تعطیلات هدفمند شرط لازم برای توسعه گردشگری داخلی است

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین گزارش های بدست آمده، تعطیلات هدفمند شرط لازم برای توسعه گردشگری داخلی است.

به تازگی مرکز پژوهش های مجلس که به بررسی وضعیت گردشگری داخلی از منظر دسترس پذیری برای اقشار مختلف جامعه و ارائه بسته تقنینی پرداخته، به موضوع ساماندهی تعطیلات رسمی کشور نیز اشاره کرده است. در این گزارش آمد که در تقویم همه کشورهای جهان، تعطیلات رسمی از مجموع تعطیلی آخر هفته و تعطیلی مناسبتی تشکیل می شود.

تعداد تعطیلات آخر هفته و مناسبتی در اکثر کشورهای جهان بین 110 تا 129 روز است اما این تعداد در ایران با احتساب 26 روز تعطیلی رسمی و 52 روز تعطیلی روز جمعه 78 روز می شود. حتی اگر پنجشنبه های نیمه تعطیل هم به این تعداد اضافه شود، کل تعطیلات ایران به 104 روز می رسد، بنابراین در صورت دو روزه شدن تعطیلی آخر هفته، مجموع تعطیلات در ایران به 125 روز خواهد رسید که در این صورت باز هم از تعطیلات بسیاری از کشورها کمتر است.

ایران یکی از کشورهایی است که از کمترین تعطیلات سالیانه برخوردار است. هرچند آنچه در موضوع تعطیلات در کشور نیازمند توجه است، نه صرفاً تعداد تعطیلات بلکه توزیع، پراکندگی و توالی تعطیلات مذهبی، ملی و حکومتی در تقویم کشور است.

یکی از مبانی مهم برای دسترس پذیر کردن گردشگری، افزایش و توزیع تعطیلات در تقویم کشور است. باید به این نکته توجه داشت که بسیاری از خانواده ها براساس تعطیلات رسمی برای سفرها برنامه ریزی می کنند. در حالی که با تعطیلی یک روزه و توزیع محدود تعطیلات بلند مدت، امکان برنامه ریزی سفر به شکل محدودی فراهم است. اصلاح الگوی پراکنش تعطیلات براساس نیاز اوقات فراغت خانوار اثر معناداری بر سلامت فردی و اجتماعی و بهبود سبک زندگی خواهد داشت.

افزون بر این تعطیلات کافی می تواند تغییری مهم برای کاهش مشکلات ناشی از سفر، آلودگی هوا و ترافیک باشد. شایان ذکر است گردشگری خدمتی فصلی است و در دوره های اوج به دلیل سربارهای زیادی که به عرضه کنندگان وارد می کند با کاهش کیفیت تجربه گردشگری همراه است. بنابراین توزیع تعطیلات می تواند فرصت افزایش صرفه اقتصادی برای ارائه دهندگان خدمت و همچنین افزایش کیفیت سفر برای گردشگران را فراهم سازد.

ساماندهی تعطیلات سبب انتخاب مقاصد متنوع تری توسط خانواده ها خواهد شد. افزایش تعطیلات چند روزه علاوه بر تمرکز مکانی، تمرکز زمانی سفرها را نیز از بین می برد و ظرفیت بالقوه این بخش را فعال می کند. به عبارتی با تعطیلی دو روز در پایان هفته، مقاصد محلی و روستایی بیشتر انتخاب شده و حتی با وجود عدم اقامت در این مقاصد، درآمدهای جانبی دیگری برای آنها خواهد داشت. بررسی ها نشان داده که افزایش تعطیلات و فارغ شدن از کار، با افزایش تعداد سفر دارای تناسب است.

لایحه اصلاح ماده (87) قانون مدیریت خدمات کشوری با رویکرد افزایش تعطیلی آخر هفته و کاهش ساعات فعالیت اداری در مجلس شورای اسلامی در حال رسیدگی است. با وجود این نیازمند پیگیری و ارائه برنامه توجیهی توسط وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در جهت اثرگذاری آن بر گردشگری داخلی است. این ایده می تواند با نگرش تجمیع تعطیلات و ساماندهی مکانی و زمانی آن تقویت شود، چرا که تعطیلات بیشتر و هدفمند شرط لازم توسعه گردشگری داخلی بوده، اما شرط کافی آن توجه به پیامدهای احتمالی اقتصادی، محیطی و اجتماعی است.

شایان ذکر است ساماندهی تعطیلات بدون توجه به ابعاد احتمالی ازدحام، مصرف سوخت و تقاضای پنهان گردشگری خودرو محور در کوتاه مدت علیه خود اقدام خواهد کرد. این موضوع هم برای دولت و هم مردم ایجاد بار مالی و هزینه های جانبی خواهد کرد، چراکه عاملی برای ایجاد اوج تقاضا برای سوخت و حمل و نقل جاده ای است و موجب کاهش کیفیت سفرهای مبتنی بر خودرو خواهد شد. لذا لازم است تا توزیع آن با توجه به ظرفیت های محیطی، توجه به بعد مسافت و توسعه زیرساخت های تکمیلی در شهرهای ظرفیت دار نزدیک به مراکز جمعیتی صورت گیرد.