قسمتی از ایران که به شهر درخت صنوبر مشهور است
یکی از مناطق دیدنی و زیبای استان گیلان، صومعه سرا هست که ما قرار است شما را در سفر به صومعه سرا همراهی کرده و با جاهای دیدنی صومعه سرا آشنایتان کنیم.
صومعه سرا؛ بهشتی در دل گیلان
اینجا دیاری است که در میان شالیزارها و باغ ها محصور شد. شهری که از دل طبیعت جوشیده و همجوار با آن داشته هایش را تقسیم می کند. هرجا چشم بدوانی کشتزار برنج است و به معنای واقعی می توانید افق دیدتان را تا ابد گسترش دهید و آنچه را طبیعت به مردمان هدیه کرده، ببینید. به دل طبیعت پای بگذارید و با آن یکی شوید. شاید به همین جهت است که این دیار را صومعه سرا می نامند. البته هیچ ارتباطی با صومعه ای که ممکن است در ذهن شما وجود داشته باشد، ندارد، چرا که اینجا دیار گیلکان است و در زبان گیلانی سوماسرا نه تنها مکان رویش گلی به همین نام در جوار تالاب انزلی است، بلکه دیار عارفان نیز محسوب می شود. با سفر به صومعه سرا می توانید از پل های خشتی عبور کنید و دل به جاده بسپارید تا به زادگاه میرزاکوچک خان برسید.
چگونه به صومعه سرا برسید؟
برای رفتن به صومعه سرا ابتدا از جاده "شهید فهمیده" و آزادراه تهران- کرج خود را به کرج برسانید. بعد از رسیدن به کرج دو راه در پیش روی شما قرار خواهد داشت که مسیر اول مسافتی به طول 305 کیلومتر را داراست و از آزادراه قزوین- کرج به مقصد می رود. بعد از عبور از محمودآباد نمونه مسیر را در اتوبان قزوین-رشت ادامه دهید و بعد از رسیدن به امامزاده هاشم، مسیر را به سمت جاده فومن- سراوان تغییر دهید و به سمت فومن برانید. بعد از عبور از کمربندی فومن راهی تا صومعه سرا نخواهید داشت. مسیر دوم حدود 40 کیلومتر طولانی تر از مسیر اول است، با انتخاب آن از جاده کرج- ماهدشت از ماهدشت عبور کرده و وارد جاده تهران- صفا دشت –اشتهارد شوید و بعد از گذشتن از اشتهارد، فتح آباد از بزرگراه شهریار- بویین زهرا وارد جاده بویین زهرا شده و از الوند و قزوین عبور کنید، بعد از گذشتن از محمودآباد نمونه ادامه مسیر با مسیر اول یکی است. اما اگر سفر با قطار را به خودرو شخصی ترجیح می دهید با رسیدن به ایستگاه راه آهن رشت با استفاده از تاکسی های موجود در ایستگاه راه آهن رشت به صومعه سرا برسید. اگر سفر با زمان طولانی برای شما طاقت فرساست، با استفاده از خط هوایی تهران-رشت خود را به فرودگاه سردار جنگل برسانید و با تاکسی های موجود خود را به صومعه سرا برسانید.
صومعه سرا و بافت شهریش
با ورود به شهر صومعه سرا با شهری روبه رو می شوید که تقریبا بافت سنتی دارد، اما این شهر نیز مانند سایر شهرهای ایران نتوانسته خود را از هجوم مصالح معماری مدرن حفظ کند و به همین دلیل خانه هایی از سیمان و سنگ نیز در آن فراوان است. با این وجود، حال و هوای شهرهای شمال کشور را کاملا در آن می توان احساس است. برخی از خیابان های شهر در عین پهن بودن و پوشش گیاهی خاصی که دارند، سنگفرش هستند و گشت و گذار در آنها می تواند حال آدم را دگرگون کند. درختان بلند شبیه درختان نخل که خاص این منطقه هستند، شمشادها که در گوشه و کنار شهر دیده می شوند. البته از دیدن تعداد زیاد درختان صنوبر در سفر به صومعه سرا غافلگیر نشوید، چرا که صومعه سرا شهر صنوبر نیز هست. شهرستان صومعه سرا زادگاه پروفسور انوش برزگر و احمد مسعود است.
بهانه ای برای آغاز سفر به صومعه سرا
جشنواره ها همیشه بهترین بهانه را برای سفر ایجاد کرده اند. شهرستان "صومعه سرا " با برخورداری از همه جاذبه های گردشگری طبیعی و تاریخی همیشه سعی کرده به هربهانه ای با برپایی جشنواره های مختلف مانند: جشنواره رشته خشکار، توت فرنگی ، گل لاله، جشنواره خرمن به شکرانه برداشت برنج و جشنواره حلوای ضیابری در شهرستان ضیابر که در اوایل اسفند و به مناسبت فرا رسیدن عید نوروز در این روستا برگزار می شود، بتواند ضمن قدردانی از آیین ها و فرهنگ شمال کشور میزبان گردشگران و میهمانان باشد. اگر شما هم جز آن دسته از افرادی هستید که برای سفر به دنبال بهانه می گردید "جشنواره حلوای ضیابری" می تواند بهانه خوبی برای آغاز این سفر باشد. با سفر به صومعه سرا علاوه بر لذت بردن از جاهای دیدنی صومعه سرا برای رقص و آواز محلی به روستای ضیابر سفر کنید. روستایی که به دلیل اجرای بی نظیر تعزیه در روز عاشورا توانسته در کشور ثبت شود و یک رودخانه بسیار زیبا دارد. بافت سنتی و خانه های چوبی آن هوش از سر می برد و مناظر بدیعی برای عکاسی پدید آورد. قدمت حلوا و شیرینی ضیابری به بیش از 500 سال می رسد و با فرا رسیدن ایام نوروز، بانوان این روستا شیرینی و حلوا را طبخ می کنند تا در ایام نوروز با آن میزبان میهمانان باشند. به بهانه این حلوا جشنواره حلوای ضیابر دو هفته قبل از عید نوروز در این روستا برگزار می شود. البته شاید با شنیدن نام حلوا آنچه که درباره این شیرینی مرسوم است، در ذهن شما شکل گیرد، اما جالب است بدانید حلوای ضیابری سفید رنگ است و به صورت لایه لایه روی هم گذاشته می شود و کاملا متفاوت از آن چیزی است که شما در تصورتان دارید. این حلوا نه تنها با آرد برنج درست می شود که به تبع آن طعمی متفاوت دارد بلکه بعد از ترکیب با آب، شکر و شیره، خمیری که بدست می آید مانند نان چانه زنی شده و با وردنه پهن می شود. سپس انواع ادویه ها و خشکبار از هل و مغز گردو گرفته تا دارچین و شکر و زنجبیل و... که پودر و مخلوط شده اند، وسط خمیر پهن شده، ریخته می شوند و در نهایت خمیر را لایه لایه روی هم جمع یا لوله می کنند و شیرینی هایی لوزی، مربعی یا لوله ای درست می کنند. البته ممکن است از گیاهان محلی مانند گزنه و شوید هم در مواد میانی این حلوا استفاده شود. نکته جالب در درست کردن حلوا ضیابری آن است که این حلوا به صورت گروهی و خانوادگی پخته می شود و معمولا با مراسم و دورهمی همراه است. سال ها نیز مراسم پخت حلوا ضیابری تبدیل به جشنواره شده و نمایش آیین های محلی، لافندبازی که شبیه بندبازی بوده که فردی با داشتن توانایی و مهارت فوق العاده اقدام به راه رفتن بر روی طناب و انجام حرکات نمایشی می کند، در کنار آن برگزار می شود. نمایش های محلی مانند دعای شکرانه برنج، دعای باران و نمایش مراحل کاشت تا برداشت برنج از جمله برنامه هایی بوده که در آن نمایشگران با پوشیدن لباس محلی همراه با اجرای رقص و موسیقی محلی اجرا می کنند. اگر اهل پیاده وری هستید، می توانید به دل جنگلی که در کنار ضیابر قرار دارد، سر بزنید و بعد از 40 دقیقه به مرکز حکومت گسکرات در منطقه گسکر بزنید. محوطه تاریخی هفت دغنان قرار دارد که قدمتی نزدیک به 1200 سال دارد و ویرانه و خرابه های به جا مانده شهر تاریخی هفت دغنان را در خود جای داد. هرچند ممکن است با خرابه هایی از این شهر باستانی روبه رو شوید، اما سه پل خشتی، دو حمام قدیمی، دیوارهای دفاعی قلعه تاریخی و بخش منتهی و مسکونی و همچنین جاده های سنگفرش این شهر تاریخی را می توانید ببینید. بعد از گشت و گذار در ضیابر می توانید راهی روستاهای دیگر صومعه سرا شوید و سری به گوراب تولم بزنید. روزگاری گوراب زرمیخ مقر مبارزات میرزا کوچک خان جنگلی و مسیر عبور یاران او بود و امروز می توانید روایتگر این داستان با مجسمه میرزاکوچک خان که در میدان اصلی شهر نصب شده، شاهد باشید. رودخانه پلنگ ور نیز از دل گوراب می گذرد و یکی از جاهای دیدنی صومعه سرا است و در ادامه مسیر می توانید از بقعه آقا سیدابراهیم نیز دیدن کنید. بعد از گوراب زرمیخ با پیمودن مسیر در بین زمین های کشاورزی به منطقه توریستی و تفریحی تنیان می رسید. یکی از جاهای دیدنی صومعه سرا استخری بسیار زیباست که در میان جنگلی انبوه از درختان بلند قامت پوشیده شده و آرامش طبیعت را به شما هدیه می دهد. اگر از این منطقه کمی به سمت بالاتر حرکت کنید غارخونابکش را خواهید دید و کمی بالاتر از آن نیز به دشت پلنگان می رسید؛ دشتی که پوشیده از درختان صنوبر و توسکاست. بعد از دشت پلنگان به روستای سیاه کوه می رسید که درختان انار، آلوچه، ازگیل و باغ کرف در اطراف به وفور دیده می شوند. این منطقه نقش ییلاق را برای جلگه نشینان صومعه سرا دارد. دو منطقه زیبا در این محور وجود دارد، یک راه به سمت روستا و غار خونابکش، نارنج پره و راه دیگر به سمت تنیان می رود که هر یک زیبایی های خاص خود را دارد و اگر اهل غارنوردی باشید، گزینه مناسبی برای گشت و گذار شما خواهد بود. یکی از جذابیت های سفر به صومعه سرا آن است که هر روز هفته به این مقصد برسید، می توانید برای حضور در بازار روز به یکی از محلات و روستاهای صومعه سرا بروید و انواع محصولات تازه محلی از تخم مرغ و اردک و غاز گرفته تا انواع ماهی ها و البته اشپل و... را پیش رویتان داشته باشید.
غذاهای محلی
به دلیل اینکه این شهرستان در منطقه شمالی کشور قرار دارد، تقریبا تمام غذاهای این خطه از باقالی قاتوق و میرزاقاسمی گرفته تا فسنجان و ترشه تره و.... در سبد خوراک سفر شما قرار دارد. البته می توانید طعم غذاهایی از جمله نان برنجی، آش ترش، آش اباتری انواع حلواهای سنتی، برنج سرخ کرده با تخم کدو، رشته خشکار محلی را نیز بچشید. خشکو واویج، واویشکا که غذایی است که با دل و جگر مرغ و پیاز فراوان و گوجه فرنگی درست می شود، انواع کباب ها و ماهی کبابی نیز جز خوشمزه های این سفر است. همچنین طعم فسنجانی که با اردک یا مرغ درست شده باشد کاملا تفاوت دارد و می توانید این گزینه را نیز تجربه کنید. برنج و چای از جمله محصولات مهم صومعه سرا بوده و می توانیم طعم چای دم کرده شمال را در هوای مطبوع این منطقه با تک تک سلول هایتان حس کنید و آن را به خاطر بسپارید. درعین حال بیشتر دمنوش های منطقه که از گیاهان خودرو مانند گزنه درست می شوند، طعم خاصی دارند که چشیدن آن در میان جاهای دیدنی صومعه سرا خالی از لطف نخواهد بود.
انواع سفال و مصنوعات چوبی به رسم شمالی ها
این شهر از جمله مناطقی است که کارگاه های سفال سازی متعددی دارد و می توانید انواع کوزه و گمج های خوبی که برای پخت غذا و لعاب دادن آن استفاده می شود را تهیه کنید. در عین حال انواع ظروف سفالی نیز در این کارگاه ها درست می شود که با قیمت مناسب به فروش می رسند. تولید وسایل چوبی نیز در بخش میرزا کوچک رونق دارد و انواع ظروف خانگی چوبی در این کارگاه ها ساخته و به فروش می رسد. بامبو بافی، حصیربافی و گلیم بافی نیز از دیگر صنایع دستی فعال در منطقه هستند که با طرح ها و رنگ های خاص مناطق شمالی تهیه می شوند و اصالت و زیبایی خاص خود را دارند.
کجا اقامت کنید؟
قطعا در سفر به شهرهای شمالی کشور هیچگاه مشکل اقامت نخواهید داشت، چراکه انواع مراکز اقامتی از هتل و هتل آپارتمان گرفته تا خانه مسافر و خانه های استیجاری و البته واحدهای بومگردی، در سبد اقامتی شما قرار دارند.
منبع: عصر سفر