به ازای ورود هر 5 گردشگر خارجی به کشور یک ایرانی شاغل می شود

ایسنا/ براساس سخنان یک عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، به ازای ورود هر 5 گردشگر خارجی به کشور یک ایرانی شاغل می شود.

مجتبی جاودان در نشست مجازی «تاثیرات گردشگری در اشتغال پایدار» از سلسله نشست های ششمین دوره طرح سراسری «بررسی چشم انداز صنعت گردشگری کشور» که از سوی معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی استان البرز و با حمایت مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران برگزار شد، گفت: روندها نشان می دهد سهم بازار ورودی گردشگری بین المللی در قرن اخیر به شدت رو به توسعه بوده است. بگونه ای که جمعیت گردشگران از 25 میلیون نفر در سال 1950 به یک میلیارد و 400 میلیون نفر در سال 2019 رسیده و پیش بینی می شود تا 1 میلیارد و 800 میلیون نفر هم برسد البته اخیرا شیوع کرونا آن را مختل کرد.

وی افزود: سهم بازار گردشگری در اقتصادهای پیشرفته دنیا در سال 2019 معادل 50 درصد بوده و سهم اقتصاد کشورهای در حال توسعه از این بازار برابر با 49 درصد از گردشگران ورودی بود در حالی که در سال 1950 سهم این کشورها از گردشگری فقط سه درصد بوده است.

وی ادامه داد: بنابراین کشورهای در حال توسعه می توانند از ظرفیت های خود برای رشد گردشگری استفاده کنند و کشورهایی چون ترکیه، مکزیک و برخی دیگر از کشورها نیز موفق شده اند سهم قابل توجهی از بازار را به گردشگری اختصاص دهند.

به گفته وی گردشگری در چند دهه اخیر بالاترین رشد را داشته و آثار مستقیم و غیر مستقیمی را در اقتصاد بر جای گذاشته است. گردشگری حدود 10 درصد از تولید ناخالص جهانی را به خود اختصاص داده اما در این میان سهم ایران 6.8 درصد برآورد می شود که از میانگین جهانی 3.2 درصد کمتر است.

بنابر گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، سهم اشتغال در بخش گردشگری در ایران حدود 7.3 درصد است که به نسبت سهم 10 درصدی اشتغال در مقیاس جهانی 2.7 درصد کمتر است.

جاودان تصریح کرد: از لحاظ فرصت های شغلی به ازای ورود هر پنج گردشگر بین المللی به کشور، یک فرصت شغلی و به ازای هر 25 گردشگر داخلی نیز یک فرصت شغلی ایجاد می شود، بنابراین عملا توسعه بازار داخلی و ورودی بین المللی گردشگری می تواند به توسعه اقتصاد در سطح ملی و منطقه ای کمک کند.

وی افزود: با ورود هر گردشگر حدود 800 تا هزار دلار ارز نصیب کشورها می شود و در ایران نیز این میزان می تواند 1200 دلار باشد.

وی با بیان اینکه گردش مالی صنعت گردشگری در سال 2019، 1500 میلیارد دلار بوده، گفت: از طرفی هرینه سرانه ایجاد فرصت شغلی در حوزه گردشگری حدود نصف سایر صنایع و مبتنی بر مشاغل خرد و متوسط است. به عنوان مثال در سال 96، برای ایجاد اشتغال در صنعت، نیاز به حدود 250 میلیون تومان سرمایه بود درحالیکه در گردشگری به 70 میلیون تومان سرمایه گذاری نیاز بود. همچنین دوره بازگشت اصل سرمایه در صنعت گردشگری نسبت به دیگر صنایع کوتاه تر و ضریب سود نیز نسبتا بیشتر است.

به گفته این استاد دانشگاه گردشگری می تواند موتور محرکه رشد اقتصادی در سطح منطقه ای و ملی باشد. از طرفی ظرفیت های متنوعی برای توسعه در شهرها، روستاها، سواحل، بیابان، کوهستان و غیره دارد و حتی در مناطق کمتر توسعه یافته نیز قابلیت توسعه دارد.

وی آثار اقتصادی گردشگری را شامل افزایش درآمد ارزی، ایجاد فرصت های شغلی، سرمایه گذاری خارجی و تحرک سرمایه مالی، توسعه محلی و منطقه ای، بهبود درآمد و رفاه ملی، ورود فناوری های نوین عنوان کرد.

جاودان افزود: البته آثار منفی هم در گردشگری وجود دارد ولی در مجموع آثار مثبت توسعه گردشگری بیشتر است. به دلیل تعامل گردشگری با سایر بخش های اقتصادی می تواند مجموعه ای را درگیر کند و به صورت موتور محرکی برای رشد اقتصادی باشد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: با توجه به رشد اقتصادی و رقابت فزآینده میان عناصر سیستم صنعت گردشگری، تصمیم سازان و ذی نفعان را در مسیر تفکر آینده نگر و ایجاد ظرفیت برای ارتقای عملکرد صنعت گردشگری و موفقیت در قبال رقبا قرار داده است.

جاودان با بیان اینکه کشور ما ظرفیت ها و جاذبه های فراوانی برای جذب گردشگر بین المللی دارد و بعضا گفته می شود جز 10 کشور برتر دنیا در این زمینه است، تصریح کرد: با توجه به تاثیر مستقیم و غیرمستقیم این صنعت بر بخش های مختلف اقتصادی، رشد و توسعه صنعت گردشگری می تواند به عنوان یکی از راهکارهای رهایی از اقتصاد تک محصولی و دستیابی به رشد و توسعه پایدار مورد استفاده قرار بگیرد. این درحالی است که سهم ایران از بازار گردشگران ورودی و درآمد حاصل از آن کمتر از یک درصد است و متناسب با ظرفیت ها نیست.

وی سهم ایران را از بازار گردشگری ورودی بین المللی در سال 2019 ، 0.6 درصد و سهم کشور از درآمد حاصل از این صنعت را حدود نیم درصد عنوان کرد و گفت: این موضوع نشان دهنده شکاف عظیمی بین ظرفیت ها و آنچه که در عمل وجود دارد، است. بنابراین نیاز است این شکاف با تلاش بیشتر و برنامه منسجم و تعامل شایسته میان همه ذینفعان در صنعت گردشگری به جایگاه بهتری برسد.

وی بروز برخی بحران ها را باعث اختلال در شرایط موجود دانست و تصریح کرد: شیوع کرونا باعث افت شدید صنعت گردشگری در جهان شد.

وی با اشاره به سهم اشتغال صنعت گردشگری در جهان گفت: در سال 2019، 334 میلیون نفر در صنعت گردشگری مشغول بکار بودند. این میزان در سال 2020 به دلیل شیوع کرونا به 272 میلیون نفر کاهش یافت که نشان از کاهش 62 میلیون نفری در این صنعت دارد. همچنین میزان گردشگران ورودی بین المللی از 1.5 میلیارد نفر در سال 2019 به 415 میلیون نفر در سال 2021 کاهش یافته است.

وی افزود: همچنین صادرات حاصل از صنعت گردشگری از هزار و 700 میلیارد دلار در 2019 به حدود 700 میلیارد دلار در سال 2021 و کمتر از نصف رسیده است.

به گفته عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی توسعه گردشگری می تواند شکاف های قشری، طبقه ای و جنسیتی را در زمینه اشتغال کم کند و به توانمدسازی اقتصاد محلی زنان و جوانان و کارآفرینی بینجامد. هر یک درصد توسعه گردشگری می تواند 3 دهم درصد به توسعه اشتغال بینجامد.

وی با اشاره به اصول اشتغال پایدار گفت: گردشگری به عنوان یکی از منابع مهم اشتغالزایی در قالب سه رده با اهمیت بشمار می رود و به اشتغال مستقیم، غیر مستقیم و اشتغال القایی به معنای خرج کردن پولی که محلیان از درآمد گردشگری بدست می آوردند منجر می شود. بنابراین صنعت گردشگری به ویژه در اقتصادهای توسعه نیافته میتواند منجر به کاهش بیکاری و اشتغال بیشتر جمعیت فعال اقتصادی در جستجوی کار بینجامد.

جاودان با اشاره به تاثیر سرمایه گذاری صنعت گردشگری در کل اقتصاد افزود: اگر یک میلیارد ریال در حوزه گردشگری سرمایه گذاری کنیم به اندازه 248 میلیون ریال اقتصاد را تحت تاثیر قرار می دهد و از رتبه یک در بین سرمایه گذاری ها برخوردار است.

وی بیان کرد: گردشگری می تواند تاثیر سازنده و مثبتی در رشد و توسعه اقتصادی در سطح منطقه ای و محلی داشته باشد و به تبع آن نقش مستقیمی در توسعه فرصت های شغلی دارد، در عین حال چالش های زیادی برای توسعه این صنعت نیز وجود دارد.

جاودان با اشاره به برخی راهکارها و پیشنهادات برای توسعه صنعت گردشگری و اشتغال در این بخش گفت: نیاز به بازنگری جهتگیری سیاست های کلی نظام برای رفع موانع پیش روی توسعه فراگیر گردشگری، تدوین استراتژی بلند مدت برای توسعه گردشگری، تسهیل و تسریع در سرمایه گذاری خارجی و ورود فناوری های نوین و کارآفرینان بین المللی، بهبود شاخص رقابت اکوسیستم کسب و کار، تامین نیروی انسانی متخصص، تمرکز بر بسترسازی جهت داشتن نظام جامع اطلاعات گردشگری، توسعه زیر ساخت های صنعت گردشگری، توسعه بازار ورودی بین المللی گردشگری، شبکه همکاری ذینفعان گردشگری، توسعه زیر ساخت های فناوری های دیجیتال و مجازی و استفاده از ظرفیتهای مناطق محروم و روستایی از جمله راهکارها برای توسعه گردشگری در کشور است.