دندان درد پس از درمان ریشه نگران کننده است؟

مجله پزشکی دکتر سلام/ هدف اصلی از عصب کشی حذف بیماری موجود و در نتیجه از بین رفتن علائم درد و عفونت دندان می باشد. اما وقتی این درمان به جای بهبود، باعث ایجاد درد دندان یا تورم میشود، نارضایتی و بی اعتمادی بیمار را به همراه خواهد داشت. از این رو تلاش برای به حداقل رساندن درد و ناراحتی بیماران بعد از درمان ریشه منجر به ارائه راه حل های مختلفی در این زمینه شده است، از جمله افزایش تعداد جلسات، کاهش اضطراب بیمار، دارو درمانی داخل کانال، پیش دارویی توسط ضد دردها و ضد التهاب های استروئیدی و غیر استروئیدی و… .

علل ایجاد درد پس از درمان ریشه

بافت عصبی در داخل دندان در یک فضای محبوس قرار گرفته و هنگامی که التهاب و عفونت متوجه آن میشود امکان تورم به سمت خارج نداشته و بافت ملتهب به خود فشار می آورد و سبب درد بسیار زیاد دندان میشود. گاها التهاب از دندان فراتر رفته و به بافت های مجاور گسترش پیدا میکند و لثه ها و استخوان اطراف دندان نیز درگیر میشوند. هنگامی که درمان ریشه یا عصب کشی صورت میگیرد بافت های عصبی داخل دندان خارج شده و شستشو داده میشود، به دلیل ماهیت خاص دندان و فضای داخلی آن و به دام افتادن میکروب ها و ذرات ریز دندان در داخل لثه و استخوان پس از کار درد شدیدی آغاز می شود که اکثرا با دارو و مسکن تخفیف داده میشود اما از بین نمیرود.

از جمله عوامل دیگری که میتواند بر بروز درد دندان بعد از درمان ریشه تاثیر گذار باشد، می توان به تعداد جلساتی که در آن درمان ریشه دندان تکمیل میشود، فاکتورهای مربوط به بیمار مثل جنس، سن، گروه دندانی، تشخیص بیماری پالپی، تشخیص بیماری پری اپیکال و نوع درمان که میتواند درمان اولیه یا درمان مجدد (retreatment) باشد، اشاره نمود.

پیشگیری و کنترل درد دندان بعد از درمان ریشه

درد دندان با منشأ پری اپیکال چه در حین درمان و چه بعد از آن، میتواند منجر به نارضایتی بیمار ازدرمان انجام شده شود. هدف از درمان ریشه کاهش و یا حذف درد بیمار است و با ایجاد بیحسی موضعی قابل قبول، درد حین درمان تا حد زیادی قابل کنترل است. اما موفقیت در کنترل دردهای بعد از درمان نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. راهکارهای مختلفی به منظور کنترل دردهای بعد از درمان ریشه ارائه شده اند از جمله: occlusal reduction ، دارو درمانی داخل کانال ، تجویز ضد دردها، ضد التهاب های استروئیدی و غیر استروئیدی، آنتی بیوتیک تراپی، استفاده از بی حسی موضعی طولانی اثر و کاهش اضطراب بیمار.

Occlusal Reduction: حذف تماس اکلوزلی و یا حداقل سبک کردن آن خصوصا | در موارد درمان دندانهای وایتال موجود درد قبل از درمان ، حساسیت در دق و نبود رادیو لوستسی پری اپیکال ، باعث کاهش درد بعد از درمان شده است. با وجود اینکه حضور همزمان این 4 مورد، پیش بینی کننده ای قوی برای نیاز به reduction است، وجود هریک از آنها به تنهایی هم بیان کننده لزوم این درمان است

در توضیح مکانیسم این درمان، باید یاد آوری کرد mechanical allodynia یا حساسیت به دق و نیرو های جویدن، مرتبط است با سطح بافتی مدیاتورهایی که پایانه های محیطی نوسیسپتورها را تحریک میکنند. تنظیم روابط اکلوزلی ، تحریک مکانیکال این نوسیسپتورهای حساس را کاهش میدهد.

آنتی بیوتیک تراپی

از آنجا که باکتری ها در ایجاد پریودنتیت حاد دخیل هستند، بروز عفونت بعد از درمان یا flare up مورد توجه کلینیسین هایی است که درمان ریشه انجام میدهند. تجویز آنتی بیوتیک به منظور جلوگیری از این مشکل ممکن است منطقی به نظر برسد. متاسفانه امروزه تجویز آنتی بیوتیک ها به طور شایعی برای بیماران اندودنتیک بدون وجود یک پایه ی بیولوژیک منطقی انجام میشود (35و 34) استفاده از آنتی بیوتیک ها به دلایل مختلفی قابل بحث است. اول اینکه، تجویز بیش از حد آنتی بیوتیک ها ، خصوصا در مواردی که نیازی به تجویز آنها نبوده ، منجر به افزایش مقاومت باکتری ها میشود. دوم، در خیلی از موارد دیده شده است که آنتی بیوتیک ها اشتباها برای بیماران با درد شدید که دندانشان وایتال بوده است، تجویز شده اند. در این موارد باکتری ها معمولا نقشی در ایجاد درد پری رادیکولر ندارند.) سوم اینکه، اطلاعات به دست آمده از مطالعات کارآزمایی بالینی ، شواهدی از تاثیر آنتی بیوتیک ها بر کاهش درد را حتی در مواردی که احتمال وجود باکتری ها زیاد باشد، به دست نمی دهند.