قلب کرمان نمی تپد!

هرندی یکی از متمولین و افراد مورد اعتماد مردم کرمان بوده که اقدامات زیادی برای توسعه شهر کرمان انجام داده، باغی که نام هرندی بر آن گذاشته شده در چهارراه طهماسب آباد کرمان و در انتهای یک خیابان سنگ فرش قرار گرفته است.

باغ هرندی یکی از مهمترین مکان های تاریخی کرمان در عصر قاجار و پهلوی به شمار می رود، این باغ یکی از محل های اسکان رضا شاه در سفرش از تهران به بندرعباس برای انتقال به تبعیدگاه بود، رضا شاه که به صورت ناگهانی و اجباری تهران را ترک کرده، بعد از خراب شدن خودرو شخصی در شهر کرمان که هنوز در باغ هرندی نگهداری می شود، چند روز در این شهر اقامت کرد و بسیاری از کارهای اداری خود را در این شهر انجام داد و در نهایت با خودروی شخصی هرندی عازم بندرعباس شد.

باغ تاریخی در قلب کرمان فراموش شده است

اما این باغ به دلیل عدم برنامه ریزی مناسب هیچ گاه نتوانسته به جایگاه حقیقی خود در حلقه گردشگری دست یابد، هر چند که هزینه های بسیاری در سال های اخیر برای بازسازی باغ فتح آباد شد و باغ شاهزاده نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، اما اگر سری به باغ هرندی بزنید، می بینید که این باغ نیز چیزی از این دو باغ کم ندارد و وجود درختان کهنسال، حوضچه های پلکانی و عمارت مرکزی، زیبایی بی نظیری به آن بخشیده است. با وجود اینکه یک موزه در امارت مرکزی این باغ مستقر شده، اما مردم کرمان نشان داده اند در غیاب مراکز تفریحی کمتر به موزه ها توجه دارند. هر چند میراث ساختمان مرکزی این باغ را مرمت کرده، اما همچنان بخش های زیادی از این باغ به خصوص سنگ فرش، حجره های اطراف نیاز به مرمت دارد و نحوه نگهداری از باغ نیز مناسب نیست، حوض های باغ خالی از آب رها شده و در برخی موارد فواره های سنگی نیز شکسته است و حوض بزرگ بالای عمارت نیز مملو از لجن شده است.

باغی که متروکه شد

درختان نیز وضعیت بسیار نامناسب دارند، آنچه که در نگاه اول از این باغ دیده می شود متروکه شدن این عمارت است هر چند موزه در این باغ قرار دارد، اما استقبال از موزه نیز مطلوب نیست. ده ها حجره اطراف این عمارت نیز اکثراً متروکه هستند و یک موزه نابسامان از فسیل های کرمان و چند کلاس نقاشی و خطاطی و یگان حفاظت میراث فرهنگی در این باغ مستقر هستند.

مقایسه عفیف آباد شیراز و باغ هرندی کرمان، اختلاف عملکردها را نمایان می کند

یکی از شهروندان کرمانی در گفتگو با مهر می گوید: در شیراز باغ موزه ای به نام عفیف آباد وجود دارد که موقعیت و کاربری موزه هرندی کرمان را دارد، اما متاسفانه باغ هرندی کرمان نقش خود را از دست داده، چون نه به خوبی معرفی شده و نه کاربری مناسبی دارد. در واقع اگر همین الان به مسئولان شهر کرمان بگویید باغ هرندی را به حلقه گردشگری و نشاط اجتماعی وصل کنید تازه یاد این باغ می افتند و تاکنون به عنوان یک موزه به آن نگاه می کردند.

احمد کارور می گوید: باغ عفیف آباد شیراز به مرکز تفریح و شادی مردم تبدیل شده، در حالیکه در کرمان به گونه ای کار شده که حتی یک شهروند کرمانی هم رغبتی برای ورود به این باغ ندارد، هر روز هزاران نفر از کرمان برای بازدید از فتح آباد و باغ شاهزاده کیلومترها راه می پیمایند، اما باغی که در چند متری محل زندگیشان قرار دارد را ندیده اند.

میراث فرهنگی و دستگاه های فرهنگی و شهری باید با برگزاری ویژه برنامه هایی در باغ هرندی و تبلیغات و ساماندهی محوطه باغ زمینه را برای پویا شدن و از بن بست خارج شدن مهیا کنند

مریم کربلایی یکی دیگر از شهروندان کرمانی است که می گوید: میراث فرهنگی و دستگاه های فرهنگی و شهری باید با برگزاری ویژه برنامه هایی در باغ هرندی و تبلیغات و ساماندهی محوطه باغ زمینه را برای پویا شدن و از بن بست خارج شدن آن مهیا کنند، اما اگر در حال حاضر به این مکان بروید کاملاً متروکه بودن باغ مشخص است.

وی افزود: وجود یک پارکینگ در مجاورت باغ منظره بسیار ناپسندی را ایجاد کرده، در حالیکه یک خیابان سنگ فرش زیبا در مقابل پارک قرار دارد و باید درب خروجی پارکینگ از سمت باغ هرندی بسته شود.

این شهروند گفت: به دلیل وجود پارکینگ و کم عرض بودن خیابان عملاً خیابان سنگ فرش از انتهای کوچه به سمت چهارراه یک طرفه شده و گردشگران امکان حرکت به سمت باغ هرندی را ندارند. وی درباره بحث هایی در خصوص قرار داشتن موزه در این باغ و مسائل امنیتی گفت: دقیقاً همین وضعیت در باغ عفیف آباد شیراز نیز وجود دارد و هیچ مشکلی ایجاد نشده ضمن اینکه می توان تدابیر مناسب را اتخاذ کرد.

سرمایه تاریخی مردم را از بن بست خارج کنید

وی گفت: این باغ سرمایه مردم کرمان است، اما متاسفانه رها شده و مدتی هم کاربری اداری داشته که شرایط بسیار نامناسبی داشت اما در حال حاضر بخش هایی از باغ مرمت شده و تنها اقدامی که باید انجام شود، دمیدن روح زندگی در باغ است که گویا کسی قصدی در این زمینه ندارد. ما از استاندار کرمان تقاضا داریم همانطور که آقای رزم حسینی باغ فتح آباد را احیا کرد آقای فدایی باغ هرندی را از بن بست خارج کند و این مکان را به محل شادی و نشاط عمومی تبدیل کند.

محمد احمدی، یک کارشناس گردشگری در خصوص باغ هرندی می گوید: متاسفانه باغ نقشی تاثیر گذار در زمینه گردشگری ندارد و با وجود قرار گرفتن یک موزه در باغ اما استقبالی برای بازدید از این مکان نمی شود.

وی گفت: باغ هرندی به دلیل وقایع دوران پهلوی شهرت دارد، اما ساخت این باغ به دوران قاجار باز می گردد و توسط فردی به نام عدل السلطنه احداث شده است.

احمدی بیان کرد: این باغ ثبت ملی است و یکی از زیباترین باغ های تاریخی ایران و استان کرمان محسوب می شود که به دلیل قرار گرفتن در شهر می تواند نقش قابل توجهی در توسعه گردشگری و نشاط اجتماعی داشته باشد.

وی مساحت این باغ را 25 هزار مترمربع دانست و افزود: دلیل اینکه اسم باغ به نام هرندی گذاشته شده است خریداری این باغ از نوادگان سردار نصرت توسط تاجر معروف کرمانی بوده که در نهایت به اسم این تاجر نامگذاری شده است.

بنای داخلی تلفیقی از معمای ایرانی و فرنگی است

وی در خصوص بنای داخلی این باغ گفت: این معماری در کرمان منحصر به فرد است، چون نقشه ساخت بنا در واقع تلفیقی از معماری فرنگی و ایرانی است، اما تمام ویژگی های یک بنای ایرانی را می توانید در این عمارت ببینید.

احمدی گفت: ساختمان مرکزی دو طبقه است که در حال حاضر ساختمان همکف موزه ساز و طبقه اول هم موزه باستان شناسی است.

جلوی احداث یک خیابان از موزه به خیابان شریعتی را گرفتند

محمد مهدی افضلی، رئیس روابط عمومی میراث فرهنگی استان کرمان در گفتگو با مهر در خصوص ساماندهی باغ می گوید: هم اکنون یک موزه در ساختمان مرکزی باغ مستقر است و به همین دلیل نگرانی های امنیتی در خصوص واگذاری حجره های اطراف باغ به بخش خصوصی مطرح است که البته می توان با تمهیداتی این مشکلات را نیز رفع کرد.

وی تصریح کرد: چند سال قبل میراث فرهنگی اقدام به خریداری پلاک های اطراف باغ برای اجرای طرح های توسعه ای کرد و قرار بود یک خیابان از باغ هرندی به سمت خیابان شریعتی احداث شود تا رفت و آمد بهبود پیدا کند، اما متاسفانه در حالی که تنها یک پلاک به این خیابان فاصله داشتیم، مجوز احداث طبقه دوم این بنا صادر و یک مرکز خرید در آن احداث شد.

وی همچنین به وجود یک پارکینگ در کنار باغ اشاره کرد و بیان کرد: وضعیت اطراف باغ هرندی باید ساماندهی شود تا بتوانیم رفت و آمد به مجموعه را تسهیل کنیم.

افضلی بیان کرد: طرح هایی در دستور کار میراث قرار دارد، اما نیاز به حمایت و همکاری دستگاه های مختلف داریم و امیدواریم با تملک ساختمان های اطراف بتوانیم باغ را احیا کنیم و به یکی از مکان های گردشگری پویای کرمان مانند میدان گنجعلی خان تبدیل شود.

مردم کرمان منتظرند تا مسئولان شهر کرمان با تدبیر و تصمیم گیری مناسب باغ هرندی را به یکی از مراکز فعالیت های فرهنگی و هنری تبدیل کنند و آنچه را که در کاروانسرای گنجعلی خان شاهد هستیم، در این موزه نیز ببینیم.

منبع: مهر