قطب سرامیک فرانسه، میزبان هنر ایرانی شد
نمایش سفال ایران در قطب سرامیک فرانسه انجام شد که مورد توجه شمار کثیری از علاقمندان به فرهنگ و هنر ایران زمین قرار گرفت.
رونمایی از هنر سفال و سرامیک ایران در فرانسه
اوباین، شهری نزدیک به شهر مارسی و در جنوب کشور فرانسه است که به خاطر وجود معادن خاک رس، در ساخت سفال و سرامیک پیشرو بوده است. قدمت سفال و سرامیک سازی اوباین به قرن 19 میلادی برمی گردد، هرچند درحال حاضر بیشتر کارخانه ها و کارگاه های سفال گری آن پس از انقلاب صنعتی تعطیل شده، اما همچنان مهمترین مرکز تولید سفال و سرامیک در فرانسه به شمار می آید. نمایشگاه جاده ابریشم که از سال 2017 در این شهر برپا شده، امسال نیز تمرکز خود را روی سفال و سرامیک گذاشته و به معرفی شیوه تولید سفال ایران پرداخته که با استقبال فرانسوی ها نیز مواجه شده است. Barbara lepecheux، راهنمای فرانسوی آشنا به تاریخ و هنر ایران نیز در این فرصت، کارگاه آموزشی را درباره تاریخچه سفال و سرامیک ایران برگزار کرد و به تفاوت شیوه تولید آن در دوره های مختلف تاریخی پرداخت. همچنین در بخش دیگری درباره لعاب کاشی هایی که بیشتر در مساجد به کار می رود و عموماً نظر گردشگران خارجی را جلب می کند، توضیحاتی داده شد. براساس اسناد تاریخی موجود، قدمت سفال ایران به دوازده هزار سال قبل می رسد. پیش از برگزاری این نمایشگاه نیز تور آشنایی با مرکز سفال و سرامیک شهر اوباین با همراهی هنرمندان برگزار شد. برخلاف ایران که در برخی مناطق آن هنوز از روش های دستی و سنتی برای تولید سفال و سرامیک استفاده می شود، در این مرکز در قطب سرامیک فرانسه روش تولید صنعتی شده که البته همچنان آن را صنایع دستی قلمداد می کنند، این در حالی است که در ایران استفاده از مواد اولیه مصنوعی و دخالت ماشینِ تولید، محصول را از شمار صنایع دستی خارج می کند. پیر اولیویه، معمار فرانسوی که مسؤول برگزاری نمایشگاه جاده ابریشم است، توضیح می دهد که ساخت سفال و سرامیک در این منطقه پس از صنعتی شدن دست خوش تغییر شده و در واقع با از بین رفتن کارگاه ها و کارخانه های تولید سفال در جنوب فرانسه، برخی راه نجات خود را در ماشینی یا صنعتی شدن، دیدند. با این تغییرات به تولید انبوه رسیدن و به ماندگاری خود کمک کردند. او در بازدید از تنها کارخانه بازمانده سفال و سرامیک این منطقه (Ravel) که محصولات غالبی در جنوب فرانسه دارد و تقریباً در هر خانه فرانسوی ساکن در این منطقه تولیدات آن مصرف می شود، گفت: مراکز تولید سفال و سرامیک در شهر اوباین از قرن 19 ایجاد شدند که گرایش مردم به این کار ناشی از وجود خاک رس مرغوب در این منطقه بود که برای ساخت آجر بسیار مناسب بود. از زمانی که ترقی اقتصادی در آئینه منطقه اتفاق افتاد و بیشتر کشاورزان به شهرها روی آوردند، بخش های سنتی نیز با دخالت مهندسان روبرو شدند که سفال و سرامیک از آن جمله بود. وی افزود: اوباین، یکی از بزرگترین مراکز تولید آجر و سفال در فرانسه بود که محصولات آشپزخانه های آن بسیار شناخته شده و پر مصرف بود، اما در آغاز قرن بیست نتوانست در برابر صنعتی شدن و همچنین در رقابت با کشورهای شرقی مثل چین، مقاومت کند، بنابراین بسیاری از مراکز تولید سفال و سرامیک در این منطقه از مدار خارج و حذف شدند و تنها همین یک کارخانه (Ravel) باقی ماند که آن هم راه نجات و بقای خود را در صنعتی شدن دید. در کارخانه Ravel علاوه بر کارگاه های تولید سفال و سرامیک که محصولات آن ها در مبلمان و تزئینات بیشتر شهرهای جنوب فرانسه به فور استفاده شده، سفال هایی مخصوص سقف شیروانی با دستور دو قرن پیش البته با دستگاه تولید می شود که در تمام خانه های شیروانی دار استفاده شده است. اولویه، معمار فرانسوی به اهمیت این سفال هادر ساخت خانه های این منطقه اشاره کرد و گفت: در سفرهایی که به ایران داشتم دیدم که در معماری خانه ها از این سفال ها استفاده شده باشد. شاید به خاطر تفاوت اقلیم باشد. این در حالی است که سفال ایران بخش از معماری سنتی بوده، اما با غلبه معماری غربی و مقرون به صرفه نبودن این محصول به ندرت از استفاده می شود و همین مسأله تولید سفال های شیروانی را در معرض انقراض قرار داده است. کارخانه Ravel در قطب سرامیک فرانسه با برگزاری موزه ای به نمایش آخرین بازمانده از نخستین محصولات تولیدشده در این منطقه نیز پرداخته که بازدید از آن رایگان است.
منبع: ایسنا