جشن خردادگان | یادگاری از آیین های نیاکان اهورایی سرزمین ایران

برای ایران میراث و آیین هایی به یادگار مانده که در گذشته ای نه چندان دور، رنگ و بوی دیگری داشتند و هنوز در گوشه و کنار این سرزمین جشن هایی برگزار می شوند که یاد و خاطره آن روزها را زنده نگه داشته اند. یکی از جشن های ایرانی با نام جشن خردادگان در روز ششم از ماه خرداد و به مناسبت برخورد نام ماه و روز برگزار می شد. خرداد پنجمین امشاسپند از شش امشاسپند در آیین ایران باستان است. خرداد در زبان پهلوی، هَئورْوَتات Haurvatat و نشانه کمال و رسایی و در عالم مادی و زمین به معنای نگاهبانی آب با خرداد هست. براساس مقاله جشن خردادگان چیست باید بدانید که نیاکان ما در جشن باستانی خردادگان به چشمه ها، کنار رودخانه و ساحل دریاها می رفتند و پس از ستایش اهورامزدا، روز را با جشن و شادی در کنار خانواده گذرانده و به یکدیگر گل نیلوفر یا یاس هدیه می دادند.

با ما در این مقاله جذاب و خواندنی همراه شوید تا بدانید جشن خردادگان چیست و با آداب و رسوم آن آشنا شوید.

آشنایی

این جشن در ششمین روز از سومین ماه سال برگزار می شود. برگزاری جشن باستانی خردادگان به مناسبت و بزرگداشت جایگاه آن در اندیشه ایرانیان هست. در کتاب بندهش درباره خردادگان نوشته شد: "ششم از مینویان، خرداد است، او از آفرینش گیتی آب را به خویش پذیرفت"، "خرداد روز، سرور سال، ماه و روزهاست. او را به گیتی آب خویش است. چنین گویند: هستی، زایش و پرورش همه موجودات مادی جهان از آب بوده و زمین را نیز آبادانی از اوست" گل سوسن، گل ویژه امشاسپندبانو "خرداد" هست. "این را نیز گویند که هر گلی از آن امشاسپندی است و باشد که گویند:... سوسن خرداد را... " و بهترین نماد خرداد روز گل سوسن است. سوسن نشانه پاکی بوده و نماد آزادی بشمار می رود. خرداد روز حمایت از آب و شادابی گیاهان بوده و همچنین مظهر تندرستی و سلامتی هست.

آیین های جشن باستانی

از آیین های جشن باستانی خردادگان، رفتن به کنار رودخانه و سرچشمه ها، تن شویی در آب و خواندن نیایش ها در کنار خانواده همراه با شادی و سرور هست. در متن های پهلوی آمد که "اندرز انوشه روان آذرپاد مهر اسپندان" یادآور "در خرداد روز جوی کن" که در حقیقت تاکید بر توجه ویژه به حفظ و نگهداری مکان هایی دارد که آب از آنجا سرچشمه می گیرد و جاری می شود. شاید از خود بپرسیم جشن خردادگان چیست و دلیل برگزاری آن چه بود. برگزاری این جشن برای کشاورزان سودمند بوده و از جشن های آیینی هست، چون در ماه خرداد آب برای کشاورزی نیاز اساسی بوده و با برگزاری این جشن، باران بخشایش اهورامزدا به زمین می بارد و زمین را آبیاری می کند.

بدین منظور، کشاورزان برای خشنودی از بارش بیشتر باران به این جشن ارج نهاده و از آن سپاسگزاری می کنند. آنان در روز جشن خردادگان لباس نو می پوشند و جشن را با خواندن شعر و سرود برگزار می کنند.