پری فراموش شده به سخن آمد

پریرخ شاه یلانی ملقب به پری زنگنه که موزیسین ایرانی در سبک اپراست، در سن 80 سالگی کلی برنامه های جدید را برای آینده موسیقی در سر دارد.

پری زنگنه و دنیای پر رمز و راز موسیقی

پریرخ شاه یلانی با نام هنری پری زنگنه، موزیسین شهیر ایرانی در سبک اپراست که او را در ایران بیشتر با اجرای آثار فولکلور در قالب آلبوم یا کنسرت های مخصوص بانوان می شناسیم. پریرخ شاه یلانی یا پری زنگنه با طیف وسیعی از آهنگسازان و موسیقیدانان ایرانی از جمله فرامرز پایور، فریدون شهبازیان، واروژان هاخباندیان، مجید انتظامی، علی رهبری، شیدا قره چه داغی همکاری کرد. از جمله فعالیت های این هنرمند 80 ساله به کار روی موسیقی محلی و فولکوریک ایران می توان اشاره کرد. پای صحبت های این موزیسین ایرانی در سبک اپرا نشستیم تا از حال و هوایش آگاه شویم. بار نخستی که با پریرخ شاه یلانی یا پری زنگنه تماس می گیریم تا سالروز تولدش را تبریک بگوییم، حال چندان خوشایندی ندارد و پس از تشکر به سرعت گوشی را قطع می کند. ناامید نمی شویم و دو روز بعد درست در روز تولدش به بهانه جویا شدن حالش با او تماس می گیریم که این بار درخواستمان برای مصاحبه را می پذیرد؛ بنابراین از پری زنگنه می خواهیم که در راستای سال های متمادی کار در حوزه موسیقی و آواز با ما صحبتی داشته باشد. می پرسد که «چه سوالی دارید؟!» به او می گوییم که فعالیتش را در این سال ها چگونه ارزیابی می کند و قصد دارد در آینده چه کارهایی را انجام دهد؟ که پاسخ می دهد: در این سال ها در حوزه موسیقی، کارهای خوب و صحیحی ساخته که هر کدام از آن ها می تواند برای شاگردان آواز یک مدل و درس باشد. دوست دارم اگر نتوانستم در آینده آثار قدیمم را اجرا کنم، یک کار به یاد خوانندگان قدیم ایران بسازم. این موزیسین ایرانی در سبک اپرا ادامه می دهد: دوست دارم آثاری را که بصوص با شعرهای مدرن ایرانی از شعرایی مانند سهراب سپهری، اخوان ثالث، هوشنگ ابتهاج، فرهاد شیوانی، هرمز ریاحی، نیما یوشیج، فروغ فرخزاد و... کار کرده ام، به عنوان مدل و نمونه در اختیار شاگردان آواز قرار بگیرند، چراکه می خواهم این افراد بدانند وقتی که اجرا می کنند، چگونه علاوه بر اینکه صدای خود را با تکنیک درست به کار می برند، از ارزش کلمات و شعرها کاسته نشود. این امر کار سختی است که خواننده باید برای آن مهارت داشته باشد و همه جوانب کار را در نظر بگیرد. او علاوه بر سواد باید صدای خوبی داشته باشد، با حس درست و خوب بخواند و بتواند شعرهای مدرن را با موسیقی ترکیب کند. زنگنه درباره یکی دیگر از کارهایی که برنامه دارد به انجام برساند، می گوید و ادامه می دهد، «یکی از آثاری که دوست دارم، سمفونی خیام اثری از شاهین فرهت است که فکر می کنم بتوانم در بزرگداشت هزاره خیام اجرای آن را روی صحنه ببرم.» او همچنین درباره آوازهای محلی و کارهایی که در این زمینه کرده، اظهار می کند: آوازهای محلی ایران را به شیوه جدیدی ضبط کردم که برای جوانان انگیزه شد؛ البته می دانیم که آوازهای محلی ثروت هر مملکتی است و هر هنرمندی می تواند بدون اجراهای مختلفی از آن ها داشته باشد. در واقع اجرای این آثار کپی رایت لازم ندارد؛ چون همه می توانند از موسیقی محلی استفاده کنند. آوازهای محلی با تنظیم ها سازها، صداهای متفاوت و ... همیشه قابل استفاده هستند. کسانی که این آوازها را خیلی خوب اجرا می کنند، خود خوانندگان اصیل شهرها، آبادی ها و روستاها هستند، زیرا این آوازها متعلق به آن هاست. در بخش دیگری از گفت و گو، بحث حذف بخش بانوان را از جشنواره موسیقی فجر به دلیل بی کیفیت بودن آثار، پیش می کشیم. این خواننده تصریح می کند: بعضی وقت ها درست می گویند که کار برخی از خوانندگان کیفیت ندارد. دو نوع اجرا داریم؛ گاهی خواننده خودش دوست دارد روی صحنه بیاید. ما با این نوع شاگردان زیاد رو به رو می شویم؛ چون روی صحنه رفتن را دوست دارند، می خواهند شهرت پیدا کنند، یا انگیزه های دیگر. این افراد آوازهای بیشتر خوانندگان محبوب ایرانی را تقلید می کنند. گرچه که می توانند برای اجرا کردن کنسرت نگذارند و در محفل های خانوادگی بخوانند. خیلی هم خوب است و اصلا بد نیست. اتفاقا این محافل خیلی هم عزیز هستند، چون نزدیکان فرد و اقوامشان در آنجا حضور دارند. نباید این محافل را دست کم گرفت. خیلی از خوانندگان از نوجوانی از این محافل خوانندگی را شروع کردند و در آینده مشهور شدند. هنر مانند یک گلزار و گلستان است و هر جا از آن بو و عطری متفاوت دارد. او اضافه می کند: این افراد برای اجرای جدی باید آوازها و شعر حساب شده بخوانند و کارشان عمق و اصالت داشته باشد. من عده زیادی را می شناسم که عاشق این هستند که روی صحنه بروند و دیگران کار آن ها را بشنوند. فردی که دوست دارد بخواند با کسی که می تواند الگو باشد فرق دارد. البته ناتوانی خواننده تا حدی هم به بحث آموزش بر می گردد. زنگنه می گوید که «ما همیشه به شاگردان می گوییم که شما می توانید یا می خواهید؟ خواستن جدا از توانستن است. همیشه گفته اند که خواستن توانستن است، بعضی وقت ها شما می خواهید ولی نمی توانید. کار در عرصه موسیقی و خوانندگی یک جوهر اصلی می خواهد.» از او سوال می کنیم که آیا هنوز تدریس می کند؟ پاسخ می دهد: الان خیلی کم تدریس می کنم و همیشه درصدد این هستم که کلاس های سطح بالا برای مربیان آواز امروز بگذارم و به آن ها یاد بدهیم که چگونه با شاگردان خود کار کنند و با آن ها صحبت کنند، وضعیت خانواده و همه چیز آن ها را بسنجند و در واقع با شاگردان روبه رو شوند. امروزه آموزشگاه های آواز زیاد هستند و مربیان وقتی که تا حدی دوره می بینند سریع اقدام به تدریس می کنند. البته من به این کار هم مثبت نگاه می کنم و معتقدم که این کار را دوست دارند و با آن سرگرم می شوند، ولی اگر بخواهند تا یک سطح جدی آموزش دهند، خودشان باید این قابلیت را داشته باشند. زنگنه در پایان می گوید که به تازگی برای شرکت در یک کنسرت که برای سازمان خیریه تپش است، دعوت شد. قرار است با توجه به نوع صدای خوانندگان، قطعات انتخاب شوند و به همین علت تصویب شعرها زمان بر است و گویا زمان اجرا که قرار بوده در اوایل دی ماه باشد، به تعویق افتاده است.

منبع: ایسنا