زندان سلیمان (برج سنگی پاسارگاد | مقبره کمبوجیه)

زندان سلیمان بقایای دیواری باستانی از دوره هخامنشیان بوده که امروزه به زندان سلیمان موسوم است. این دیوار به بلندای 14 متر در محوطه باستانی پاسارگاد و در شمال محدوده کاخ ها قرار داشته و در اصل باقیمانده یک برج سنگی چهار ضلعی مسقف بوده است. پژوهشگران با توجه به شباهت این بنا در پاسارگاد با کعبه زرتشت در نقش رستم تحقیقاتی را درباره کاربرد اصلی و نقشه این بنا انجام داده اند. بنا به سنگ نوشته شاپور یکم بر کعبه زرتشت، برج سنگی کعبه زرتشت دژنبشت نامیده شده که شاید به محل نگهداری اوستای مقدس اشاره داشته است.

غیر از فرض یاد شده، کاربری آرامگاهی و نیز معبد برای این بنا پیشنهاد شده است. در سال 1395 هم گروه های باستان شناس به منظور یافتن پاسخی درخور و به منظور شناسایی هویت واقعی بنا تصمیم گرفت تا تپه کوتاهی که در جنوب شرق بنای زندان واقع است را کاوش کند. پیوند این پشته با برج سنگی به وضوح در نقشه اولیه محوطه و تصاویر قدیمی هوایی دیده می شود. یافته های کاوش در این فصل شامل تراشه های زائد حاصل از ساخت مکعب های سنگی زندان سلیمان، سفال شاخص هخامنشی و نیز سرپیکان سه پره مفرغی از همان دوره است.

این بقایا در نهشته های کاوش شده در این تپه به خوبی نشان از قدمت آثار کشف شده به دوره هخامنشی دارد. مری بویس، استاد دانشگاه و پژوهشگر در رشته مطالعات زرتشتی این برج را آرامگاه کاساندان، همسر کوروش بزرگ قلمداد کرده است.