بازار بزرگ رفسنجان با قدمت 800 ساله از بناهای دوره بهرام شاه سلجوقیه که طول یک کیلومتری داره. این بازار در گذر زمان دست خوش عواملی شده و کم کم رو به تخریب رفته و نگاهی از سوی میراث فرهنگی به این میراث کهن شهر طلای سبز نشده .ولی الان به همت بازاریان در حال باز سازیه.

در 85 کیلومتری شرق اردکان در منطقه ای کوهپایه ای روستایی است به نام « خرانق» که قدمت تاریخی بسیار دارد و از روستاهای کهن ناحیه است. به استناد « جامع مفیدی » قدمت این آبادی به چهارهزار سال پیش می رسد. کهنگی و قدمت این روستا از روی آثار برجای مانده از دوران مختلف آشکار می گردد . رباط شاهزاده کاروانسرا

یکی از اماکن تاریخی اردکان که با حسرت و تأسف تنها خاطره آن رو از معماران و سالخوردگان می شنویم و تنها با نیروی خیال می تونیم آن را در ذهن مجسم کنیم، بازار چارسوقه که متأسفانه با ورود مظاهر جدید شهری تخریب شد. به نظر مرحوم دکتر سید محمود طباطبایی اردکانی این بازار بیش از چهارصد سال قدمت داشته و از «م

سراها غالبا محل استقرار تجارتخانه ها بوده اند و همگی حیاط مرکزی دارند. نکته مهم در مورد سراها چگونگی ارتباط آنها با راسته و نحوه حر کت در داخل آنهاست. سرای شامی از جمله سرای یک حیاطیه که در آن بیشتر مغازه ها به کار رنگرزی مشغول هستند و عده ای دیگری از افراد، به خرید و فروش فرش های دست دوم می پردازند

امامزاده خدیجه خاتون بنای آرامگاهی است که بر روی مزار بی بی خدیجه از فرزندان امام موسی بن جعفر بنا گردیده و قدمت آن به دوران قاجار باز می گردد. این بنا در جنوب بافت تاریخی مهرجرد و در کنار قبرستان و مدرسه تاریخی آن قرار داشته و ساختار آن از یک گنبدخانه مرکزی با صحن و ایوان و ورودی (شمالی) و یک دور ر

بنای این امامزاده را تیموریان بر تپه ای بلند مشرف به روستا ساخته اند، به طوری که سطح آن گورستان عمومی را پوشش داده. نقشه چلیپایی بنا که دو مستطیل متقاطع با گوشواره های تزئینی و تصاویر گچ بری شده را شامل می شود بسیار زیباست. کاشی کاری های بنا متعلق به قرون 8 و 9 هجری قمری تعلق دارند و گچ بری های زیب

این بنا در مجموعه تاریخی بایزید بسطامی واقع است. از ظواهر امر پیداست که ابتدا به صورت حیاط کوچکی بوده؛ ولی در زمان قاجاریه آن را پوشانده اند. طبق کتیبه موجود، این بنا در سال 1242 ه- . ق زمان فتحعلی شاه قاجار- تعمیر شده. در ضلع جنوبی مسجد، سه در کنده کاری شده دیده می شود که رابط بین این قسمت و مسجد س

خانه یدالهی در محله پشت عمارت واقع است و قدمت این خانه به اوایل عصر قاجار باز میگردد. خانه یدالهی بخش های اندرونی و بیرونی مجزا از هم ندارد بلکه فقط یک حیاط مرکزی بدون گودال باغچه است که اندرونی محسوب می گردد. معماری خانه به گونه ای است که اطاق ها به صورت دو طرف ساخت اطراف این حیاط در در سه طبقه قرا

حسینیه برغان مربوط به دوره صفوی هست و در شهرستان ساوجبلاغ، بخش چندار، روستای برغان واقع شده. سر در حسینیه سال 1367 شمسی بازسازی شده و در کاشی اون عمر بنا تا همون تاریخ 540 سال بیان شده، یعنی ساخت حسینیه به حدود سال های 860 ق (زمان فرمان روایی آخرین شاه رستمدار) نسبت داده شده و احتمال داره که پایه گذ

گذر قلی در امتداد بازارچه پاچنار قرار داره و شامل چند دهانه مغازه و چند طاقیه که به بازارچه معیر میرسه و بعد از گذر از کوچه بن بست عریض و طویلی که چند دهانه مغازه باز و بسته و متروک در اون وجود داره ، به بازارچه قوام الدوله و میدان دروازه قزوین (شاهپور) متصل و به بازار غربی شهر منتهی می شه.این سقاخا

بقایای آتشکده سراب ذهاب مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان سرپل ذهاب، بخش مرکزی، دهستان دشت ذهاب، 150 متری شمال روستای سراب ذهاب واقع شده. در شمال خاوری تپه ی سراب در 300 متری از راه کنونی بازماند های آتشکده یی دیده میشود به اندازه های 4.77 در 5.95 متر از قـلوه سنگ ولابندودیواری به پهـنای 0.6 م

در بیست کیلومتری شمال فسا در کنار دریاچه کوچکی آثاری از دوره ساسانیان بر جا مانده است که در میان آنها یک آتشکده نیز دیده میشود که سقف آن ریخته است. در شمال فسا برکه ای کوچک وجود دارد که در لهجه محلی، غمپ خوانده می شود. اهالی محل این آتشکده را به نام قربانگاه می شناسند و آنرا به طهمورث پادشاه پیشدادی

برج کبوتر اژیه مربوط به دوره قاجار است که در تاریخ 20 اسفند 1385 با شمارهٔ ثبت 18109 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. اژیه یکی از شهرهای حاشیه زاینده رود و در 75 کیلومتری جنوب شرقی شهر اصفهان می باشد. یکی از ویژگی های بارز این شهر وجود برج های کبوتر در حاشه زاینده رود است که قدمت بعضی از

مقبره ناصرالحق برجی آرامگاهی مربوط به سدهٔ 9 ه‍.ق است و در آمل، محله پایین بازار، چاکسر واقع شده و این اثر در تاریخ 15 دی 1310 با شمارهٔ ثبت 60 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده .در داخل بنا، سقف مدوری وجود داره که در بالای آن سوراخی هست که به گنبد بنا می رسه.

قلعه خان آباد مربوط به دوره قاجاره و در شهرستان اصفهان، بخش جلگه، دهستان امامزاده عبدالعزیز، روستای قهی، مزرعه خان آباد واقع شده و این اثر در تاریخ 14 اسفند 1385 با شمارهٔ ثبت 17814 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. قلعه مسکونی بوده, در یک طبقه با مساحت تقریبی 3000 متر مربع ساخته شده و ور

حمام انصاری یکی از حمام های تاریخی تهرانه که در محدوده منیریه واقع شده و با توجه به جایگاه و موقعیت قرارگیری، ساختار معماری و همچنین ارزش های فرهنگی و اجتماعی، این حمام با شماره 4569 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده. ‏

بنای اولیه مسجد مربوط به قرن هشتم و نهم هجری است که در دوره های بعد، چندین بار تجدید و بازسازی شده؛ به طوری که امروزه فاقد ویژگی های معماری، هنری و تاریخی است. بنای کنونی مسجد عبارت است ازدوشبستان کوچک وبزرگ و دالانی دربین آنها که در پشت آن نیز مقبره شیخ معزالدین واقع است. مسجدها هردو دارای سقف و ست

کاروانسرای قلعه خرگوشی یکی از مهمترین کاروانسراهای دوره صفوی است که ساخت آن را به زمان حکومت شاه عباس صفوی نسبت می دهند. در واقع، قلعه خرگوشی یکی از همان 999 کاروانسرایی است که به دستور شاه عباس در مسیرهای اصلی آن زمان ساخته شده است.تمام این بنای 80×80 متر از سنگ گرانیت و آجر ساخته شده است. حتی صفه

پل اروان مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان بوئین زهرا، بخش آوج، روستای اروان واقع شده و این اثر در تاریخ 11 مرداد 1384 با شمارهٔ ثبت 12579 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. از تاریخ دقیق ساخت پل اطلاع دقیقی در دست نیست اما متعلق به زمان توسعه راهها و از جمله پلهای رضا خانی می باشد.

موزه مردم شناسی کلات با وسعتی حدود 270 متر مربع بخشی از طبقه تحتانی عمارت تاریخی خورشید رو به خودش اختصاص داده. غرفه های این موزه، نمایشگر الگوهایی از نحوه زندگی، مشاغل و حرفه ها، طبیعت و مواهب اون، صنایع دستی و بومی و پوشش مردم مناطق مختلف این ناحیه ست. فضاهای ایجاد شده شامل غرفه بافته ها ،غرفه زند

این بنا در خیابان انقلاب و مرکز شهر خوی واقع گردیده و ازآثار دوره قاجاریه است که درسال های بعد تعمیر و اخیرا بازسازی گردیده و الحاقاتی بدان صورت گرفته است . بنای مسجد به صورت شبستانی ستوندار با راهرو و صحنی نسبتا وسیع است . پوشش طاق و گنبد شبستان، برروی هشت ستون سنگی میانی و دیوارهای اطراف متکی شده

پل کره بس مربوط به دوره پهلوی اول است و در شهرستان بروجن، بخش گندمان، دهستان دوراهان، جنوب روستای گردبیشه واقع شده و این اثر در تاریخ 25 آبان 1387 با شمارهٔ ثبت 23816 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

عقدا در 40 کیلومتری شمال غربی اردکان در کنار جاده یزد تهران قرار گرفته که ساخت آن را به عقدار از سرداران یزدگرد نسبت میدهند. در گذشته دور تا دور عقدا را که قریه ای بزرک بوده حصاری ساخته شده بوده . امروزه از این حصار جز دروازه ی ورودی آن و بخشهایی اندک بر جا نیست . این دروازه را دروازه بزرگ عقدا می ن

خانه محسنی آراسته مربوط به دوره قاجار است که در تاریخ 3 خرداد 1386 با شمارهٔ ثبت 19162 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. خانه آراسته که قدمت آن به اواسط عصر قاجار می رسد در محله پنجه شاه قرار دارد. از جمله خانه های قدیمی کاشان است که در بنای آن تنها از یک حیاط وسیع و اصلی استفاده شده است

عمارت شریفیان که قدمت آن به سال 1230 هـ.ق برمی گردد ترکیبی از سه مجموعه فضایی است که دو مجموعه مهم تر و اصلی آن دو طبقه و در جبهه های شمالی و جنوبی حیاط قرار دارند.در میان مجموعه واقع در جبهه جنوبی، تالاری با شاه نشینی بزرگ واقع شده که از سمت جنوب متصل و مشرف به یک حوضخانه با شکل هشت و نیم هشت است

درباره این بنا " ماکسیم سیرو " معتقد است که یک چهار طاقی اولیه ساسانی دارد که احتمالاً معبد زرتشتی بوده؛ در دوره های بعد این چهار طاقی با الحاق محراب در ضلع جنوبی به یک مسجد ساده تبدیل شده و در قرن دوم و سوم هجری به پیروی از مساجد عربی یک حیاط به آن اضافه می شود. در قرن 11 هجری کارهای تزئینی، ایوان

بنای این آرامگاه به سبک امام زاده های روستای عقداست، به این معنی که سه طرف ساختمون به وسیله دالونی محدود شده. مزار منسوب به امام زاده در زیر گنبد اصلی قرار د‏اره و هیچ علامت و سنگی نداره . روبروی بقعه اصلی، مزاریه که بالای سرش کتیبه ای از کاشی معرق به خط نسخ دیده میشه که قسمت زیادیش از بین رفته.

این بنا درجانب غربی مسجد جامع تبریز واقع گردیده و منسوب به حاج میرزا باقر مجتهد(متوفی 1285ه-.ق) است . مسجد، متشکل از شبستان ستوندار بسیار بزرگی است که پوشش چشمه طاق آن ، مرکب از 80 گنبد ضربی آجری، بر روی 63ستون سنگی قرار گرفته است . سطح مسجد، نزدیک یک متر ازکف بازار پایین تر است و دراضلاع شمال و غرب

ارگ حاجی آباد در شرق شهر بیرجند یکی از بناهای دوره قاجاریه است دارای دو ساختمان مجزا و مستقل که در فاصله سی­ متری از یکدیگر قرار دارند. در این ارگ چهار باغ به نام­های باغ بزرگ، باغ نهالی، باغ زیرین و باغ طاقی وجود داشته که بعدها بر اثر بی­آبی از میان رفته ­اند. یکی از ساختمانها که بزرگ­تر از دیگری ا