هزینه ای که صرف جذب هر گردشگر خارجی می شود

در حالی سرانه بودجه ای که کشورهای خارجی صرف جذب گردشگر می کنند 46 دلار است که ایران برای جذب هر گردشگر خارجی تنها حدود یک سنت هزینه می کند.

پس از سال ها مسکوت ماندن رقم بودجه تبلیغات و بازاریابی گردشگری ایران و اشاره های مختصر و کلی مسؤولان به بودجه ای که گاه عدد آن به صفر نزدیک بود، سرانجام علی اصغر مونسان به مبلغ پایین این بودجه واکنشی اعتراضی نشان داد و گفت که «در بسیاری از کشورها به ازای هر گردشگر 1.7 الی 2.2 دلار برای تبلیغات گردشگری هزینه می شود، اما متأسفانه در ایران هزینه این تبلیغات به چند سِنت هم نمی رسد.»

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به بودجه دولتی ایران برای بازاریابی، تبلیغات و اطلاع رسانی گردشگری هیچ اشاره مستقیمی نداشت، اما محمد ابراهیم لاریجانی، مدیر دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری گفت: بودجه مصوب بازایابی و تبلیغات گردشگری ایران در سال 97 حدود 30 میلیارد تومان بوده که با این حساب، معادل ارزی سرانه بودجه جذب هر گردشگر خارجی حدود 30 سنت می شود، حالا اگر بودجه تخصیص یافته و یا مبلغ واقعی که با این عنوان به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری داده شده را در نظر بگیریم، سرانه این بودجه به «یک سنت» می رسد.

این در حالی است که گزارش «مقایسه بودجه دولتی کشورها در زمینه بازاریابی گردشگری» که سازمان جهانی جهانگردی در سال 2010 آن را منتشر و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به آن استناد کرده، بودجه دولتی تبلیغات و بازاریابی کشورها را از 2 میلیون تا 151 میلیون دلار اعلام کرده است.

گزارش سازمان جهانی جهانگردی که پایه مستندات و محاسبات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است، 9 سال پیش تهیه شده که با توجه به رشد سریع گردشگری در برخی قاره ها مثل آسیا و جهش رتبه ای کشورهایی چون مکزیک، ژاپن، ترکیه، مصر، ویتنام و گرجستان این ارقام و سرانه بودجه های تبلیغاتی حتماً با تغییراتی همراه شده است.

مدیر دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری گفت: سازمان جهانی جهانگردی در آن گزارش کشورها را براساس تعداد گردشگر و بودجه ای که صرف تبلیغات و بازاریابی شده به سه دسته «پیشرو»، «موفق و نوظهور گردشگری» و «خواهان موفقیت» تقسیم کرده است. گروه نخست کشورهایی مثل فرانسه، اسپانیا، آلمان، انگلیس و اتریش یا همان Top Ten هستند که تعداد گردشگرانشان متجاوز از 30 تا 80 میلیون نفر بوده و به ازای جذب هر گردشگر بین یک تا دو دلار هزینه می کنند. بودجه دولتی تبلیغات این کشورها در سال 2010 از 40 میلیون تا 97 میلیون دلار بوده است.

او به دسته دوم یا کشورهای موفق و نوظهور گردشگری که در یک دهه اخیر، رشد گردشگری آن ها سریع بوده، اشاره کرد و درباره وضعیت بودجه تبلیغات و بازاریابی آن ها در سال 2010 توضیح داد: سرانه بودجه جذب هر گردشگر خارجی در کشورهایی چون استرالیا، آفریقای جنوبی، برزیل، مکزیک، کره جنوبی و مالزی بین 4 تا 10 دلار بوده است. کل بودجه دولتی بخش تبلیغات در این کشورها از 40 میلیون تا 151 میلیون دلار بوده است.

لاریجانی افزود: کشورهای خواهان موفقیت مثل قبرس، باهاما، مالت، نیوزیلند و سریلانکا نیز از 10 تا 46 دلار برای جذب هر گردشگر هزینه می کنند که بودجه کلی آن ها از 5 میلیون تا 112 میلیون دلار بوده است.

مدیر دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری به دسته چهارم با عنوان «مقصدهای خاورمیانه» که شامل کشورهای اردن و یمن می شود و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آن را به دسته بندی سازمان جهانی جهانگردی اضافه کرده، اشاره کرد و گفت: سرانه بودجه این کشورها برای جذب هر گردشگر 4 تا 5 دلار بوده که بودجه کلی آن ها در بخش بازاریابی و تبلیغات از 2 میلیون تا 15 میلیون دلار بوده است.

لاریجانی اظهار کرد: گزارش مقایسه بودجه دولتی تبلیغات و بازاریابی کشورها در اختیار آقای مونسان قرار داده شد که بر همین اساس وضعیت بودجه تبلیغات ایران را نامناسب ارزیابی کردند و نسبت به آن معترض شدند. نسخه ای از این گزارش به خواست رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای رئیس جمهور نیز فرستاده شده است.

دفتر برنامه ریزی و بودجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال 96 نیز گزارشی را به منظور متقاعد کردن مجلس و سازمان برنامه و بودجه برای افزایش رقم بودجه بازاریابی و تبلیغات تهیه کرد که در بخشی از آن آمده است: «نظر به اینکه پایین ترین هزینه سرانه بازاریابی و تبلیغات بین المللی گردشگری در میان کشورهای خواهان موفقیت 8 دلار و بالاترین آن 40 دلار برای هر گردشگر ورودی است، با در نظر داشتن شرایط اقتصادی کشور، در گام نخست رقم 13 دلار به عنوان معیار عمل برای هزینه سرانه بازاریابی و تبلیغات بین المللی گردشگری ایران در نظر گرفته شده که با فرض هدف گذاری جذب 6.5 میلیون گردشگر خارجی در سال 1397 ضروری است حداقل مبلغی در حدود 84.5 میلیون دلار بودجه به این امر اختصاص داده شود.»

دفتر برنامه ریزی و بودجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در آن گزارش اعلام کرده که طبق «بودجه مصوب» این سازمان در سال 96، سرانه جذب هر گردشگر خارجی رقمی در حدود 40 سنت بود. با این وجود به نظر می رسد که دستگاه های تصمیم گیرنده درباره ضرورت افزایش بودجه تبلیغات متقاعد نشده اند، آن چنان که گزارش دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری نیز مؤید این است که با وجود تعداد گردشگران خارجی که علی اصغر مونسان جمعیت آن ها در سال 97 حدود 7 میلیون و 800 هزار نفر اعلام کرده، اما کل بودجه تبلیغات در آن سال، 30 میلیارد تومان، سرانه بودجه جذب هر گردشگر خارجی طبق بودجه مصوب، 30 سنت و مطابق بودجه تخصیص یافته یک سنت بوده است.

بودجه تبلیغات و بازاریابی در حالی مورد غفلت واقع شده که رسانه های خارجی با خروج آمریکا از برجام و ایجاد تنش در آب های خلیج فارس، به چهار سال پیش و دوران پیش از توافق هسته ای 1 + 5 عقب گرد داشته و وحشت آغاز جنگ در ایران را به راه انداخته اند.

منبع: ایسنا