ارگ بم کرمان | بزرگ ترین بنای خشتی یکپارچه جهان

در این مطلب از ارگ بم کرمان برایتان سخن می گوییم. از بزرگ ترین بنای خشتی یکپارچه جهان که آن را با نام ارگ تاریخی بم در سراسر جهان می شناسند. یکی از زیباترین و جاودانه ترین بناهای تاریخی ایران ارگ بم می باشد. معماری ارگ بم که از خشت ساخته شده، در جهان هم به عنوان وسیعترین ساختمان شناخته می شود. ارگ بم امروزه یکی از بهترین آثار تاریخی ایران به شمار می آید. تاریخچه ارگ بم به دوران قبل از میلاد مسیح باز می گردد. ارگ بم در قالب یک قلعه ساخته شده که دارای مقاومت بسیار بالایی می باشد. این بنای ارزنده در لیست آثار ملی ایران ثبت شده و دارای کد ملی است. شما می توانید با نگاهی به این لیست و یافتن کد 519 نام ارگ بم کرمان را مشاهده نمایید. مکانی که این ارگ در آن ساخته شده، روی یک صخره بزرگ و وسیع می باشد که دارای موقعیت جغرافیایی در حوالی شهر بم استان کرمان است. استان کرمان در جنوب شرقی ایران واقع شده و ما در این مقاله قصد داریم درباره زلزله و تخریب ارگ بم مطالبی را برای شما عنوان کنیم. پس با ما در تاریخچه ارگ بم همراهی شوید.

جغرافیا و همسایگی ارگ تاریخی بم

موقعیت جغرافیایی معماری ارگ بم در مرتفع ترین قسمت یک منطقه وسیع صخره ای می باشد که درجنوب رودخانه ای با نام پشت رود واقع شده است. در شهر بم یکی از مناطقی که مشاهده می گردد، دیواری است که این شهر را محاصره نموده که به اصطلاح به آن شهر بست و یا دیوار ربض شهر بم می گویند. این دیوار در قسمت جنوب و در حد فاصل دو رودخانه بنا شده که یکی از این رودخانه ها پشت رود می باشد. رودخانه ای که به آن اشاره نمودیم، در عصر حاضر کاربرد دیگری دارد و تحت عنوان خیابانی مابین شهر مورد استفاده قرار می گیرد. در این ناحیه یک پکیج از آثار تاریخی وجود دارد که وسعت بسیار زیادی دارد و ارگ بم کرمان نیز به عنوان عنصری از آن شناخته می شود. همانطور که گفته شد این مجموعه دارای بناهای متعددی است که همگی از جنس خشت هستند. اکنون می خواهیم تعدادی از آن ها را نام ببریم. بناهایی نظیر قلعه دختر، شهر تاریخی دارزین، بنای چارطاق، ساختمان کوشک و پیر علمدار همگی در این مجموعه واقع شده اند و در کنار هم تاریخچه ارگ بم را به یادگار نهاده اند.

قلعه دختر، ارگ تاریخی بم

از دیگر بناهایی که در تاریخچه ارگ بم نام بردیم، قلعه دختر است که در قسمت شمالی رودخانه پشت رود واقع شده است. عمارت چارطاق نیز به همراه ساختمان کوشک و پیر علمدار در بخش جنوبی هستند. این بناهای عظیم و زیبا به عنوان نمادهایی از حوادث تاریخی و قدیمی و به نوعی اندوخته ای عظیم از فرهنگ و تاریخ هستند که در هر عصر و دوره ای به نشانه هویت ملی، قدرت معماری و هنر ایرانیان خواهند بود. از دیگر ساختمان های این مجموعه که به ذکر آن نپرداخته ایم، می توان به مسجد حضرت رسول اشاره نمود که در دوران عثمانی ها و به دست عبدالله بن عامر ساخته شده که از معروفیت خاصی برخوردار می باشد. این بنا در معماری ارگ بم در قسمت شرقی و در حوالی ارگ بم کرمان بنا گردیده است. تاریخ شناسان و کاشفان زیادی سعی کرده اند تا تاریخچه ارگ بم را به طور قطعی شناسایی نمایند ولی هیچکدام موفق به این امر نشده اند ولی به صورت تقریبی پیش بینی می شود که ساخت این مجموعه مربوط به دوران شروع اسلام و ظهور آن در منطقه می باشد که در دوره ایلخانی رخ داده است. پیش از این نیز اشاره کرده ایم که ارگ بم در شهرستان بم واقع شده و همگی می دانید که شهرستان بم از توابع کرمان است پس اگر قصد سفر به این مکان دیدنی را داشتید، باید سری به استان مهمان پذیر کرمان نیز بزنید. اسناد تاریخی نشان از این دارد که شهر دارزین در سال های قبل از میلاد مسیح و در بخش شمال غربی شهر بم بنا گردیده بود ولی از این شهر تاریخی چیزی باقی نمانده است و اگر امروزه برای بازدید از آن اقدام نمایید، مشاهده خواهید کرد که تنها یک روستا با وسعت کم در بخش غربی این شهر وجود دارد که دارای سکنه است و مردم همچنان در آن مشغول امرار معاش هستند و باقی روستاهای آن در اثر زلزله و تخریب ارگ بم متروکه هستند.

ارگ بم کرمان و آثار تاریخی اطراف آن

شهرستان بم در سال های گذشته همیشه به دلیل دارا بودن خرماهایی عالی و خوشمزه در همه جا معروفیت داشت ولی به واسطه زلزله و تخریب ارگ بم که در سال 1382 به وقوع پیوست، این شناخته شدن بیشتر شد و در همین راستا و برای کمک به این شهر حتی بسیاری از کشورهای جهان آستین همت خود را بالا زدند چرا که یکی از بزرگترین زلزله های جهان به حساب می آمد. خیلی از افراد ارگ بم کرمان را با نام قلعه و دژ بم می شناسند. حال مشاهده می کنید که ارگ بم تنها نیست و شما با بازدید از آن می توانید از بقایای آثار تاریخی که در اطراف آن به جا مانده هم دیدن نمایید. این فرصت را ازدست ندهید. موقعیت جغرافیایی ارگ بم کرمان به این شرح است: قسمت شمالی آن به رودخانه ای در شهر بم با نام پشترود می رسد. قسمت شرقی آن منتهی به یخچال قدیمی، باقی مانده ها از مسجد حضرت رسول (ص) و باغ هایی در منطقه باغ دروازه می شود. محدوده جنوبی این ارگ به پارک زیبایی که به تازگی در بم ساخته شده و به محله حافظ آباد منتهی می شود، می رسد. در بخش غربی معماری ارگ بم می توان محله مزار خواجه مراد را دید. این قسمت ها از زیبایی های تاریخچه ارگ بم می باشد.

تاریخچه ارگ بم و عالمی از رازهای گوناگون

پیش از تاریخچه ارگ بم به این مسئله اشاره کرده ایم که نمی توان برای این مجموعه پیشینه تاریخی درستی در زمینه زمان تاسیس آن یافت و به دلیل نبود اطلاعات کافی، زمان طولانی کاشفان و محققان از دنبال کردن این موضوع صرف نظر نموده اند ولی اگر بخواهیم با استناد به کتاب های تاریخی و نقل قول های افرادی که در طی سال ها دهن به دهن گشته است، می توانیم نتیجه گیری کنیم که کار ساخت این مجموعه به زمان هخامنشی بر می گردد. با در نظر گرفتن مطالبی که گفتیم یکی از حدسیات این است که فردی با نام بهمن بن اسفندیار ملقب به اردشیر دراز دست، اقدام به بنا نهادن معماری ارگ بم نموده و آن را برای ما به یادگار نهاده است. از نشانه های دیگری که کارشناسان از این مجموعه به دست آورده اند، می توان به موضوع ترک ساکنین قلعه اشاره نمود. چیزی در حدود 150 سال پیش افرادی که در این ارگ سکونت داشتند، اقدام به تخلیه آن کردند و باروی شهرستان که در قسمت شمالی و با فاصله ای بسیار اندک از باروی ارگ بود را برای اقامت خود برگزیدند و افرادی به سمت نخلستان ها و یا باغ هایی کوچ کرده اند و آن جا را برگزیده اند. محققان و تاریخ شناسان درباره وسعت معماری ارگ بم چیزی در حدود دو هکتار را ذکر کرده اند و زمینی را که ارگ و قلعه در آن قرار دارد را به 6 هکتار برآورد نموده اند که رقم بسیار بزرگی است و حکایت از گستردگی این مجموعه تاریخی دارد. اگر شما سر رشته ای در تاریخ و باستان شناسی داشته باشید و یا حتی کمی به آن علاقه مند باشید، هنگام بازدید از تاریخچه ارگ بم با اندکی دقت می توانید در دیوارها و بقایای این مجموعه آثاری را پیدا کنید که نشان دهنده تعمیر و بازسازی این بناها در طول اعصار مختلف است و می توان با دیدن آن ها این نتیجه گیری را داشت که در مراحل و زمان های مختلفی افراد به کار مرمت ارگ بم کرمان پرداخته اند. این بقایای به جا مانده خود عدله ای دال بر اثبات زمان ساخت آن می باشد که چندی پیش از چگونگی استفاده از آن ها قبل از زلزله و تخریب ارگ بم سخن گفتیم.

تاریخچه ارگ بم از اشکانیان تا آقا محمدخان قاجار

سلسله اشکانیان در سال های پایانی حکومت خود لشکر کشی های زیادی را به بم داشته است. این حملات به دست اردشیر صورت می گرفته و تاریخ نویسان اسناد زیادی را از آن به یادگار گذاشته اند. این قلعه زیبا و دیدنی دارای ایستادگی، امنیت و بزرگی بی بدیلی بوده است به گونه ای که توسط عماد السلطنه با لقب قلعه خدای آفریده خوانده می شد چون او عقیده داشت معماری ارگ بم بسیار مستحکم و پابرجا می باشد. همچنین تاریخ نگاران فراوانی نوشته هایی در باب منطقه تاریخی بم و ارگ تاریخی بم و مجموعه آن نوشته اند که حتی تعدادی از آن ها به دوره ساسانیان و یا حتی به سلطنت های پیش از آن باز می گردد. در اسناد تاریخی به جا مانده اشاره می شود که اردشیر دفعات زیادی را به دژگذاران که تحت فرمانروایی هفتان بوخت قرار داشته نیز یورش برده است. در شاهنامه فردوسی می توانیم نام فرمانروای دژگذاران که هفتواد نام داشت را ملاحظه کنیم همچنین در شاهنامه دژگذاران با نام کجاران استفاده گردیده است. پایه های قلعه بم به دژی باز می گردد که به دست هفتواد بر روی کوه و در اطراف کجاران ساخته شده است. این مطلب از اینجا گفته می شود که این کوه که از آن برای ساخت دژ بهره برداری شده بود به نوعی تنها کوه در آن حوالی محسوب می شود و کوه دیگری را نمی توان در آن جا مشاهده نمود. پیش از این اشاره کردیم که تاریخ شناسان برای کسب اطلاعاتی بیشتر درباره تاریخچه ارگ بم از مستندات تاریخی بهره مند می شوند. از این کتب و نوشته های تاریخی می توان به دست نویس هایی اشاره نمود که از زمان ورود اسلام به یادگار مانده است. کتاب هایی که شاید به قرن های سوم و یا چهارم هجری قمری باز می گردد و به نقل از ابن خردابه و قدامه بن جعفر آن ها از جاده بم- جیرفت که به نرماشیر منتهی می شده، به اینجا رسیده اند. می توان نتیجه گیری کرد که حتی در آن دوران نیز شهر تاریخی بم و همینطور ارگ زیبای بم از شهرت خاصی برخوردار بوده که حیرت همگان را بر می انگیخته و باعث تحسین آن ها می شده است. یکی از افرادی که کارهای آن نشانه ای بر همین موضوع است، یعقوب لیث می باشد. این فرد در شوال سال 259 هجری قمری به سوی نیشابور حرکت کرد و در آنجا اقدام به دستگیری محمد بن طاهر کرد. بعد از گرفتن این فرد او را به قلعه ای در کرمان تبعید کرد. درست است نام این قلعه همان ارگ تاریخی بم می باشد که در آن سال ها به قلعه بم شهرت داشت. تمامی این موارد که به آن ها اشاره نمودیم دارای اسناد تاریخی هستند که با گشتی در تاریخ می توان به آن ها دست یافت و همگی نشان از اهمیت این قلعه دارند. باتوجه به آنچه در همین کتب تاریخی ذکر شده، از زمان نشر اسلام در منطقه تا سال های منتهی به حکومت قاجار این قلعه عظیم همواره محلی برای پناه بردن افراد شورشی بوده است. از نشانه های دقیق آن می توان به سال 297 هجری اشاره نمود. در این سال فرمانروای فارس بعد از اینکه از سردار خلیفه در شیراز شکست خورد، به سوی این قلعه حرکت کرد و در آن پناه گرفت. آقا محمدخان قاجار در سال 1209 به ایران حمله کرد و لطفعلی خان زند با شکستی که متحمل شد به سوی قلعه بم فرار نمود و پس از طی کردن 34 فرسنگ آن هم تنها در یک شبانه روز موفق شد وارد قلعه بم گردد. ولی این پایان ماجرا نبود و این مسئله به دنبال خود تبعات بسیار غم انگیزی را شاهد بود. اتفاقاتی از سال 1200 آغاز شد و تا سال 1211 هجری قمری همچنان ادامه پیدا نمود. آقا محمد خان قاجار به سمت کرمان حرکت کرد و در هنگام ورود خود اقدام به کشتن چیزی در حدود 600 نفر کرد که آن ها را به اسارت در آورد و سرهای این افراد را از تنهایشان جدا نمود. سرهای این افراد به همراه سیصد اسیر دیگر به دستور آقا محمدخان به سمت بم روانه شدند. حکمران آن زمان بم سیصد اسیر دیگر را هم به قتل رساند و سرهای آن ها را مانند بقیه جدا نمود و با آن 600 سر دیگر اقدام به ساخت یک مناره کرد. این خود یکی از تلخترین وقایعی بود که تاریخ ایران به خود دید. آقا خان محلاتی در سال 1271 اقدام به بازسازی قلعه بم نمود و سعی کرد ارگ تاریخی بم را دوباره استوار کند. از سال 1297 هجری قمری از فیروز میرزا فرمانفرما اسناد و نوشته هایی موجود است که از سفرنامه او به شهرهای کرمان و بلوچستان به یادگار مانده است. وی در این نوشته ها اوضاع قلعه بم را این گونه توصیف می کند: شهر بم که در زیر ارگ تاریخی بم واقع شده به کلی خراب بوده و هیچ خانواده ای نیز در آن زندگی نمی کند. این قلعه خاص و راز آلود در سال های مختلف شاهد اتفاقاتی متفاوت بوده است. در سال 696 هجری قمری فردی با نام نصرت الملک شورش کرد و در قلعه بم دست به تحصن زد. این تحصن تا 4 سال پابرجا بود و با موفقیت انجام شد ولی خلاصه بعد از گذشت 4 سال و به دست امیر مبارزالدین که از شاهان سلسله آل مظفر بود به پایان رسید و آن ها توانستند به داخل این دژ مستحکم نفوذ کنند. این قلعه محکم متاسفانه در خلال حکمرانی سلسله آل مظفر شاهد صدماتی بسیاری بود که بعضی از آن ها به دست امیر مبارز الدین انجام شد و اگر جان فشانی ها و مراقبت و ترمیم آن به دست اخی شجاع الدین خراسانی که از کوتوال قلعه بم بود، صورت نمی گرفت شاید امروزه به مراتب شاهد خرابه های بیشتری از این ارگ بودیم. سال 1105 هجری قمری زمان به سلطنت رسیدن سلطان حسین بود که بعد از پدرش به سلطنت دست یافت. در این زمان بود که محمود افغان هم به ایران حمله کرد و در کنار به تصرف در آوردن گواشیر، نرماشیر، خبیص، گوک و رفسنجان موفق گردید تا شهر بم و معماری ارگ بم را نیز از آن خود نماید و زیر سلطه خود بگیرد.

معماری ارگ بم و دیدنی های بسیار

در معماری ارگ بم و تاریخچه ارگ بم از مصالح متنوع و خاصی استفاده شده مانند خشت خام، ملات، گل رس و کاه تا موادی که شاید بسیار خاص و نادر باشند مانند لاشه های سنگ، آجر و بدنه درخت خرما. اگر بخواهیم به معماری ارگ بم بپردازیم، می توان آن را اینگونه تفسیر کرد: یک دژ بسیار بزرگ که در قلب آن ارگ ساخته شده است. ارگ تاریخی بم یکی از وسیع ترین بناهای این مجموعه است و شاید یکی از دلایلی که اکثر مردم این بنای تاریخی را با نام ارگ بم کرمان می شناسند و نه دیگر ساختمان ها همین باشد. کارشناسانی که به وسیله سازمان میراث فرهنگی به این محل آمده اند اقدام به اندازه گیری مساحت آن نموده اند و بر این باور هستند که این مکان 180 هزار متر مربع زیر بنا دارد و ارتفاع دیوارهای آن به چیزی در حدود 7 متر هم می رسد و در محیطی 1815 متری که به دور قلعه کشیده شده، قرار دارد. در این بنای عظیم یک نوع معماری خاصی حاکم می باشد که دارای مواردی خارق العاده است که در نظر اول موجب شگفتی کارشناسان امر می شود. یکی از این موارد که در رابطه با مجموعه خشتی بم می توان گفت، دو قسمتی بودن آن است یعنی در هنگام ساخت طراحان و معماران بنا دو ناحیه را برای زندگی مهیا کرده اند. قسمتی که مخصوص حاکمان و ملازمان آن ها بوده و بخش دیگری که برای مردم عادی و رعیت ها در نظر گرفته شده است که هرکدام از این قسمت ها دارای یک معماری خاص و زیبا برای خود می باشد. در قسمت مربوط به حکومت می توانید این موارد را مشاهده نمایید: بخش هایی نظیردژ نظامی، سربازخانه، چاه آن که دارای عمقی 40 متری است، اسطبلی که توانایی نگه داری از 200 اسب را دارد و همچنین عمارتی چهارفصل که خود به تنهایی شامل نواحی مختلفی است که در 3 طبقه ساخته شده و همچنین یک قصر حکومتی را در خود جای داده است که حکمران هر دوره در آن به وضع قوانین و حکم هایی برای شهر و یا نواحی اطراف آن می پرداخته است. همین مسائل ارگ بم کرمان و مجموعه را جز آثار شگفت انگیز معماری قرار می دهد. بخش دیگری که از نام بردیم قسمت مخصوص رعایا بود که در اطراف قسمت حکمرانان ساخته شده و دارای محل هایی مانند آنچه در زیر اشاره می کنیم،است: یک ورودی که به عنوان محل ورود اصلی شهر شناخته می شده است. ساختمان هایی که عمومی بوده و کاربردهایی مانندمدرسه داشته است. محل هایی که افرادی ساکن بتوانند در آن به ورزش بپردازند. بازاری که به قسمت اصلی ورودی شهر متصل می شده و به دژ وصل می شده است و در کنار همه این ها 400 خانه برای ساکنین. ساختار خانه هایی که در این مجموعه ساخته شده، متفاوت می باشد و به طور کلی به سه قسمت تقسیم می شود: مورد اول خانه ها و ساختمان هایی هستند که تنها دارای دو اتاق و نهایتاً سه اتاق هستند و طبق پیش بینی برای رعیت هایی ساخته شده که دارای وضع مالی پایین تری بوده اند. مورد دوم بناهایی بوده که دارای 3 الی 4 اتاق بوده اند. اینگونه خانه ها مساحت بیشتری را داشتند و برای افرادی ساخته شده بودند که دارای وضع مالی متوسط بودند. در برخی از این خانه ها ایوان هایی نیز طراحی شده بود. اما مورد آخر را عمارت هایی لوکس تر تشکیل می دادند که دارای اتاق های با تعداد بالاتری بودند و هرکدام در یک نقطه خاص بنا شده بود که بنابر اینکه در کدام فصل از آن ها استفاده شود دارای ویژگی های منحصر به همان آب و هوا بود. این بناها حیاط هایی با وسعت زیاد داشته اند و در گوشه این حیاط ها می توانستید، طویله را مشاهده کنید که برای نگهداری از حیوانات تعبیه شده بود. در کنار این دو نوع خانه مورد سومی هم وجود داشت. خانه هایی که مجلل تر و برای افرادی با وضع مالی عالی تر در نظر گرفته می شدند و در قسمت رعیت نشین مجموعه قرار گرفته بودند. این خانه ها به نسبت از تعداد پایین تری اتاق برخوردارند که اگر بخواهیم به چند مورد اشاره کنیم، می توانیم خانه سیستانی ها و یا خانه یهودیان را نام ببریم. در قسمت های مختلف و پراکنده ای از شهر می توان برج هایی را مشاهده نمود که تعداد آن ها به 67 عدد می رسد. ارگ تاریخی بم در واقع دارای موقعیتی درست در قلب شهر نظامی است یعنی دقیقا در جایی که برای امنیت محل بهترین است و از دید عالی برای حفاظت از معماری ارگ بم برخوردار می باشد.

وسیع ترین ساختمان خشتی جهان

از نکته هایی که می توان از آن با عنوان علت محبوبیت این مجموعه عظیم پس از زلزله و تخریب ارگ بم یاد کرد، جنس مواد به کار رفته در این بناست. این مجموعه از آجرهایی ساخته شده که همگی از خاک رس به دست آمده اند و پخته نشدند. همین به نوبه خود امری است بسیار خاص که سبب شده است معماری ارگ بم به وسیع ترین ساختمان خشتی و گلی دنیا تبدیل گردد. با ورود به داخل این دژ شما می توانید بادگیرهایی را مشاهده نمایید که کاربرد آن ها در هدایت هوا به قسمت درونی این مجموعه عظیم می باشد که در انجام این کار در طول سالیان دراز موفق بوده است. نکته ای که باید به آن توجه نمود، طرز کار این بادگیرها در تابستان است. طراحان معماری ارگ بم در زمان گذشته از یک تکنولوژی استفاده می کردند که امروزه مشابه آن در کولرهای آبی استفاده می شود. آن ها در مسیر عبور باد حوضچه هایی را تعبیه کرده بودند که در این فصول هم هوا بیشتر و بهتر خنک شود و هم در کنار آن گرد و خاک محو می گردد. بادگیرها اندازه ها و وسعت های گوناگونی دارند و هر یک از آن ها بسته به اینکه خانه دارای چه متراژی است و یا در کدام نقطه ارگ واقع شده، ممکن است نوعی مخصوص ساخته شده باشند. برای نمونه برای خانه هایی که کوچک بودند و یک یا دو اتاق داشتند از بادگیرهایی استفاده شده بود که به شکل تک سازه ای هستند ولی برای عمارت هایی که به نسبت بزرگتر بود و یا به افرادی تعلق داشتند که از وضع مالی بهتری برخوردار بودند، از بادگیرهایی 4 سازه ای بهره برده بودند. این تک سازه ای و یا چهار سازه ای بودن به میزان ورود هوا از جهت های مختلف خانه کمک می کرد. از مواردی که احتمال می رود در دوران بعدی به قسمت ورودی این مجموعه افزوده شده باشد، می توان به دو برج در اطراف و هشتی اشاره کرد. کارشناسان امر پیش بینی می کنند که این بخش ها در دوره صفویه ساخته شده باشند. یکی از قسمت هایی که امروزه به خاطر زلزله و تخریب ارگ بم از آن تنها خرابه هایی به یادگار مانده است، دروازه رومی نام دارد که در موقعیتی جغرافیایی با نام کت کدم و یا خانه کرم در ناحیه شمالی قلعه واقع شده است. از شواهد به دست آمده از این دروازه می توان نتیجه گرفت که از آن خیلی کم استفاده می کردند و یا اینکه ممکن است زمان اندکی پس از بنای حصار این دروازه را بسته باشند. اگر به تاریخچه ارگ بم در دوران اسلامی نگاهی داشته باشیم، ملاحظه می کنیم که با تغییراتی متناسب با این دوران همراه بوده است. در این زمان دو مسجد در ارگ بنا گردید که آن ها مسجد جامع و مسجد حضرت محمد (ص) نامگذاری شدند و در کنار این مساجد یک حسینیه نیز ساخته شد. این حسینیه به تنهایی دارای یک صحن و یک ایوان است که ایوان این مجموعه دارای دو طبقه می باشد که به صورت کاملا قرینه ساخته شده است و تعدادی اتاق را شامل می شود. در داخل حسینیه سه منبر نیز مشاهده می شود که آن ها نیز تماما از خشت بنا گردیده اند. برای ورود به این بنای عظیم تنها یک ورودی تعبیه شده که این خود از شگفتی های این مجموعه می باشد. طاق این ورودی دارای سبکی متعلق به دوره ساسانی است که زیبایی و شکوه خاصی را از این دوران به یادگار گذاشته است. در معماری ارگ بم می توانیم به وضوح نشانه هایی بیابیم که به دست داشتن معماری ایرانی دلالت می کند. معماری که در همه اعصار نمادی از مهارت استاد کاران و برتری و توانایی در عین نوآوری آن ها بوده است. این نوع خاص معماری با گذشت قرن ها و سال های متمادی هرگز کهنه نمی شود و همواره از جلال خاصی برخوردار است. امروزه اقدام به مرمت معماری ارگ بم کرده اند ولی با توجه به همه آنچه در پیشرفت علم و فناوری دیده می شود، بازهم خشت ها و مصالحی که در این زمینه استفاده می شود به خوبی مواد اولیه آن نیست و این خود دلیلی بر عالی بودن تکنولوژی ساخت آن در دوران قدیم است که با کمترین تجهیزات انجام شده است.

زلزله و تخریب ارگ بم زیبا و تاریخی

همانطور که در ابتدای این متن نیز به آن اشاره نمودیم در سال 1382 در شهرستان بم زلزله و تخریب ارگ بم رخ داد که منجر به از بین رفتن بیش از 80 درصد از آثار باستانی و تاریخی در این شهر شد. معماری ارگ بم پس از زلزله ای که سبب تخریب آن شد، در لیست آثاری که در معرض خطر هستند، رفت ولی با تلاش بسیار سازمان میراث فرهنگی و در کنار آن کارشناسان این رشته توانستیم این اثر تاریخی را از این لیست خارج نماییم. پس از زلزله و تخریب ارگ بم زمانی که تصمیم به ترمیم این مجموعه گرفته شد در کنار معماران و کارشناسان ایرانی افرادی خبره از کشورهای دیگر نظیر ژاپن، ایتالیا و فرانسه نیز برای همکاری پیش قدم شدند و در این راه بزرگ پا نهادند تا بتوانند هرچه بیشتر در بازسازی معماری ارگ بم همکاری کنند و به نتیجه برسند. ما در این متن تمامی تلاش خود را نموده ایم که قسمتی از جلال ارگ بم را به رخ شما بکشیم ولی از آنجایی که ارگ بم عظیم تر از آن است که در گفته ها جای گیرد، ممکن است که کم و کاستی هایی شامل این مقاله شود. اگر علاقه مند هستید که باز هم اطلاعات بیشتری در رابطه با این مجموعه به دست بیاورید، می توانید به تحقیقات کاملتری در این حوزه بپردازید و از این طریق به رازهای بیشتری درباره تاریخچه ارگ بم دست یابید.