لغو روادید چینی ها چگونه می تواند مفید باشد
چندی پیش معاون گردشگری ایران اعلام کرد که دیگر گردشگران چینی نباید برای ورود به ایران روادید تهیه کنند. براین اساس، هیات دولت با لغو روادید یک طرفه چینی ها به ایران با هدف جذب گردشگران این کشور موافقت و آن را تصویب کرد، اما این اتفاق چگونه می تواند تاثیر مثبتی در صنعت گردشگری ایران داشته باشد؟
در حالیکه پیش از این شهروندان چینی قبل از سفر به ایران به صورت اینترنتی درخواست روادید می دادند و سپس در فرودگاه ایران موفق به اخذ ویزا می شدند، اما هم اکنون با مصوبه دولت، شهروندان چینی نیازی به اخذ روادید ندارند. علاوه بر این، حتی گردشگران چینی برای توقف چند ساعته و گردش در شهر بین دو پرواز خود هم نیازی به گرفتن ویزای ترانزیتی ندارند. مستعد بودن بازار گردشگری چین باعث شد تا 7 ماه پیش این پیشنهاد از سوی علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری به محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در قالب کارگروهی مشترک ارائه شود و در نهایت پس از تصویب آن از سوی هیات دولت باعث شد تا به گفته معاون گردشگری کشور، کنسرسیومی در این معاونت برای این موضوع شکل گیرد تا بخش های مختلف از جمله بخش خصوصی و فعالان گردشگری هرکدام در زمینه های مربوط به خود تلاش کنند تا بتوانند نظر گردشگران چینی را به ایران جلب کنند.
در همین خصوص، مدیرکل دفتر آموزش و مطالعات گردشگری نیز اعلام کرده آموزش عوامل و فعالان گردشگری مرتبط با این حوزه در دستور کار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته است. به گفته زاهد شفیعی، برنامه ریزی و تدوین دقیق دوره های آموزشی مناسب و مفید برای فعالان بازار گردشگری چین شامل عوامل دفاتر خدمات مسافرتی، واحدهای اقامتی، پذیرایی، راهنمایان تور، توراپراتورها و ... در دستور کار قرار دارد که در 46 ساعت صورت خواهد گرفت.
حذف رانت، بهبود اقتصاد گردشگری
اما آمارهای منتشر شده سال 2018 نشان می دهد، چین سالانه بیش از 150 میلیون نفر توریست به اقصی نقاط دنیا می فرستد؛ بازار بزرگی که ایران نیز می تواند بخشی از آن را با برنامه ریزی، تبلیغات و اطلاع رسانی صحیح از آن خود کند. رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز معتقد است اگر تلاش ها به سمت جذب گردشگران چینی باشد می توان سالانه میزبان 2 میلیون گردشگر چینی بود؛ این در حالی است که هم اکنون آمارها نشان می دهند ایران در سال 97 تنها میزبان 52 هزار گردشگر چینی بوده است. مصطفی شفیعی شکیب، عضو هیات مدیره جامعه تورگردانان ایران در خصوص بهره مندی از موقعیت لغو روادید چینی ها بر این باور است که با کنترل و مدیریت درست ورود گردشگران چینی می توان امیدوار بود تاثیر مثبتی در افزایش گردشگری ورودی و چرخیدن چرخ صنعت گردشگری به نفع تمامی فعالان این حوزه باشد. او در این زمینه به «دنیای اقتصاد» می گوید: «تا قبل از لغو روادید نیز چینی ها برای دریافت ویزا آنقدر مشکل نداشتند، اما در هر صورت شرایط برای آن ها به منظور ورود به ایران بهتر شده و دولت باید تلاش کند تا با ایجاد ترفندها، برنامه ریزی ها به گونه ای پیش برود که مانع ایجاد رانت در این میان شود.»
این عضو جامعه تورگردانان ایران با اشاره به اینکه اطلاع رسانی در چین باید از سوی کسانی صورت گیرد که در این میان ذی نفع نبوده و برای تمام فعالان گردشگری فعالیت کنند، ادامه می دهد: «ورود بی ضابطه گردشگران چینی و اقامت آن ها در مراکز غیر رسمی باید مدیریت شود تا آن ها در اقامتگاه های رسمی و دارای مجوز ساکن شوند. در غیر این صورت، افزایش آمار گردشگر ورودی تاثیری در بهبود اقتصاد کشور از طریق صنعت گردشگری نخواهد داشت.» به گفته شفیعی شکیب در این شرایط است که می توان امیدوار بود بخش خصوصی با برنامه ریزی هایی که انجام می دهد نظارت و کنترل اصولی در نظر گیرد تا مانع فعالیت دلال هایی در این میان باشد و سدی در برابر رانت ایجاد کند. آن وقت بخش خصوصی نیز می تواند وارد عمل شود و برای جذب بیشتر گردشگر چینی فعالیت و تبلیغات کند و خدمات درست و اصولی ارائه دهد. به باور این فعال گردشگری در صورتی که بتوان با تلاش های انجام گرفته شده از 150 میلیون گردشگر چینی تنها یک درصد آن را جذب کرد، باز هم می تواند اثر قابل ملاحظه ای در بهبود اوضاع گردشگری ورودی در کشور داشته باشد.
به باور فعالان گردشگری چنین موقعیتی می تواند یک فرصت مناسب برای ورود ارز به کشور از طریق گردشگران شرق آسیا آن هم در شرایط تحریم باشد، البته به شرط آنکه تمام فعالان گردشگری از آن نفع برده و دولت نیز در برنامه ریزی هایی که در این زمینه انجام می دهد به این نکته توجه کند که از یک سو نظارتی کنترلی، دقیق و برنامه ریزی شده انجام دهد و از سوی دیگر بخش خصوصی نیز در معرفی ظرفیت ها، هدایت گردشگران به سمت مراکز اقامتی رسمی، شفافیت در قیمت و ارتقای کیفیت پویاتر عمل کند. این در حالی است که بخش خصوصی ضعف در مدیریت و کنترل دولت در بخش جذب گردشگر چینی در مسیر اصلی را عاملی می داند که باعث شده تاکنون بخش خصوصی نتواند در حوزه جذب گردشگر چینی به خوبی ورود داشته باشد.
منبع: دنیای اقتصا