معماری عمارت سالار سعید، موزه ای تاریخی در شهر سنندج

، یک بنای تاریخی و قدیمی است که در شهر زیبای سنندج قرار دارد. معماری عمارت سالار سعید که در حال حاضر تبدیل موزه شده، محل قرار گرفتن آثار باستانی و تاریخی شهر سنندج و دیگر شهرهای ایران است. علاوه بر نمونه های تاریخی بی بدیلی که در این موزه به نمایش در آمده، ساختمان و تاریخچه عمارت سالار سعید نیز دیدنی و ها و گفتنی های دلچسبی دارد. اروسی های این موزه شهر سنندج یکی از بی نظیر ترین اروسی هایی است که توسط استادکاران بی همتای سنندجی ساخته شده است. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با عمارت سالار سعید و راه های دسترسی به عمارت سالار سعید شهر سنندج آشنا شوید.

عمارت سالار سعید در کجای سنندج قرار دارد؟

وقتی وارد شهر سنندج شدید، برای رسیدن به معماری عمارت سالار سعید باید به خیابان امام بروید و سپس کوچه حبیبی را پیدا کنید. عمارت سالار سعید در قسمت بیرونی عمارت ملا لطف الله شیخ الاسلام واقع شده است. قبل از دسترسی به عمارت سالار سعید بهتر است کمی با تاریخچه عمارت سالار سعید آشنا شوید.

درباره تاریخ و پیشینه عمارت سالار سعید

عمارت سالار سعید در زمانی که ملا لطف الله شیخ الاسلام قاضی القضات منطقه کردستان بود، ساخته شد. این قاضی اهل سنت دستور ساخت این ساختمان را صادر کرد و زیر نظر وی مراحل و ساخت و آماده سازی اش انجام گرفت. بعد از مرگ ملا لطف الله شیخ الاسلام نوادگان او معماری عمارت سالار سعید را به دو بخش تبدیل کردد و به فروش رساند. قسمت اندرونی این عمارت را خاندان حبیبی صاحب شدند و قسمت بیرونی آن را عبدالحمید خان سنندجی در اختیار گرفت که به نام سالار سعید شهرت داشت. در حال حاضر هر قسمت از بنای یک پارچه ساخت ملا لطف الله به نام مالکان آن شناخته می شود. اداره فرهنگ وقت در سال 1316 هجری شمسی صاحب عمارت بیرونی گردید و برای کارهایی چون کتابخانه، دانش سرا، خانه پیش آهنگ آن را به کار رفت. در سال 1351 هجری شمسی وزرات فرهنگ آن ساختمان را برای موزه مورد بازسازی قرار داد و در سال 1354 هجری شمسی عمارت سالار سعید سنندج تبدیل به موزه سنندج گردید و افتتاح شد. در ادامه همراه ما باشید تا با قسمت های مختلف معماری عمارت سالار سعید آشنا شوید.

قسمت نمایش آثار دوران اسلامی

در قسمت آثار دوران اسلامی تاریخچه عمارت سالار سعید با دو بخش مجزا مواجه می شوید، بخش اشیای سفالی و اشیای فلزی. در بخش اشیای فلزی موزه سنندج می توانید انواع سینی، دیگچه، سنگابه، کاسه، بادیه، پیه سوز و تنگ را ببینید. در بخش اشیای سفالی موزه سنندج آثاری وجود دارد که اغلب آن ها از دیگر نقاط ایران به کردستان رسیده اند، آثاری از شهرهایی چون کاشان، نیشابور و ری. در کنار یک مجسمه و ریتونی که بی نهایت استادانه ساخته شده و با خطوط و نقوش و لعاب به زیبایی هر چه تمام تر تزیین شده، می توانید آثار هنرمندانه دیگری از دوران اسلامی مشاهده کنید، اشیائی چون بشقاب، قدح، تنگ و کاسه. بدون شک عمارت زیبای سالار سعید با این اشیا چند برابر دیدنی تر شده است.

قسمت نمایش آثار عصر تاریخ

بیشتر آثاری که در این بخش عمارت سالار سعید می توانید ببینید از تپه تاریخی زیویه استان کردستان به دست آمده است. راهرو خروجی، اتاق های جنب سالن اصلی و سالن اصلی موزه سنندج محل قرار گرفتن این اشیای باستانی است. در این بخش می توانید آثاری از طلا، مفرغ، عاج، سنگ، سفال و طلا را رویت کنید. در بخش مفرغ موزه سنندج انواع تبر، ظروف، سوزن های دوخت، حلقه های مختلف و سنجاق های تدفینی چیده شده اند. در قسمت اشیای ساخته شده از عاج در عمارت سالار سعید سنندج اشیای بسیار زیبایی است از جنس استخوان و عاج که تصاویری از نبرد و شکار، نقوش اسطوره ای و هندسی، سر پیکان و گل های رزت با آن ها ساخته شده است. آثاری که از جنس طلا در عمارت سالار سعید سنندج وجود دارند شامل قطعاتی از زیور آلات زنانه، ظروف و اشیای سفالی به رنگ های قرمز، خاکستری و نخودی است. یکی از زیباترین اشیای این بخش موزه سنندج یک تنگ لعاب دار کوچک و منقوش است که لعاب آن زرد، سفید و فیروزه ای است و گل هایی به شکل گلچه دارد. اگر به اشیای سنگی دوره تاریخ علاقه دارید، موزه سنندج مجموعه ای از حلقه ها، مهره ها، سر دوک ها را از تپه زیویه در خود جای داده به اضافه اشیای سنگی دیگری که از مناطق دیگر کشف شده اند. در بخش اشیای سفالی و فلزی که بیشتر آن ها از مناطق دیگری به دست آمده، می توانید انواع خنجر، سر نیزه، مجسمه های کوچک، حلقه های متنوع و ظروف سفالی دارای نقوشی به رنگ های نخودی و قرمز و خاکستری را ببینید. انواع عطر دان و پیاله های شیشه ای نیز در زمان دسترسی به عمارت سالار سعید به چشم می خورند که به دلیل اهدایی بودن آن ها محل دقیق پیدا شدنشان مشخص نیست. یکی از پر طرفدارترین بخش های موزه سنندج خمره های تدفینی است، خمره هایی که به دلیل بزرگی و حجمشان در فضای باز نگهداری می شوند. لازم به ذکر است که برخی اشیای موزه سنندج از غار کرفتو به دست آمده که یکی از قدیمی ترین محل های اسکان انسان های اولیه بوده است.

قسمت نمایش آثار پیش از تاریخ

مجموعه ای از ظروف سفالی به دست آمده از شهرستان بانه و دیگر مناطق کردستان در عمارت سالار سعید قرار دارد. این اشیا که برخی از آن ها مخصوص شهر کنگاور و معبد آناهیتا است، در یکی از اتاق های جنب سالن اصلی و راهرو ورودی موزه سنندج نگهداری می شود. پیه سوزهایی که از بانه به دست آمده از زیباترین اشیای موجود در قسمت پیش از تاریخ تاریخچه عمارت سالار سعید است.

قسمت نمایش آثار موقت

حوض خانه یا همان زیر زمین عمارت سالار سعید در حال حاضر به نمایش هنری خارجی تعلق گرفته است. ظروف شیشه ای، مجسمه های برنزی از اشیای این بخش موزه سنندج است. دلیل نام گذاری بخش آثار موقت این است که آثار این بخش عمارت سالار سعید بسته به برنامه های موزه تغییر می کنند و جا به جا می شوند. در فضای باز این بخش از موزه سنندج کتیبه های متعدد و سنگ قبرهای مختلفی در معرض دید عموم قرار داده شده است.

هر آن چه باید درباره طراحی عمارت سالار سعید سنندج بدانید

عمارت سالار سعید که بخش بیرونی عمارت ملا لطف الله شیخ الاسلام است، در زمان قاجار بنا شده و تحت تاثیر معماری قجری است. حوضی که در زیر زمین موزه سنندج قرار دارد داری سقفی گنبدی شکل بوده که دارای تزئینات منحصر به فرد است. آجر، چوب و سنگ مصالح به کار رفته در این حوض خانه عمارت سالار سعید هست. البته بارزترین بخش عمارت سالار سعید سنندج پنجره های ارسی است که در هال موزه قرار دارند و دارای هفت در هستند. این شاهکار هنری فقط می تواند از زیر دست هنرمندان دوران قاجار ایران بیرون آمده باشد. در کنار عمارت سالار سعید بناهای مشهور دیگری قرار دارند همانند مسجد جامع، خانه مجتهدی و عمارت آصف وزیری. پیش از انقلاب اسلامی یک بخش مردم شناسی نیز در عمارت سالار سعید سنندج وجود داشت که پس از انقلاب تبدیل به نمایش آثار مردم شناسی کردستان شد و بومی سازی گردید. این بخش نیز در سال 1382 هجری شمسی به عمارت آصف وزیری در مجاورت عمارت سالار سعید منتقل شد تا این عمارت به طور کامل در اختیار موزه قرار بگیرید و تبدیل به موزه سنندج گردد و یک مجموعه کامل تاریخی و باستان شناسی شود.

سخن آخر

عمارت سالار سعید سنندج علاوه بر زیبایی های بنا و هنری که در ساخت آن خرج شده، یکی از کامل ترین موزه های تاریخی و باستانی غرب کشور است. با قدم زدن در عمارت قجری سالار سعید و دیدن ارسی های شکوهمند آن می توانید تاریخ را بو بکشید و مبهوت هنر دست پیشینیان گردید و از اشیای قدیمی نمایش داده شده در موزه سنندج لذتی وافر ببرید.