زیگورات چغازنبیل | تصویری
مردم مصر اهرام بزرگ مخصوص به خود و مردم بین النهرین هم زیگورات آجری مختص خود را داشتند کهزیگورات چغازنبیل نامیده می شد. زیگورات به بنایی گفته می شود که از آجرهای بزرگ تشکیل شده است و ارتفاع بلندی دارد. این بناها معمولا به صورت پلکانی ساخته می شدند. کسی به طور دقیق نمی داند که دلیل ساخت زیگورات چه بود اما بعضی می گویند تاریخچه زیگورات چغازنبیل به این برمی گردد که این بناها زیارتگاه کشیش ها و محل هایی برای خدایان محافظ شهرها بودند برای مثال زیگورات بزرگ اور در عراق که یکی از نمونه های باقی مانده از زیگورات است. معماری زیگورات چغازنبیل نشان می دهد که این بنا بزرگ ترین زیگورات ساخته شده میان تعداد انگشت شماری از زیگورات هایی که در خارج بین النهرین ساخته شده اند، است. این زیگورات در نزدیکی شهر ایلام، استان خوزستان، جنوب غرب ایران قرار دارد. این زیگورات در سال 1250 قبل از میلاد، توسط شاه اونتاش- ناپیریشا برای ادای احترام به خدای بزرگ، اینشوشیناک ساخته شد. این شاه، قبل از اتمام کار ساخت زیگورات از دنیا رفت و ساخت این بنا متوقف شد. وقتی شش قرن بعد آشوری ها به چغازنبیل حمله کردند هنوز صدها آجر در محل ساخت زیگورات قرار داشت. زیگوراتی که امروزه می بینیم، در واقع بخش کوچکی از بنای بزرگ تر است. در اطراف این زیگورات 11 مجسمه که برای ادای احترام به خدایان کوچکتر ساخته شده بودند، یافت شده است. گفته می شود که شاه اونتاش-نپیریشا قصد داشت 22 مجسمه را در این زیگورات قرار دهد تا این زیگورات را تبدیل به معبد بزرگی کند. تاریخ دانان می گویند که او احتمالا قصد داشت به جای شوش، ایلام را به پایتخت مذهبی حکومت خود تبدیل کند. زیگورات قرار بود از هر طرف 100 متر طول و ارتفاعی معادل 50 متر داشته باشد و همچنین قرار بود در بالای آن مجسمه بزرگی نصب شود. در حال حاضر این سازه 24 متر ارتفاع دارد. نمای خارجی این زیگورات، از سفال سبز و آبی پوشیده و داخل آن با شیشه و عاج فیل تزئین شده بود و مجسمه های سفالی گاو و شیردال، در ورودی این زیگورات قرار داشت. با گذر زمان، سفال های بیرونی کنده شده اند، اما خود بنای زیگورات تا به الان به خوبی حفظ شده است. در سال 1979، چغازنبیل اولین مکان تاریخی ایرانی که در لیست میراث جهانی ثبت می شد، بود.