معبد هندوها | بت خانه ی گبران هندوان

از جمله نشانه های معدود تاریخی و جاذبه های دیدنی بندرعباس که توجه هرتازه وارد را به خود جلب می سازد. بنای سفید رنگ معبد هندوان است. این بنا در ضلع شمالی بلوار امام خمینی (ره) و مقابل بازار روز قرار دارد و به بت گورون به معنی بت خانه گبران (غیر مسلمانان) معروف است. ساختمان معبد هندوها در سال 1310 هجری قمری، در زمان حکومت محمد حسن خان سعدالملک جهت عبادت هندوان ساکن در بندرعباس، توسط تجار هندی احداث گردید. معبد هندوها در بندرعباس مربوط به اواخر دوره ناصرالدین شاه است و در زمان مظفرالدین شاه مورد بهره برداری قرار گرفت. بنا در سال 1377 توسط سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری با شماره 1999 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. پس با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید برای معرفی جاذبه های دیدنی بندرعباس...

توصیف بنا

اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که روی آن گنبدی قرار گرفته است. ساختمان اتاق معبد و مهراب در قسمت شمال واقع شده و دور آن نیز طاقچه ها و قاب های کور وجود دارد. در دو سوی محراب، طاقچه های تزیینی کوچکی با قوس های سبک هندی ایجاد گردیده و دور تا دور آن نیز 4 راهرو قرار گرفته که در گذشته زوار به دور آن زیارت می کردند. داخل راهروها حجره های کوچکی است که جهت عبادت پیروان مکتب برهمنی ایجاد گردیده و داخل برخی از آن ها نقاشی های مذهبی دیده می شود که یکی از مهم ترین آن ها خدای فلوت زن به نام کریشنا است.
داخل راهرو غربی راه پله های مارپیچی وجود دارد که به سمت بالا هدایت می شوند و به بام معبد منتهی می گردد و از جرزهای پس رونده که الهام از معماری ایرانی است تشکیل شده است. در این بنا گنبد عظیمی به شکل گنبدهای استوپای هندی (زیارتگاه های منسوب به بودا) با لایه های ذوزنقه ای و تزیینات آیین هندویی دیده می شود. کاربندی زیر گنبد این معبد که از خارج منظره چشمگیری دارد به کمک هشت طاق نما انجام گرفته است.
همچنین در 4 طرف گنبد، حدود 72 برجک از اعداد مقدس مذهب هندو وجود دارد که در وسط گنبد میله بزرگی قرار گرفته که در حقیقت محور زمین و آسمان را نشان می دهد. سبک معماری این گنبد با مقرنس های پیرامونی آن نه تنها با دیگر گنبدهای موجود در سواحل جنوبی متفاوت است بلکه در سراسر ایران به لحاظ معماری و فرمی بی نظیر است زیرا در ساختمان آن از طرح های کاملا هندی الهام گرفته شده است و تزیینات زیبا و گچ بری های ظریف در چهارگوشه آن به کار رفته است.
عمده مصالح مورد استفاده در معبد هندوها در بندرعباس لاشه سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ های مرجانی، خاک، گچ و چوب چندل (نوعی چوب هندی) می باشد. در کنار بنای این معبد تالار ستوندار مزین شده به نقاشی های آیینی وجود دارد. این تالار در قسمت شرق واقع گردیده و پلان آن به صورت مستطیل و دارای سقف حصیری با تیر چوبی است که احتمالا در زمان دایر بودن به عنوان تالار اجتماعات خواص مورد استفاده قرار می گرفته است.
ساختمان معبد هندوها متاثر از اصول و مبانی زیر می باشد:
1- اصول معماری معابد خدایان شیوا و ویشنو از مذهب هندوئیسم
2- اصول معماری و موضوعات رمزی و سمبلیک مذهب بودایی هند
3- اصول معماری سنتی و بومی استان هرمزگان