سفر به جزیره ابوموسی؛ یکی از جزایر دیدنی خلیج فارس

خلیج فارس خود به تنهایی نشانی از فرهنگ و تمدن ایرانیان است و برای آشنایی با آن باید ریز به ریز را بررسی کرد. جزیره ابوموسی یکی از جزایر این خلیج بوده که دیدنی های بسیاری را در بطن خویش جای داده است. با ما در راهنمای سفر به جزیره ابوموسی همراه شده تا شما را با شماری از دیدنی های معروف جزیره ابوموسی آشنا نماییم.

معرفی جزیره

در خلیج فارس جنوبی ترین جزیره، جزیره ابوموسی است و بیشترین فاصله را تا سواحل شمالی خلیج فارس دارد. این جزیره تا بندر لنگه 75 کیلومتر و تا بندرعباس 22 کیلومتر فاصله داشته و مدت زمانی که یک ناوچه نیروی دریایی طول میکشد تا از بندرعباس به این جزیره برسد، 9 تا 10 ساعت است. براساس راهنمای سفر به جزیره ابوموسی باید بدانید که شهرستان ابوموسی شامل جزایر ابوموسی، جزیره تنب بزرگ و کوچک، سیری، فرور بزرگ و کوچک بوده که هر کدام به ترتیب 12، 10.3، 1.5، 17.3، 26.2 و 1.5 کیلومتر مربع مساحت دارند و بطور کلی، مساحت شهرستان ابوموسی 68.8 کیلومتر مربع است.

ابوموسی از مراکز صادر کننده حجم قابل توجهی از نفت خام در ایران بحساب می آید و نفتکش های بزرگ می توانند از بین ابوموسی و جزایر تنب بدلیل عمق مناسبی که در فاصله بین آنها وجود دارد، گذر کنند. در سواحل جزیره ابوموسی آبهای خلیج فارس بسیار شفاف بوده و به همین خاطر میتوان مرجان ها و ماهی های آکواریومی را بطور واضح دید. این جزیره شامل امکانات و تجهیزات مختلفی مانند حوضچه پهلو گرفتن کشتی های ماهیگیری و نظامی، اسکله، فرودگاه، کارخانه آب شیرین و امکانات شهری مانند سینما، مدرسه، مخابرات و تاسیسات سردخانه ای ساکنین است. جمعیت این جزیره در سال 90، 2038 نفر بوده که در بین این تعداد، افراد اماراتی نیز وجود داشته که با توجه به توافق بین ایران و امارات، حق اقامت در جزیره ابوموسی را دارند.

نام جزیره

با توجه به تحقیقات و مدارک تاریخی در مورد این جزیره، در گذشته نام آن بومو و گپ سبزو و بوموسو بوده که به ترتیب، به معنای مکان آب، جای سبز و مکان سبز است. بطور کلی میتوان گفت که در گذشته به این جزیره زمین سبز گفته میشده است. حدود 100 سال قبل یکی از ساکنین این جزیره نام ابوموسی را برای آن ترویج داد و از آن زمان به بعد نام این جزیره، ابوموسی شد.

تاریخچه جزیره

ابوموسی و جزایر دیگر خلیج فارس در طول تاریخ و از زمان هخامنشی در تصرف و حکومت افراد مختلفی بوده که در ادامه بطور مختصر دوره های مختلفش را بررسی می کنیم. این جزیره و جزیره های دیگر خلیج فارس با توجه به کتیبه بیستون (بند 6 ستون اول آن) در دوران هخامنشی جزئی از استان پارس بوده اند. در زمان حکومت مهرداد اول اشکانیان، جزایر دریای پارس تحت حکومت او بوده است. در زمان ساسانیان این جزایر جزئی از ایران بحساب می آمدند. در زمان حکومت امویان و عباسیان این جزایر توسط افرادی که از سوی امویان و عباسیان فرستاده میشد، اداره شدند.

برادر عمرولیث بعد از مرگ برادر به حکومت این جزایر و شهرهای دیگر از طرف خلیفه بغداد گمارده شد. در قرن 4 هجری دیدنی های معروف جزیره ابوموسی و دیگر جزایر توسط فردی به نام عمادالدوله تسخیر شد. این جزیره ها در کل زمان حاکمیت آل بویه متعلق به این حکومت بوده و بعد از از بین رفتن آل بویه، سلجوقیان بر این منطقه تصرف پیدا کردند و تا پایان حکومت آنها (سال 538 هجری) این تصرفات متعلق به آنها بود و اداره اش توسط ملوک کیش یا بنی قیصر بود.

حکومت بر این قسمت از ایران تا سال 626 هجری به دست اتابک ابوبکر بن سعد زنگی و از آن سال تا سال 779 هجری به دست ملوک هرمز بود. تا سال 873 هجری تیمور گورکانی که این منطقه را تصرف کرده، در اینجا حکومت داشت و این منطقه جزئی از ایالت فارس بحساب می آمده است. پرتغالی ها این منطقه را در زمان صفویان تسخیر کردند اما نیروهای ایرانی جزیره ابوموسی را بعد از مدتی از استعمار پرتغالی ها در آوردند. لطیف خان دشتستانی در سال 1147 هجری از سوی نادر شاه افشار به حکومت این منطقه درآمد و آن را از دست یاغیان آزاد کرد.

در سال 1179 کریم خان زند بر این قسمت حکومت کرد. نیروهای انگلیسی برای بیرون کردن دزدان دریایی و همچنین جلوگیری از برده فروشی در اواخر قرن 19 میلادی، وارد جزیره ابوموسی شدند. در این زمان، انگلیسی ها مرز ایران را که ابوموسی جزئی از ایران شناخته میشد، قبول داشتند اما شیخ شارجه با همکاری انگلیس مدعی شد که این جزیره متعلق به آنها بوده و تجهیزاتی را در آنجا قرار داد تا آن را مال خود کند. در سال 1350 بین دولت ایران و شارجه با واسطه گری نماینده وزارت خارجه انگلیس، سر ویلیام لوس توافق نامه ای امضا شد که دیدنی های معروف جزیره ابوموسی و جزیره های تنبک کوچک و بزرگ متعلق به ایران بوده و شارجه می تواند یک پاسگاه در جزیره ابوموسی داشته باشد و منابع انرژی بین دو کشور تقسیم شود.

وضعیت آب و هوای جزیره

این جزیره به دلیل نزدیکی به خط استوا دارای آب و هوای گرم و مرطوب بوده و نسبت به دیگر جزیره ها که کمی بالاتر از آن قرار داشته، هوای گرمتری دارد. بارش در این جزیره به صورت رگباری است و اغلب پایان زمستان و آغاز بهار بارندگی های بیشتری را در این جزیره می بینیم. بادهایی که در این جزیره می وزند، شمال، قوس، سهیلی و نعشی است. چندین مسیل خشک در قسمت شمالی جزیره وجود دارد اما هیچ رودخانه ای در آن نیست.

آب لوله کشی از چاه، باران یا لنج و کشتی هایی که از بندرعباس و بندر لنگه می آیند، تامین می شود و آب شیرین است. براساس راهنمای سفر به جزیره ابوموسی باید بدانید که در میانه بهار و همچنین اواخر پاییز آبهای سواحل این جزیره بسیار آرام است. کوه حلوا با 110 متر ارتفاع در قسمت شمالی این جزیره قرار دارد و بلندترین نقطه ابوموسی بحساب می آید. بطور کلی میتوان گفت هر چه به سمت جنوب این جزیره می رویم، ارتفاعات نیز کاهش پیدا می کند. جزیره ابوموسی دارای تپه ماهور و دشتهای بسیاری بوده که منظره زیبایی را بوجود آورده اند.

گیاهان و جانوران جزیره ابوموسی

با توجه به آب و هوای جزیره ابوموسی، گیاهان به صورت خاردار و پوشش گیاهی استپی است. در این جزیره تنها برخی از گیاهان گرمسیری رشد می کنند و آنها نیز توسط دامها خورده می شوند. میتوان گفت این جزیره از نظر پوشش گیاهی بسیار ضعیف است. زمانی که باراش باران بیشتر بوده، بوته ها و علف های بسیاری در سطح جزیره رشد می کنند و سرسبزی به بار می آورند. این جزیره از نظر تنوع جانوران آبزی بسیار غنی بوده و میتوان در آبهای شفاف و زلال آن لاکپشت سبز دریایی، شاه میگو، ماهی های مختلف و رنگی و دیگر جانوران آبی را مشاهده کرد. بهترین مرواریدها در آبهای این جزیره دیده شده و در اوایل قرن 14 خورشیدی 50 کشتی برای صید صدف در آبهای کنار این جزیره فعال بودند.