روستای خراشاد

خراشاد روستایی است واقع در 24 کیلومتری جنوب شرقی بیرجند. این روستا به سبب نخبه پروری، صنایع دستی و نیز زیبایی طبیعی شهرت دارد. نام خراشاد نامی یگانه بوده و بنا به گفته محمد اسماعیل رضوانی (پدر علم تاریخ معاصر ایران که خود زاده این روستا بود)، برگرفته از زبان پهلوی و به معنی محل طلوع خورشید است. دلیل این نامگذاری واقع شدن این روستا در میان دره ای شرقی غربی بوده که از شرق به کوهستان باقران و از غرب به دشت خراشاد ختم می گردد. با توجه به واقع شدن این روستا در ابتدای دره، از نظر مردم محلی اولین روستا از مجموعه روستاهای واقع در دره خراشاد بوده که خورشید بدان می تابیده است.

تاریخچه روستای خراشاد به پیش از اسلام باز می گردد. جمعیت آن در سال 1345 برابر با 928 نفر بود. تعداد سکنه آن طبق آمار سرشماری سال 1385 مرکز آمار ایران برابر با 232 خانوار و معادل 757 نفر بوده که به همراه گنج آباد، علی آباد، سالم آباد و میرزا ملک بالغ بر 800 نفر می گردد که از این تعداد 78 درصد (620 نفر) باسواد هستند. این روستا از روستاهای مهاجرپذیر استان خراسان جنوبی است و هر ساله خانوارهایی از مرکز استان به این روستا مهاجرت و در آن ساکن می گردند.

این روستا به دلیل قرار گرفتن در رشته کوه باقران، دارای آب و هوایی معتدل و کوهستانی است که به همراه سرسبزی و زیبایی و نیز وجود کوههای سبز رنگ افیولیتی چهره ای ییلاقی و تفرجگاهی به خود گرفته است به طوری که به نام طرقبه بیرجند شناخته می شود. مردم خراشاد به زبان فارسی و گویش بیرجندی سخن می گویند. خراشاد دارای مدرسه در سه مقطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان بوده و مردمش بیشتر به کشاورزی، دامداری، قالی بافی، گلیم بافی و توبافی (پارچه بافی سنتی) اشتغال دارند. از زعفران، زرشک، عناب، توت، گردو و زردآلو هم میتوان به عنوان محصولات عمده کشاورزی خراشاد نام برد.