوم زندگی (بین 18 تا 25 سالگی) شاهد رویش دندان های عقل هستیم. از آن جایی که این دندان ها معمولاً همزمان با بلوغ عقلی و سنی فرد رویش می کنند، به دندان عقل معروف شده اند. اکثر بزرگسالان دارای چهار دندان عقل هستند که هر کدام در یک طرف فک های بالا و پایین واقع شده اند؛ اما ممکن است فردی دندان عقل نداشته و یا تعدادی کمتر یا بیشتر از آنچه گفته شد داشته باشد.

انواع دندان عقل

همان گونه که اشاره شد معمولاً هر فردی دارای 2 دندان عقل در فک بالا،2 دندان عقل در فک پایین و در مجموع دارای 4 دندان عقل است، اما رشد این دندان ها در افراد مختلف یکسان نیست. برخی کارشناسان معتقد هستند که، چون این دندان نقش چندانی در جویدن غذا ندارد به مرور زمان و با گذشت هزاران سال، فک انسان دچار تغییراتی شده و به اصطلاح کوچکتر شده است و برای همین فضا برای رشد این دندان در فک انسان محدود شده است. به هر حال رشد این دندان در فک افراد به سه شکل متفاوت رخ می دهد و به اصطلاع ما سه نوع دندان عقل داریم که عبارتند از:

1. دندان عقل کامل و سالم: این دندان برای رشد طبیعی خود با محدودیت فضا مواجه نیست و رشد طبیعی خود را به صورت کامل انجام می دهد. این دندان در فک افراد هیچ مشکلی ایجاد نمی کند، اما چون در انتهای فک قرار دارد باید نسبت به بهداشت آن توجه بیشتری مبذول داشت.

2. دندان عقل نهفته: دندان نهفته دندانی است که از زمان رویش آن گذشته و به دلایل متعدد قادر نیست که در ردیف مناسب سایر دندان ها قرار گیرد. چنین دندان عقلی ممکن است در بافت نرم یا سخت گیر کرده باشد. این امر گاهی به دلایلی از جمله دلایل ارثی، بیماری های دوران کودکی (کم خونی، راشیتیسم)، عدم هماهنگی رشد استخوان فک با اندازه دندان ها و غیر رخ می دهد.

3. دندان عقل نیمه نهفته: چنانچه به همان دلایل بالاف دندان عقل نتواند به طور کامل رشد کند و تنها بخشی از تاج آن از لثه خارج شود، به آن دندان عقل نیمه نهفته می گویند.

شکل رشد دندان عقل

معمولا دندان های عقل به چهار صورت ممکن است رشد کنند که در ادامه ملاحظه خواهید کرد:

1. به سمت دندان دیگر و زاویه دار که به اصطلاح به آن مولر دوم می گویند.

2. به سمت پشت دهان و زاویه دار.

3. با زاویه نسبت به دندان های دیگر.

4. منظم و عمودی مانند سایر دندان ها.

رشد نامناسب دندان عقل چه مشکلاتی را به وجود می آورد؟

دندان عقل در صورتیکه در فضایی فشرده بین سایر دندان ها رشد کند می تواند مشکلاتی را در دهان ایجاد کند:

1. آسیب به سایر دندان ها

دندان عقل با فشار به دندان آسیای دوم، ممکن است موجب آسیب به آن یا خطر عفونت در آن ناحیه شود. همچنین فشار دندان عقل به دندان های اطراف می تواند باعث بهم ریختگی در چینش دندان ها شود. در این صورت نیاز به درمان ارتودنسی وجود دارد.

2. ایجاد تورم و کیست

دندان عقل در کیسه ای درون استخوان فک رشد می کند. ممکن است حین رشد دندان، درون این کیسه با مایعات پر شده و منجر به ایجاد کیست شود که می تواند به استخوان فک، دندان ها و اعصاب آسیب برساند. گاهی به ندرت یک تومور که معمولا غیرسرطانی و خوش خیم است، در اطراف محل رویش دندان عقل ایجاد می شود که در این صورت برای درمان نیاز به برداشتن بافت و استخوان اطراف وجود دارد.

3. پوسیدگی

به نظر می رسد دندان عقلی که تحت فشار دندان های دیگر و در نبود فضای کافی رشد کرده، نسبت به دندان های دیگر بیشتر در معرض خطر پوسیدگی قرار دارد. احتمالاً دلیل آن این است که مسواک کردن دندان های عقل به دلیل موقعیت قرار گرفتن آن ها در دهان سخت تر است. همچنین مواد غذایی و باکتری ها به راحتی در فضای بین لثه و دندان عقلی که کامل رشد نکرده قرار گرفته و زمینه را برای پوسیدگی فراهم می کنند.

4. بیماری های لثه

مشکل تمیز کردن دندان های عقلی که کامل رشد نکرده اند، خطر ابتلا به نوعی بیماری التهابی و دردناک به نام پری کرونیت را در ناحیه رشد دندان عقل افزایش می دهد.