فواید پروبیوتیک برای زنان

ایرنا/ پروبیوتیک ها باکتری های خوب دستگاه گوارش به ویژه معده و روده هستند، این باکتری ها در حین فرآیند هضم زنده می مانند، برای سلامتی بسیار مفید هستند و با تقویت سیستم ایمنی بدن، جذب مواد مغذی و حفاظت در برابر اختلالات گوارشی، از امراضی مانند سندرم روده تحریک پذیر جلوگیری می کنند. سندرم روده تحریک پذیر (IBS) شایع ترین اختلال گوارشی در سراسر جهان است که با علائمی مانند اسهال، یبوست، شکم درد، استرس، خستگی مزمن و نفخ همراه است.

بر اساس مطالعات، مزایای پروبیوتیک ها فراتر از سلامت معده و روده است و به ویژه در سلامت زنان می تواند نقش مهمی ایفا کند.

علاه بر سلامت روده و معده و سیستم گوارش، سلامت تیروئید، جلوگیری از عفونت های زنانه و مسائل موبوط به باروری تنها بخش از مزایای پروبیوتیک ها هستند. پروبیوتیک ها بدن را در مقابل پاتوژن ها محافظت می کنند و با سلامت میکروبیوم معده و تریلیون ها میکروارگانیسمی که در آن وجود دارد، بر سلامت عمومی بدن موثر هستند.

مزایای پروبیوتیک ها برای زنان

باکتری های پروبوتیک بر تمام جنبه های سلامت زنان از جمله سرطان، مشکلات پوستی، آندومتریوز، باروری و بارداری، کاهش وزن، تعادل PH، تعادل هورمونی، سلامت استخوان ها و سلامت و بهداشت دستگاه تناسلی موثر هستند.

- کاهش وزن

بر اساس مطالعات منتشر شده در نشریه Nutrition، برخی از پروبیوتیک ها در کاهش وزن نقش دارند و میکروبیوم افراد چاق با لاغر متفاوت است. در این مطالعه آمده است پروبیوتیک های حاوی L. rhamnosus به کاهش وزن زنان کمک می کنند و کاهش وزن زنانی که پروبیوتیک مصرف می کنند، دو برابر افرادی است که از این باکتری های مفید در رژیم غذایی استفاده نمی کنند.

بر اساس این مطالعه، باکتری های پروبیوتیک در کاهش احتمال دیابت نوع 2 و عدم تحمل گلوکز نقش دارند.

بر اساس یک مطالعه منتشر شده در نشریه Food Sciences، مصرف پروبیوتیک به مدت هشت هفته و بیشتر به کاهش شاخص توده بدنی کمک می کند. شاخص توده بدنی (BMI) مهم ترین فاکتور در تعیین وزن نرمال، اضافه وزن و چاقی است. شاخص توده بدنی با تقسیم وزن (به کیلوگرم) بر توان دوم قد (به متر) به دست می آید. شاخص توده بدنی کمتر از 18.5، نشان دهنده کم وزنی غیر طبیعی است. اگر عدد به دست آمده بین 18.5 تا 24.9 باشد، یعنی وزن فرد طبیعی است. عدد بزرگتر و مساوی 25، نشان دهنده اضافه وزن است. عدد 30 به بالا نشان دهنده چاقی است، که به ترتیب به چاقی درجه یک (بین 30 تا 34.9)، چاقی درجه دو (بین 35 تا 39.9) و چاقی درجه سه (40 به بالا) تقسیم بندی می شود.

پروبیوتیک و مسائل مربوط به باروری و بارداری

پروبیوتیک به شیوه های مختلف بر باروری و بارداری موثر است:

- چاقی ناشی از بارداری

یک سال پس از زایمان زنان معمولا دچار چاقی و به ویژه چاقی میان تنه می شوند. بر اساس مطالعات چاقی میان تنه در زنانی که پروبیوتیک مصرف می کنند 25 درصد است؛ در حالی که این آمار در زنان با رژیم غذایی عادی حدود 43 درصد است.

- زایمان زودرس

بر اساس مطالعات منتشر شده در نشریه BMJ Open، زایمان زودرس و بروز حالتی به نام پره اکلامپسی (pre-eclampsia) در زنانی که پروبیوتیک مصرف می کنند بسیار کمتر است. پره اکلامپسی بر اثر فشار خون بالا در بارداری و آسیب به ارگان هایی از جمله کلیه و کبد رخ می دهد. زایمان زودرس به زایمان قبل از هفته سی وهفتم اطلاق می شود که می تواند به رشد ناکافی و مشکلات جسمی نوزاد منجر شود.

- باکتری لیستریا مونوسیتوژنز

لیستریا مونوسیتوژنز گونه ای باکتری بیماری زای بی هوازی است که قادر به زنده ماندن در محیط بدون اکسیژن است. این باکتری یکی از بدترین عوامل بیماری زای ناشی از عفونت مواد غذایی است و می تواند از گوشت خام، سبزیجات، میوه ها و غذاهای فرآوری شده منتقل شود و برای زنان باردار بسیار مضر است. باکتری های پروبیوتیک از زنان به ویژه زنان باردار در مقابل این باکتری محافظت می کند.

- محافظت در برابر فلزات سنگین

بر اساس مطالعات مصرف پروبیوتیک های حاوی L. rhamnosus از زنان در مقابل فلزات سنگین از جمله آرسنیک و جیوه محافظت می کند.

- کاهش احتمال آلرژی و اگزما در نوزاد

بر اساس مطالعات منتشر شده در نشریه PLOS Medicine، مصرف باکتری های پروبیوتیک در اواخر دوران بارداری، احتمال ابتلای کودکان به اگزما و انواع آلرژی را کاهش می دهد.

اگزما به التهاب پوست گفته می شود که معمولا با قرمزی، پوسته شدن و ضخیم شدن پوست همراه است. عوامل محیطی مانند عدم وجود رطوبت در بروز و تشدید اگزما موثر است. تماس پوست با صابون های عطری، مواد تحریک کننده مانند الکل و لباس های پشمی و تنگ نیز باعث افزایش علائم اگزما می شوند. بیماران مبتلا به اگزما به عفونت های باکتریایی، قارچی و ویروسی حساس هستند و در برخی موارد اگزما به آلرژی یا آسم منجر می شود.

- دیابت بارداری

بر اساس مطالعات مصرف مکمل های پروبیوتیک از دیابت بارداری پیشگیری می کند. دیابت دوران بارداری در برخی زنان دیده می شود. در این حالت سطح قند خون در دوران بارداری افزایش می یابد؛ در حالی که بیمار قبلا سابقه دیابت یا قند خون نداشته است. دیابت دوران بارداری می تواند به زایمان زودرس بینجامد. از طرفی مطالعات جدید نشان می دهد این عارضه زنان را مستعد بیماری مزمن کلیه می کند.

- پروبیوتیک و آندومتریوز

آندومتریوز به زبان ساده به عارضه ای گفته می شود که در آن بافت داخلی رحم که آندومتر نام دارد، جایی خارج از رحم رشد می کند. شایع ترین محل این عارضه ناحیه لگن و تخمدان است.

بر اساس گزارش مرکز پیشگیری و کنترل بیماری ها، در آمریکا 11 درصد زنان، یعنی حدود شش میلیون نفر، به این عارضه مبتلا هستند و سنین 30 تا 40 سالگی، شایع ترین سن ابتلا محسوب می شود. قاعدگی دردناک مهم ترین علامت این عارضه است که اغلب نادیده گرفته می شود. خونریزی یا لکه بینی بین دو عادت ماهانه و مشکلات باروری و گوارشی از دیگر علائم این عارضه هستند.

مطالعات نشان می دهد نامتعادل بودن باکتری های روده یکی از عوامل تشدید این عارضه است و دلیل آن نیز فعالیت سلول های بنیادی و هورمون استروژن است. باکتری های پروبیوتیک از بروز این عارضه پیشگیری می کند.

- پروبیوتیک و سرطان

باکتری های خوب و مفید خاصیت ضد سرطانی و ضد تومور دارند، به همین دلیل باکتری های پروبیوتیک نقش مهمی در پیشگیری از سرطان ایفا می کنند. بر اساس مطالعات منتشر شده در نشریه Applied and Environmental Microbiology، باکتری های مفید lactobacillus و Streptococcus thermophilus نقش مهمی در پیشگیری از سرطان سینه دارند و بر عکس زنان مبتلا به سرطان سینه سطح بالایی از باکتری های مضر E. coli و Staphylococcus epidermidis دارند.

باکتری های پروبیوتیک عوارض شیمی درمانی را نیز کاهش می دهد.

- پروبیوتیک و سلامت پوست

بر اساس مطالعات پروبیوتیک ها نقش مهمی بر سلامت پوست دارند و برای افراد مبتلا به آکنه و انواع بیماری های پوستی مفید است.

- پروبیوتیک و تعادل PH

PH غظت یون هیدروژن است و میزان اسیدی یا بازی مواد را نشان می دهد و تعادل آن در بدن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. PH هفت حالت خنثی در نظر گرفته می شود. PH پایین تر از عدد هفت حالت اسیدی و بالای هفت حالت بازی دارد. مطالعات نشان می دهد کاهش PH یعنی حالت اسیدی، برای بدن بسیار خطرناک است و می تواند شاخصی برای برخی بیماری ها مانند فیبروز سیستیک، سکته مغزی، آرتریت روماتوئید، سرطان و آلزایمر باشد.

تعادل PH در زنان به ویژه برای جلوگیری از عفونت دستگاه تناسلی بسیار مهم است، به طور کلی باکتری های پروبیوتیک از بروز عفونت های زنانه جلوگیری می کنند.

- پروبیوتیک و تعادل هورمونی

هورمون هایی مانند استروژن بر تمام جنبه های سلامتی از جمله غدد فوق کلیوی، تیروئید و تخمدان تاثیرگذار هستند. غذاهای مضر از طریق روده وارد جریان خون شده و بر عملکرد سایر ارگان ها تاثیر می گذارند و به بروز التهاب منجر می شوند. پروبیوتیک ها عملکرد عکس دارند و با تنظیم هورمون های مختلف از جمله استروژن، انسولین، گرلین و لپتین بر سلامت عمومی بدن تاثیرگذار هستند.

- پروبیوتیک و سلامت استخوان ها

پوکی استخوان به ویژه پس از یائسگی یکی از مهم ترین مشکلات زنان است. مطالعات گسترده ای نشان می دهد پروبیوتیک ها با حفظ تراکم استخوان در پیشگیری از پوکی استخوان نقش دارند.

یک مطالعه حیوانی در موش های ماده ای که فاقد تخمدان هستند نشان می دهد پروبیوتیک منجر به افزایش تراکم استخوان می شود.

- پروبیوتیک و آلرژی

مطالعات نشان می دهد پروبیوتیک های در درمان آلرژی موثر هستند.

از بین مواد غذایی شناخته شده، ماست حاوی بیشترین مقدار پروبیوتیک است. سیب، موز، توت، کشمش، انواع سبزی، پیاز، سیر، تره فرنگی، عدس، نخود، لوبیا، ذرت، بادام، عسل و چای سبز نیز حاوی این باکتری هستند.