با گزیدگی یا حمله حیوانات وحشی در سفر چه کنیم؟

اگر اهل سفر به طبیعت و کمپینگ هستید، مسلما روزها و شب هایی را در فضای باز سپری خواهید کرد و این احتمال هم وجود دارد که توسط زنبور، مار و عقرب گزیده یا مورد حمله سگ یا حیوانات وحشی قرار بگیرید پس نیاز است که بدانید در هر موقعیتی چگونه رفتار کنید.

مار یا عقرب

دکتر داوود یادگاری فوق تخصص بیماری های عفونی در خصوص گزیده شدن با مار یا عقرب می گوید: بهترین اقدام به هنگام گزیده شدن توسط مار و عقرب شستشوی محل گزیده شده با آب و صابون و خودداری از فعالیت و راه رفتن فرد گزیده شده است چرا که این حالت موجب گردش سریعتر سم در جریان خون او می شود. همچنین بستن منطقه بالای گزش نیز می تواند در جلوگیری از انتشار سم مفید باشد البته به صورتی که فقط جریان ورید بسته شود و سبب بسته شدن شریان نشود.
وی در این خصوص تاکید می کند: بهتر است پس از بستن ورید، منطقه بسته شده هر 20 دقیقه یک بار باز شود.
به گفته این متخصص بیماری های عفونی، اکثر مارهای ایران به چند دسته تقسیم می شوند که گزش مارهای مناطق کویری اغلب بر سیستم تنفس و عصبی فرد گزیده شده اثر گذاشته و او را نیازمند تنفس
دهان به دهان می کند. همچنین مارهای مناطق کوهستانی مثل کردستان و شمیرانات اغلب سبب اختلال در روند انعقاد خون می شوند. مارهای مناطق دریای خزر نیز غالبا سمی نبوده و خطر کمتری دارند، برعکس آنها، مارهای مناطق خلیج فارس مهلکترین سم ها را دارند و در تمامی موارد رساندن سریع فرد حادثه دیده به مرکز درمانی بی آنکه سبب فعالیت زیاد فرد شود الزامی است. رساندن به موقع فرد گزیده شده توسط مار یا جانوران سمی دیگر باعث خواهد شد تا اقدامات درمانی مناسب و به موقع از جمله تزریق آنتی سرم برای او انجام شود.

زنبور

از جمله حشراتی که می تواند در اثر گزیدن افراد مشکل ساز شوند، زنبورها هستند مخصوصا زنبورهای وحشی که خطر جدی برای فرد ایجاد می کنند.
علائمی که زنبور گزیدگی می تواند ایجاد کند، درد و تورم ناگهانی در محل گزش و قرمزی در مرکز تورم است البته بعضی از افراد به هر نوع سمی حساسیت دارند و واکنش آلرژیک بسیار شدیدی می توانند به سم زنبور نشان دهند و اصطلاحا شوک آنافلاتیک در آنها ایجاد می شود که در این موارد به اقدامات سریع و فوری نیاز داریم.
اگر هیچیک از این علائم برای فرد زنبور گزیده ایجاد نشد تنها کاری که ما می توانیم انجام دهیم، این است که ابتدا از نزدیک محل گزیدگی را بررسی کنیم. اگر نیش هنوز در سطح باقی است می توانیم آن را با یک موچین یا انبر از سطح پوست بیرون بکشیم. باید مراقب باشیم که کیسه زهر را فشار ندهیم، زیرا ممکن است باقی سم وارد بدن شود، بعد از آن می توانیم محل را با آب سرد همراه با بیکربنات سدیم کمپرس کنیم.
ممکن است گزیدگی در داخل دهان یا گلو صورت گیرد و این مساله خطرناک است. چون بافت های گلو و دهان بافت های شلی هستند و خیلی سریع ورم می کنند و ممکن است باعث اختلال تنفسی شوند. برای این کار سریعا داخل دهان را با آب سرد و بیکربنات سدیم شستشو می دهیم و مریض را به پزشک ارجاع دهیم.

هاری | خطرناکتر از همه

هاری یک بیماری ویروسی حاد قابل انتقال بین انسان و جانوران خونگرم است که آن را می توان صد درصد کشنده به شمار آورد.
مخزن این بیماری کلیه حیوانات خونگرم پستاندار چه اهلی و چه وحشی است و حتی حیوانات خانگی مانند سگ، گربه، گوسفند، گاو، الاغ، اسب و شتر هم می توانند باعث این بیماری شوند به عبارت دیگر، هر گونه حیوان گزیدگی را باید مشکوک به هاری تلقی نمود مگر خلاف آن ثابت شود.
عمده ترین راه های سرایت بیماری به وسیله گاز گرفتن یا پنجه کشیدن حیوانات هار و از طریق مخاط و پوست است ضمن اینکه سگ ها و گربه های به ظاهر سالم که در اواخر دوره کمون بیماری هستند، می توانند از طریق لیسیدن لب، چشم و بینی افرادی که با آنها بازی می کنند، بیماری را انتقال دهند.
نکته مهم در خصوص هاری این است که شستشوی فوری زخم با آب فراوان و صابون بیشتر از 50 درصد در پیشگیری از بیماری هاری موثر است.
علائم بیماری هاری به 3 دوره نهفتگی، مقدماتی بیماری و برانگیختگی یا ظهور علائم واقعی بیماری تقسیم می شود که مهمترین نشانه های دوره مقدماتی بیماری، خستگی، بی اشتهایی، افسردگی، بی قراری، سوزش و خارش در محل زخم، تف اندازی، بیخوابی و تحریک پذیری است. مهمترین علائم دوره برانگیختگی یا ظهور علائم واقعی بیماری، تحریک پذیری شدید بیماری نسبت به تمامی محرک هاست.
ترس از آب، جریان هوا، نور و سایر محرک ها، بیمار را به شدت متشنج کرده به طوری که دچار انقباضات شدید عضلانی شده و خود را به در و دیوار می کوبد، کف اطراف دهان را می پوشاند و بالاخره بیمار با افزایش انقباضات عضلانی، نخوردن غذا و نیاشامیدن آب و بالاخره در اثر انقباض عضله قلب و فلج دستگاه تنفس فوت می کند.
مراجعه فوری به مرکز درمان پییشگیری هاری به محض وقوع هرگونه گزش توسط حیوانات، شستشوی فوری محل زخم با آب فراوان و صابون حداقل به مدت 5 تا 10 دقیقه، ضد عفونی زخم با الکل 70 درصد یا محلول بتادین یک درصد، تزریق واکسن هاری و در صورت نیاز تزریق سرم بیماری، اقدامات پیشگیری جهت بیماری کزاز، از بین بردن حیوانات ولگرد و واکسیناسیون، قلاده گذاری و استفاده از پوزه بند برای سگ های صاحب دار از جمله راه های پیشگیری از بیماری هاری است.

منبع: جام جم