سختی های بازدید از الموت، قلعه ای تاریخی و دیدنی
الموت نام قلعه ای است در منطقه ای به همین نام که در استان قزوین واقع شده و بسیاری از اهالی بومی قزوین و حتی گردشگران قدیمی این مرز و بوم نیز آن را به اسم قلعه حسن صباح قلمداد می کنند. این قلعه قدیمی که عمده شهرت خود را مدیون فعالیت های نظامی حسن صباح (موسس حکومت اسماعیلیان) در خود می باشد، بر روی صخره ای به ارتفاع 2163 متر قرار گرفته و از وسعت 20 هزار مترمربعی نیز برخوردار می باشد. قلعه الموت یا همان قلعه حسن صباح با تمام جذابیت های تاریخی و توریستی خود از جمله جاذبه های گردشگری ایران به شمار می رود که برای تماشا و حضور در محیط آن، بازدید کنندگان می بایست مسیر سخت و نسبتا دشواری را طی نمایند تا در نهایت به سازه کلی این دژ مستحکم ایرانی دست پیدا نمایند! پیشنهاد می کنیم اگر حاضر به تحمل چالش های جذابی در طول مسیر منتهی به یک چنین جاذبه تاریخی و ارزشمندی در کشورمان هستید، حتما در مطلب سختی های بازدید از الموت با مجله گردشگری همگردی همراه شوید تا قدری بیشتر با راه های بازدید از الموت آشنایی پیدا نمایید.
سختی های موجود در مسیر بازدید از قلعه الموت
همانطور که گفتیم، این قلعه تاریخی بر روی یک صخره بسیار بلند قرار گرفته که برای رسیدن به آن بایستی بالغ بر 300 پله سنگی رو طی نمایید که قطعا برای هر گردشگری بالا رفتن از این تعداد پله سنگی، کار راحتی نخواهد بود! عده زیادی از گردشگران داخلی و خارجی برای دیدن چنین سازه تاریخی و عظیمی بدون توقف و احساس کوچکترین میزان خستگی از این پله ها بالا می روند و عده دیگری نیز در هر کجای مسیر منتهی به قلعه که سخت و درمانده می شوند، مدام حرف از سختی های بازدید از الموت می زنند و شروع به ناسزا گفتن به حسن صباح (مشهور ترین مالک قلعه الموت) می کنند! البته فراموش نکنید که سالیان زیادی است به همت بومیان ساکن در منطقه، یک راه مال رو نیز برای رسیدن به این دژ قدمتی کشورمان ایجاد شده که شما می توانید بجای انتخاب مسیر پله ای، از این راه در بین راه های بازدید از الموت خود را به قلعه برسانید و در صورت تمایل از اسب و الاغ هایی که در آنجا انتظار شما را می کِشند، استفاده کنید و با کمترین میزان خستگی خود را به الموت رسانده و از تمام بخش های منحصر به فرد آن دیدن نمایید. لازم به ذکر است این مسیر مال رو را نیز تا جایی می توان به کمک اسب ها و الاغ هایی که در ابتدای مسیر به شما اجاره داده می شوند، طی نمود و بعد از آن این شما و قوت پاهایتان خواهد بود که لااقل از مسیر هموارتری شما را به قلعه الموت قزوین خواهد رساند. توجه داشته باشید مسیر منتهی به این قلعه که از پایین صخره آغاز می شود را می توان یک جاده کوهنوردی نسبتا سخت عنوان کرد که قطعا طی کردن آن برای افراد مبتدی در این زمینه کمی طاقت فرسا خواهد بود؛ البته تمام این لحظات سخت به محض دیده شدن قلعه الموت و حس فوق العاده حضور در کنار این بنای عظیم و ارزشمند، قطعا به شیرین ترین لحظاتی که یک گردشگر و مسافر در طول سفر خود تجربه خواهد نمود، بدل خواهد شد.
راهنمای سفر به قلعه تاریخی الموت
برای رفتن به سوی قلعه الموت اگر ساکن کلانشهر تهران باشید، ابتدا باید به طرف کرج حرکت کنید و سپس مسیر خود را به سوی استان قزوین تغییر دهید. پیش از آنکه وارد محدوده قزوین بشوید، یک مسیر فرعی پیش چشمان شما ظاهر می شود که در حدفاصل 85 کیلومتری از نزدیکترین شهر منطقه یعنی معلم کلایه قرار گرفته است. این مسیر فرعی که شما را با جاذبه های تاریخی و توریستی به نام الموت رو به رو خواهد کرد، خیلی طولانی بحساب نمی آید منتهی به دلیل وجود گردنه های متعدد و پیچ و خم های فراوان در طول راه ممکن است برای کسانی که نسبت به این نوع از جاده ها شناخت کافی ندارند، کمی طولانی و صعب العبور قلمداد شود. اهالی این منطقه با توجه به ترددهای خود از این جاده پر پیچ، تقریبا به تمام پستی و بلندی های این مسیر فرعی واقف شده و می توانند حتی چشم بسته نیز خود را به الموت برسانند! جدای از شوخی، بومیان ساکن در این منطقه قادر هستند این مسیر کوهستانی را ظرف مدت زمان یک ساعت و سی دقیقه ای طی کنند و این در حالی است که سایر گردشگران داخلی و خارجی ناآشنا به این مسیر ناهموار در بین راه های بازدید از الموت شاید حتی تا چهار ساعت نیز برای پیمودن آن به زمان احتیاج داشته باشند. با توجه به شرایط اقلیمی و آب و هوای کوهستانی حاکم در منطقه، عمدتا در طول این مسیر بارش های پراکنده و همچنین جوی مه آلود دیده می شود که توصیه می کنیم حتما برای مقابله با چنین شرایطی در بین سختی های بازدید از الموت از وسایل ایمنی ضروری در خودروی خود برخوردار باشید! خوشبختانه وضعیت فعلی مسیر فرعی منتهی به قلعه تاریخی الموت بسیار مطلوب می باشد و می توان حتی در فصول سرد و یخبندان سال همچون زمستان نیز برای بازدید از این دژ عظیم دفاعی و امینتی کشورمان حرکت کرد. لازم به ذکر است پس از اتمام مسیر در مقابل شما روستاهایی به شکل و شمایل پلکانی واقع شده که در فاصله های کمی از یکدیگر استقرار یافته و سبب جذابیت دو برابری این منطقه طبیعی و کوهستانی برای شما بازدیدکنندگان عزیز حاضر در الموت خواهد شد.
خصوصیات بارز مسیر منتهی به قلعه الموت
برای دستیابی به دژ الموت پس از رسیدن به شهر معلم کلایه باید آن را هم پشت سر بگذارید و نزدیک به 10 کیلومتر به مسیر خود، پس از آن ادامه دهید تا با یک دوراهی مواجه شوید. در این نقطه یک مسیر شما را به طرف گرمارود هدایت می کند و مسیر دیگر نیز شما را به سوی یکی از دیدنی ترین سازه های دفاعی موجود در تاریخ این مرز و بوم یعنی قلعه الموت سوق می دهد. جاده منتهی به قلعه از پهنای زیادی برخودار نیست و به سختی می توان در آن دو خودرو را در کنار هم متصور شد! با این حال در اغلب مواقع از سال این جاده شلوغ تر از جاده گرمارود به چشم می آید و در طول آن نیز شما شاهد مناطق محدود جنگلی و سپس مناطق کوهستانی خواهید بود. زمین های پیرامون این جاده پر پیچ و خم با درختان متعددی پر شده و در قسمت های انتهایی جاده نیز تعداد زیادی زنبورداری مستقر شده که محصولات خود را بصورت طبیعی و کاملا ارگانیک به دست خریداران می رسانند. از قلم باز نماند که عمده محصولات درختی منطقه الموت، گلابی و سیب می باشند.
دریاچه اوان
دریاچه اوان نام یکی دیگر از آثار طبیعی کشورمان می باشد که در فهرست میراث طبیعی ایران در تاریخ 20 بهمن ماه سال 1389 خورشیدی به ثبت رسیده است. این دریاچه درست در کنار روستای اوان، در منطقه الموت قزوین و در فاصله مکانی 19 کیلومتری از شهر معلم کلایه قرار گرفته و طول مسیر منتهی به آن نیز 9 کیلومتر تخمین زده شده است. توجه داشته باشید علاوه بر جذابیت های طبیعی موجود پیرامون این دریاچه، امکانات تفریحی مناسبی همچون قایق سواری، مکان های مناسب کمپینگ و چادر زنی نیز در حوالی این جاذبه طبیعی چشم نواز لحاظ شده تا در صورت تمایل، زمان بیشتری را برای بازدید از این دریاچه اختصاص دهید. همچنین فراموش نکنید که مجوز شنا کردن در بستر آبی این دریاچه نیز صادر شده و هیچ مشکلی برای این نوع تفریح آبی در دریاچه اوان وجود نخواهد داشت. تنها چیزی که ممکن است کمی برای گردشگران و بازدید کنندگان این دریاچه ناخوشایند تلقی شود، جو شلوغ ناشی از استقبال زیاد و انبوه مردم از این جاذبه گردشگری و طبیعی کشورمان خصوصا در تعطیلات نوروزی و تابستان می باشد!
شهری به نام معلم کلایه
معلم کلایه شهری است در منطقه کوهستانی استان قزوین به نام الموت که تنها به جهت تقسیمات کشوری شهر خطاب می شود و بیشتر شبیه به یک روستای متراکم در منطقه می باشد که مرکزیت سایر روستاهای موجود در الموت را بر عهده گرفته است. شغل اغلب مردم این شهر کشاورزی، زبان آنان تاتی و در حیاط خانه هایشان نیز اکثرا مرغ و خروس و گوسفند نگهداری می کنند. جالب است بدانید تعداد زیادی از خانه های شهر معلم کلایه تخلیه شده و بیشتر آنان نیز به مخروبه هایی که روزی روزگاری با خشت و گل ساخته شده بودند، تبدیل شده اند. موقعیت مکانی شهر معلم کلایه در منطقه تاریخی الموت بسیار قابل توجه می باشد؛ زیرا هم در فاصله کمی از دریاچه اوان قرار گرفته و هم تنها 9 کیلومتر تا قلعه مستحکم الموت از آن فاصله وجود دارد که قطعا چنین مکانی برای گردشگران داخلی و خارجی می تواند فوق العاده حائز اهمیت بحساب آید. همچنین لازم است بدانید تعدادی از اهالی معلم کلایه جهت اقامت و اسکان مسافران و گردشگرانی که به این شهر نه چندان توسعه یافته مراجعه می کنند، سوئیت هایی را تدارک دیده اند که در صورت تمایل می توانید با پرداخت مبالغ ناچیزی چند روزی را در این اماکن سنتی و دوست داشتنی سپری نمایید. البته ناگفته نماند که در نزدیکترین روستای منطقه به قلعه الموت یعنی روستای گازرخان نیز اتاق هایی با امکانات نسبتا مناسبی نیز جهت اقامت گردشگران و توریست های عزیز در نظر گرفته شده که خوب این روستا کمی از شهر معلم کلایه شلوغ تر و پرهیاهو تر می باشد و شاید انتخاب یک سوئیت اقامتی در معلم کلایه برای آن دسته از کسانی که خیلی تمایلی به اقامت در محیط ها و اماکن شلوغ ندارند، بیشتر قابل توجه باشد.
شرایط جوی حاکم در منطقه
همیشه باید برای بازدید از جذاب ترین جاذبه گردشگری منطقه الموت استان قزوین؛ یعنی قلعه تاریخی الموت انتظار دو چیز را در تمامی فصول سال داشته باشید که یکی شلوغی در طول راه های بازدید از الموت است و دیگری شرایط جوی بارانی و نامتعادل با توجه به اقلیم کوهستانی این منطقه می باشد! از روستای گازرخان تا قلعه ای که به دست حسن صباح جهت برپایی حکومت اسماعیلیان فتح شده، ترافیک بسیار سنگینی از بازدیدکنندگان بوجود می آید که تازه عده نیز برای راحتی کار خود، سعی می کنند در این روستا به دنبال مکانی برای اقامت بگردند تا در فرصتی خلوت تر یا مثلا در شب هنگام (بازدید از قلعه تا 8 شب تنها با بلیط و بعد از آن به صورت کاملا رایگان می باشد که البته به دلیل تاریکی هوا و عدم امکانات کافی در طول مسیر، بازدید از دژ الموت در شب تقریبا غیر ممکن است) که کمتر کسی برای بازدید از قلعه الموت حاضر می شود، حرکت کنند. به هر حال گردشگرانی که موفق به پیدا کردن اتاق و یا سوئیت خالی در روستای گازرخان نمی شوند، شروع به زدن چادر در داخل و یا خارج از این روستا می کنند و یک شب خوابیدن زیر رگبارهای بارشی و یا پراکنده حتی در فصل تابستان را با جان و دل پذیرا می شوند تا بتوانند به تجربیات منحصر به فردی از سفر به منطقه الموت قزوین دست پیدا نمایند.
رسیدن به قلعه و بازدید از آن
پس طی کردن پله های زیاد در بین راه های بازدید از الموت برای رسیدن به درب ورودی این قلعه تاریخی، در مقابل شما یک پاگرد بزرگ و دو راه پله با ظاهری متفاوت (یکی راه پله معمولی است و دیگری راه پله های مخصوص به قلعه) قرار گرفته که انتخاب هر کدام از آن ها در نهایت شما را به درب چوبی قلعه که بر روی آن کلماتی حک شده و از آن به عنوان دروازه قرآن قلعه الموت یاد می شود، می رساند. در همین ابتدای قلعه سکوهایی جهت نشستن و استراحت شما گردشگران عزیز تعبیه شده که می توانید در صورت تمایل قدری بر روی آنان بنشینید و نفسی تازه نمایید و سپس به سراغ بازدید از قسمت های مختلف این سازه تاریخی و عظیم کشورمان بروید. در کنار درب ورودی قلعه یک تابلو معرفی نامه جهت آشنایی بیشتر گردشگران داخلی و خارجی با حسن صباح قرار گرفته و از او به عنوان خداوندگار الموت یاد کرده است. البته در این تابلو اطلاعات کمی در خصوص شرح حال حسن صباح و همچنین قلعه الموت درج شده و در آن از فتح قلعه توسط هلاکوخان و به آتش کشیدن آن و سپس نابودی مقبره حسن صباح که در نزدیکی همین قلعه نیز واقع می باشد، صحبتی نکرده است! حال وقت حرکت جهت بازدید از قسمت های مختلف در میان سختی های بازدید از الموت رسیده است. لازم به ذکر است سراسر قلعه با پوشش محکم برزنتی پوشش داده شده و گردشگران تنها اجازه بازدید از بخش هایی را دارند که توسط راهروهایی از پیش طراحی شده آنان را به سوی آن بخش ها هدایت می کنند و اطلاعات مغتنمی نیز در خصوص چنین بخش هایی به آنان ارائه می دهند! توجه داشته باشید هیچ یک از گردشگران اجازه ورود به داخل قلعه الموت را ندارند و فقط می توانند در صورت تمایل از پشت فنس های کشیده شده، قسمت های داخلی قلعه را مشاهده و از آن ها عکسبرداری نمایند. همچنین بد نیست بدانید که وجود قلعه بر بالای یک صخره بلند این امکان را برای گردشگران و بازدیدکنندگان حاضر در این منطقه فراهم می سازد تا از چشم اندازهای متنوع و مختلفی که پیش روی چشمانشان قرار گرفته، استفاده نمایند و عکس های خاطره انگیز را به عنوان یادگاری خود از سفر به الموت قزوین ذخیره نمایند. فراموش نکنید با توجه به سختی راه برگشت بهتر است پیش از تاریک شدن هوا به سوی نواحی پایین دست قلعه حرکت کنید و هر چه زودتر خود را به روستاهای کوهستانی منطقه الموت برسانید. متاسفانه در حال حاضر مشکلات زیادی جهت بازدید از قلعه الموت استان قزوین همچون عدم اجازه جهت بازدید از قسمت های داخلی این دژ تاریخی لااقل برای گردشگران ایرانی، عدم رسیدگی به قلعه برای جذب توریست و گردشگران بیشتر، نبود امکانات کافی در طول مسیر منتهی به قلعه، فقدان سورتمه و تله کابین جهت انتقال سریع گردشگران به بالای صخره و جایی که قلعه در آن نقطه قرار گرفته، عدم برنامه ریزی مناسب جهت سامان دادن به شلوغی های موجود در طول مسیر منتهی به قلعه، استفاده نامناسب از پارچه های برزنتی نه چندان زیبا به جای طلق های شیشه ای رنگی و کلی دیگر از این قبیل مشکلات به چشم می خورد که امیدوار هستیم به زودی زود سختی های بازدید از الموت را حتی برای ما ایرانیان، چه برسد به توریست ها و گردشگران خارجی، توسط مسئولان میراث فرهنگی کشورمان بطور تمام و کمال حل و فصل شود.