جای خالی زیر ساخت های رفاهی در توسعه گردشگری

مراغه، دومین شهر بزرگ استان آذربایجان شرقی و مرکز اداری فرمانداری ویژه شهرستان مراغه است. این شهر در کنار رودخانه صوفی چای در دامنه جنوبی کوه سهند و در 135 کیلومتری جنوب مرکز استان واقع شده است.

جاذبه های طبیعی مراغه با تنوعی کم نظیر متشکل از رودخانه ها، چشمه ها، کوهستان های سرسبز، تلفیقی بی بدیل از زیبایی و تمدن کهن این خطه بوده که همواره گردشگران علاقمند به طبیعت را مجذوب خود می سازد و با ایجاد زیر ساخت های رفاهی در این مکان ها، توسعه و رونق طبیعت گردی دور از دسترس نخواهد بود.

جاذبه ها و آثار طبیعی به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در کنار آثار تاریخی است و مراغه به عنوان یکی از قطب های گردشگری آذربایجان و شمال غرب کشور، با دارا بودن صدها اثر تاریخی و طبیعی، از ظرفیت های بزرگی در این حوزه گردشگری برخوردار است که دلیل آن را باید در تنوع جاذبه های آن جستجو کرد.

واقع شدن در دامنه جنوبی کوهستان سهند و جاری بودن چندین رودخانه دائمی در این شهرستان، زمینه ساز به وجود آمدن جاذبه های طبیعی و مناطق گردشگری سرسبزی شده که گردشگران و مسافران بسیاری را به ویژه در فصول گرم سال مجذوب خود می کند.

اکوسیستم منحصر بفرد کوهستان سهند با گونه های کم نظیر گیاهی و جانوری، فرصتی برای مطالعه محققان و حضور علاقمندان به حیات وحش، محیط زیست و گردشگران طبیعت را در این خطه فراهم ساخته است.

وجود جاذبه های طبیعی و صخره ای که حاصل میلیون ها و هزاران سال فرسایش زیستی در این منطقه بوده، جاذبه هایی سترگ و حیرت آور را در میان جاذبه های طبیعی و سرسبز مراغه به وجود آورده که هر گردشگری را از این آفریده های الهی به تحسین وا می دارد.

غارهای طبیعی «هامپوئیل» و غار صخره ای «چوان» با قدمتی میلیون ها ساله نیز مجذوب کننده دیدگان علاقمندان به تمدن و طبیعت خفته در دامان صخره ها و کوه هاست.

رودخانه های دائمی چون صوفی چای، مردق چای و لیلان چای که از دل سهند سرچشمه گرفته و می خروشند، همراه با چندین رودخانه فصلی دیگر علاوه بر ایجاد زمینه مساعد برای کشاورزی و باغداری پر رونق در این منطقه، زمینه ساز خلق جاذبه های زیبای طبیعی در حاشیه این شریان های طبیعت شده اند.

دره های سرسبز با رودهای همیشه جاری و طبیعت سرسبز و صخره های عظیم مشرف به آن در مناطقی چون «دره گشایش» و دره های منطقه گردشگری سد علویان، صفابخش گردشگران این خطه است.

چشمه های آب معدنی و گوارای جوشیده از دل صخره ها در دل زیبایی های طبیعت از قبیل «شورسو»، «ساری سو»، «قره پالچیق» و «گشایش» جاذبه هایی هستند که علاوه بر زیبایی های طبیعی خود، خاصیت درمانی بسیاری دارند.

یکی از علاقمندان طبیعت که به همراه خانواده خود در منطقه گردشگری سد علویان حضور یافته، با بی نظیر خواندن زیبایی های این منطقه به خبرنگار ایرنا گفت: زیبایی های طبیعی بی نظیر است، اما متأسفانه امکانات رفاهی و بهداشتی بسیار کم و یا اصلاً وجود ندارد و همین امر گردشگران را اذیت می کند.

قربان محمدی افزود: ایجاد این امکانات هزینه زیادی هم نمی خواهد و با اندک سرمایه گذاری و البته معرفی ظرفیت ها، خیل عظیم گردشگران عازم این منطقه می شوند.

وی به نبود تابلوهای راهنما و یا نصب آن ها در مکان هایی که دید مناسب ندارند، اشاره کرد و گفت: گردشگر نباید برای یافتن مکانی برای استراحت در دامن طبیعت، از چند نفر آدرس بپرسد و به طور یقین نصب تابلوهای راهنما هزینه زیادی ندارد.

یکی دیگر از طبیعتگردان با بیان مشکل نبود مکانی برای چادر زنی و یا اسکان در مناطق دیدنی مراغه افزود: در داخل شهر امکانات خوبی برای مسافران در نظر گرفته شده، اما با فاصله گرفتن از شهر و حضور در اماکن طبیعی اطراف آن، این امکانات به صفر می رسند.

مهران علی پور گفت: بهتر است مسئولان گردشگری با ایجاد برخی امکانات که می تواند از سوی بخش خصوصی هم ایجاد شود، به رونق طبیعتگردی در مراغه که ظرفیت بالایی دارد، کمک کنند.

وی اضافه کرد: متأسفانه نبود امکانات در مناطق گردشگری که البته مشکل بیشتر شهرهای کشور است، مسافران را مجبور به برنامه ریزی یک روزه برای سفر به این مناطق می کند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مراغه با اشاره به استقبال چشمگیر گردشگران از جاذبه های طبیعی مراغه گفت: از ابتدای سال تاکنون بیش از یک میلیون بازدید از جاذبه های طبیعی مراغه توسط گردشگران داخلی و خارجی انجام شده است.

یعقوب طالبی افزود: بیشترین میزان بازدید گردشگران از جاذبه های طبیعی مربوط به منطقه گردشگری حاشیه سدعلویان بوده تا جایی که روزانه بیش از 15 هزار نفر از آن بازدید می کنند.

وی ادامه داد: همچنین منطقه گردشگری گشایش و غار هامپویئل نیز از دیگر مکان های پربازدید گردشگران از جاذبه های طبیعی این شهر فرهنگی و تاریخی بوده است.

طالبی اضافه کرد: تمهیدات لازم برای ایجاد تسهیلات برای گردشگران در سفرهای تابستانی در قالب ستاد تسهیل سفرهای تابستانی در این شهرستان در حال اجراست.

وی افزود: در راستای ارتقا بخشی آثار طبیعی و گردشگری، این سازمان آماده حمایت از سرمایه گذاری در جاذبه های طبیعی این شهرستان است.

طبق وعده این مسئول، قرار است امکاناتی در این مناطق ایجاد شود و البته بهترین روش در حال حاضر برای ایجاد امکانات در این مناطق، جلب سرمایه گذاری بخش خصوصی است که این کار نیز باید با کار کارشناسی شده به اهلش واگذار شود تا شاهد رونق و توسعه گردشگری در همه جنبه ها باشیم.

دیدنی های طبیعی مراغه بسیار است و همانگونه که قبلاً گفته شد با شمردن تمامی نمی شود و در زیر معرفی برخی از این زیبایی ها برای گردشگرانی که به دیدن آن ها از نزدیک علاقه دارند، صورت می گیرد.

سهند، نماد طبیعت زیبای آذربایجان

کوهستان فرح بخش سهند با چشم اندازی بی بدیل خود در شمال شرق مراغه، زیبایی های طبیعت آذربایجان را به تصویر کشیده است.

طبیعت دامنه های سهند که از مسیر روستاهای سر سبز و باغات سرسبز به ویژه باغ های پرمحصول سیب معروف این منطقه آغاز و تا قلل سربه فلک کشیده آن ادامه دارد، در تمامی فصول سال از بهار تا زمستان پذیرای خیل عاشقان طبیعت، گردشگران و گروه های کوهنوردی است.

جوشش چشمه های خنک از دل برف و یخ های این کوه سر به فلک کشیده در کنار پوشش گیاهی سرشار از نعمت های الهی همه و همه، این کوه را به بزرگترین جاذبه طبیعی آذربایجان تبدیل کرده است.

گیاهان معطر با خواص دارویی در کنار لاله های واژگون روییده و شکفته در دامنه های سهند، زیبایی صد چندانی به این کوهستان و دامنه های زیبای آن بخشیده است.

منطقه گردشگری گشایش

منطقه گردشگری گشایش که در 15 کیلومتری جنوب شرقی مراغه و در نزدیکی روستایی به این نام واقع شده و دارای طبیعت منحصر به فردی شامل چشم اندازهای صخره ای، رودخانه، باغات و پوشش گیاهی و غاز کهن و تاریخی هامپوئیل است.

وجود چشمه های آب معدنی که از دل صخره های مشرف بر این دره روان می جوشد، در فصل بهار و تابستان، تن خسته گردشگرانی را می آساید که برای تفرج و درمان آلام خود رنج سفر برخود هموار کرده اند.

هوای خنک و با طراوت درون رود و سر سبزی و کوه های بلند اطراف، این منطقه را به یک مکان دیدنی و جذاب برای گردشگران و کوهنوردان تبدیل کرده است.

غار هامپوئیل

غار «هامپوئیل» که در میان مردم محلی به غار کبوتر معروف است، در دره زیبای گشایش قرار داشته و جذابیت های بصری، تاریخی و علمی، آن را به تفرجگاهی برای مسافران، گردشگران و غارنوردان و کوهنوردان داخلی و خارجی تبدیل کرده است.

این غار اسرار آمیز کهن در دمانه صخره ای کوه مانند واقع شده و در دل خود صندوقچه ای از تمدن 200 هزار ساله بشری را نهفته دارد.

براساس اذعان باستان شناسان داخلی و خارجی، غار هامپوئیل از نظر قدمت کهن ترین غار ایران و دومین غار جهان از این نظر بوده که دارای چاه های مخوف کشف نشده، تالارهای بزرگ صخره ای و آهکی جذابی است.

منطقه گردشگری سد علویان

منطقه گردشگری حاشیه سد علویان که در بالادست این سد در شمال شهر مراغه قرار دارد، از مناطق نمونه گردشگری آذربایجان شرقی و دارای جاذبه های کم نظیر طبیعی است.

چشم انداز بی نظیر و طبیعتی زیبا و چشم نواز روستاهای مشرف بر دریاچه سد علویان و نیز دره های سرسبز شمال آن، در ایام مختلف سال به ویژه بهار و تابستان پذیرای خیل عظیم گردشگران در این منطقه است.
دره های زیبا با صخره های عظیم استوار در کنار رودخانه های همیشه جاری از دامنه های سهند، زیبایی های این منطقه را فزونی بخشیده است.

وجود درختان، باغات سرسبز و طبیعت حاشیه این رودخانه ها و دره های زیبای آن، این منطقه را به تفرجگاهی برای گردشگرانی از شهرهای اطراف و نیز علاقمندان به طبیعت از سراسر کشور در روزهای تعطیل تبدیل کرده است.

چشمه های آب معدنی مراغه

چشمه آب های معدنی و درمانی مراغه در مناطق مختلف این شهرستان، علاوه بر زیبایی های طبیعی و خنکای خود با خواصی درمانی جاذبه ای برای حضور و بهره مندی از مواهب طبیعی را برای گردشگران است.

چشمه معدنی شورسو (آب شور) نیز به عنوان یکی از آب های معدنی مشهور در این منطقه در هشت کیلومتری جنوب مراغه و در نزدیکی روستای زیبای چایباغی و ورجوی واقع شده است.
چشمه ایستی بلاغ (چشمه گرم) همانطور که از اسمش پیداست، آب گرم، با خواص درمانی و املاح معدنی بوده و در چهار کیلومتری شرق مراغه و غرب روستای تازکند سفلی قرار گرفته است.
آب معدنی قره پالچیق در دامنه کوه سنجان و چشمه ساری سو در چهار کیلومتری مراغه و در سه کیلومتری شمال غربی روستای ورجوی قرار گرفته است.

وجود مناظر طبیعی در قالب جاذبه های طبیعی در این شهرستان به عنوان قطب گردشگری جنوب آذربایجان شرقی در حالی است که در این مناطق با وجود ثبت ملی آن ها به عنوان مناطق نمونه گردشگری، کمتر امکانات رفاهی از سوی متولیان امر برای آنان اندیشیده شده است.

شهرستان مراغه با حدود 515 اثر تاریخی و تپه های شناسایی شده جز 10 شهر دارای بافت غنی تاریخی و فرهنگی در کشور محسوب می شود که حدود 300 اثر تاریخی آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. شهرستان مراغه با حدود 268 هزار نفر جمعیت در 127 کیلومتری تبریز، مرکز آذربایجان شرقی واقع شده است.

منبع: ایرنا