سفر به جزیره هرمز استان هرمزگان؛ نگینی سرخ بر سینه خلیج فارس

خلیج فارس مکان مهم استراتژیک در ایران بحساب می آید و یکی از جزیره های استراتژیک و مهم این خلیج دیدنی، جزیره هرمز است. در طول سال هم گردشگران بسیاری سفر به جزیره هرمز را انتخاب می کنند. با ما در راهنمای سفر به جزیره هرمز استان هرمزگان همراه شده تا شما را با شماری از دیدنی های مشهور جزیره هرمز آشنا نمائیم.

معرفی منطقه

در نزدیکی بندرعباس، تنگه هرمز و جزیره قشم جزیره ای صدف مانند به نام هرمز قرار دارد. در زمانهای گذشته، کیش و قشم بیشتر مورد توجه گردشگران بود اما در سالهای اخیر، گردشگران جزیره هرمز را انتخاب می کنند و از طبیعت فوق العاده زیبا و هیجان انگیز آن لذت می برند. این جزیره به خاک قرمز رنگش معروف بوده و به همین خاطر، نام سرخپوش هرمزگان را از آن خود کرده است. در واقع، سیل گردشگران بعد از دیدن عکسهای آن که خاک قرمز رنگی دارد، شروع شد.

بطور کلی، طبیعت بکر این جزیره پر از رنگهای مختلف است و به همین دلیل، تبدیل به یکی از مقاصد اصلی گردشگران شد. با توجه به موقعیت جغرافیایی، آب و هوای جزیره گرم بوده و به همین دلیل، بهترین زمان سفر فصل زمستان بحساب می آید. در سفر به جزیره هرمز استان هرمزگان نه تنها از طبیعت بکر و زیبای آن لذت می برید، بلکه با فرهنگ و مردم بومی نیز بیشتر آشنا می شوید. جزیره هرمز بدلیل موقعیتی که در خلیج فارس دارد و عمق آب اطراف آن که برای ورود نفت کش های بزرگ مناسب هست، از اهمیت سیاسی و تجاری بسیاری نیز برخوردار بوده و به عنوان یک مکان استراتژیک شناخته می شود. این جزیره از چندین سطح و طبقه آشتفشانی، رسوبی و نمکی تشکیل شده و بیشتر این سطوح، تپه های بزرگ نمکی هستند و بیشترین قطر سطوح نمکی به 8 کیلومتر می رسد.

اطراف این جزیره، جلگه های پست و هموار وجود دارند. بطور کلی، به دلیل وجود خاکهای متنوع در این جزیره، زمین شناسان توجه بسیاری به آن دارند و گفته می شود که برای زمین شناسان این جزیره بهشت محسوب می شود. این جزیره را میتوان معدن نمک آبی، خاک سرخ و سنگ لاشه دانست که از جمله منابع درآمد بسیار مهم هستند. یکی از مسائل بسیار مهم براساس راهنمای سفر به جزیره هرمز استان هرمزگان، آب شرب است که در گذشته توسط چاه تامین میشد اما با کاهش بارش باران و خشکسالی، جزیره با کمبود آب شیرین مواجه شده و آب را از بندرعباس به جزیره آورده و در آب انبارها نگهداری میکردند. سرانجام، در سال 1388 آب شیرین کن مورد بهره برداری قرار گرفت و به این واسطه، مشکل آب شیرین حل شد.

گذشته منطقه

براساس راهنمای سفر به جزیره هرمز استان هرمزگان باید بدانید که این جزیره تاریخی پر فراز و نشیب داشته و پادشاهان و امپراطوری های قدیمی در آن حکومت میکردند. در گذشته، شهری به نام هرمز به جای شهر میناب امروزی وجود داشت که بعد از حمله مغول ها در سال 700 هجری، کم کم خالی از سکنه شد و مردمان آن در ابتدا به جزیره قشم و بعد به زرون که جزیره هرمز امروزی است، مهاجرت کردند. در مهاجرت به زرون، مردم شهر جدیدی را ساختند که به یاد شهر قدیمی خود نام آن را هرمز گذاشتند. بعدها این شهر گسترش پیدا کرد و نام کل جزیره هرمز شد.

براساس راهنمای سفر به جزیره هرمز استان هرمزگان باید بدانید که جزیره هرمز تا سال 900 هجری رونق بسیار زیادی پیدا کرده و به عنوان مرکز خلیج فارس شناخته میشد تا آنکه توسط پرتغالی ها تسخیر گشت. امروزه، یادگاری هایی از آن دوران در این جزیره دیده می شوند. در دوران تسخیر پرتغالی ها، مردم جزیره چندین بار شورش کردند و در سال 919 هجری شمسی مهمترین و بزرگترین شورش رخ داد. سرانجام، در سال 1622 میلادی پرتغالی ها از جنوب ایران توسط شاه عباس بیرون شده و این منطقه به تسخیر ایران درآمد اما دیگر جزیره هرمز همانند گذشته نشد و از اهمیتش کاسته شد.

دسترسی به منطقه هرمز

برای دسترسی به دیدنی های مشهور جزیره هرمز، باید ابتدا به بندرعباس بروید. سپس، می توانید سوار لنج های هرمز شده و 40 دقیقه بعد به جزیره برسید. راه دیگر، این است که سوار قایق ها و لنج های جزیره قشم شده که تعداد آنها بیشتر بوده و نیم ساعت بعد به جزیره هرمز برسید.

جاذبه ها و مکانهای دیدنی جزیره هرمز

ساحل سرخ هرمز

در این جزیره چنیدن ساحل وجود داشته که هر کدام یک نام مخصوص دارند. در میان این سواحل، ساحل سرخ و سواحلی که رنگی هستند، گردشگران بسیاری را به خود جذب می کنند اما سواحل صخره ای گردشگران کمتری را به خود می بینند و خلوت تر هستند. بازدید از این سواحل در یک روز امکانپذیر نیست و بیشتر گردشگران حتما از ساحل سرخ دیدن می کنند. این ساحل که یکی از دیدنی های مشهور جزیره هرمز بشمار می آید، در دنیا بسیار معروف بوده و میتوان آن را معدن خاک سرخ دانست که در بسیاری از صنایع و مواد آرایشی کاربرد دارد. این خاک را به عنوان ادویه گلک استفاده کرده و کاربرد خوراکی دارد به صورتی که اگر به این ساحل آمدید، می توانید کمی از آن را بچشید.

با قدم زدن در این خاک، لباس شما رنگ میگیرد که با شستشو پاک می شود. 70 درصد از این خاک اکسید آهن است که باعث شده تا رنگ این خاک به رنگ قرمز در بیاید. علاوه بر آنکه خاک این ساحل قرمز است، موج و آب دریا نیز وقتی که با این خاک در هم می آمیزند، قرمز و صورتی می شوند. اگر زمان غروب آفتاب به این ساحل بیایید، رنگهای دیگری مانند نارنجی و زرد نیز به این منظره افزوده شده و این زمان، بهترین فرصت برای گرفتن عکسهای هنری و رنگی از این طبیعت است.

این خاک سرخ که خاصیت خوراکی نیز دارد را می توانید در کوههایی که میان جزیره هرمز و قشم قرار دارند، ببینید. این کوهها به نام گلک در قسمت جنوبی جزیره با 200 متر ارتفاع قرار داشته و به رنگهای قرمز، زرد و نارنجی دیده می شوند. از خاک کوههای گلک مردم بومی به عنوان ادویه استفاده می کنند. از جمله غذاهایی که این خاک در آنها کاربرد داشته، نان، مربا، ترشی هستند. همچنین، در صنایع رنگ سازی و سرامیک سازی نیز از خاک کوههای گلک استفاده می شود.

ساحل فرش

در نزدیکی دره سکوت، ساحل رنگارنگ و زیبایی وجود دارد که در برخی از زمانها مانند روز خلیج فارس یا ایام نوروز افراد بومی با خاکهای رنگی این ساحل، فرش زیبایی را شکل می دهند. طرح و نقشی که بر روی فرش خاک هرمز شکل می دهند، از اشعار خیام، اسطوره ها و عناصر هرمزگان الهام گرفته می شوند. این فرش بعد از بارش باران بهم می ریزد و خاکها با هم قاطی می شوند. در این میان، حامیان محیط زیست با چنین کاری مخالف هستند و معتقدند که نباید خاکهای این منطقه را جابجا کرد. جابجایی آنها باعث ضرر رساندن به طبیعت می شود. راه حلی که حامیان محیط زیست برای ایجاد فرش از خاکهای این منطقه ارائه می دهند، این است که فرشی را شکل دهند و سپس، بر روی آن شیشه یا هر محافظ دیگری قرار داده که از بین نرود. با این کار، آسیب بسیار کمی به محیط زیست وارد می شود.

دره سکوت و الهه نمک فیروزه ای

یکی از دیدنی های مشهور جزیره هرمز، دره سکوت است. در این دره بلورها و اشکال زیبایی از نمک وجود دارند و این نمک ها باعث ایجاد سکوت در دره شده اند. در واقع، خاصیت نمک گرفتن صداهای جانبی و همچنین آلودگی های محیط است. در این دره، گنبد نمکی زیبایی دیده می شود که توسط آب باران صیقل خورده و به آن الهه نمک فیروزه ای می گویند. در کف این دره هم رودخانه ای از نمک وجود دارد که رنگ آن نارنجی و طلایی است. این رودخانه فصلی اشباع بالایی از نمک دارد به حدی که با قرار دادن دستان خود در آب رودخانه، بعد از مدتی بلورهای نمک روی دستهای شما شکل میگیرند.

غار مراقبه

در قسمت غربی جزیره هرمز، غاری به نام غار مراقبه وجود دارد که برای افرادی که بدنبال تجربه های جدید هستند، مکان بسیار هیجان انگیزی است. گذر از این غار بسیار سخت بوده و برخی مواقع باید سینه خیز بر روی سنگها جلو بروید. به همین خاطر باید لباس، کفش مناسب و همچنین کلاه، دستکش و دیگر وسایل مورد نیاز را همراه خود داشته باشید.

دره رنگین کمان

یکی از دیدنی های مشهور جزیره هرمز، دره رنگین کمان است. خاک این دره 70 رنگ بوده و باعث زیبایی بیش از اندازه این دره شده است. در خاک سنگ این دره کانی ها و عناصر مختلفی وجود دارند که از ارزش بسیار بالایی برخوردار هستند. وجود ترکیب های رسی و اکسید آهن باعث بوجود آمدن رنگهای قرمز، زرد، سیاه و نقره ای می شود. ترکیبات آتشفشانی هم باعث بوجود آمدن خاک خاکستری، سفید، صورتی و آبی شده است. بسیاری از افرادی که با مطالعه به این دره می آیند، از خاک و سنگ آن بر می دارند که باعث تاسف است.

یکی دیگر از اشتباهات مردم بومی، این است که این خاکهای رنگی را در شیشه ریخته و به گردشگران می فروشند. بجای خرید این خاکها و برداشتن از آنها، گردشگران اگر از صنایع دستی این منطقه حمایت و خریداری کنند، رونق بیشتری را به این منطقه می بخشند و از محیط زیست حمایت خواهند کرد.

دره مجسمه های هرمز

برای کسانی که به خیال پردازی علاقه دارند، دره مجسمه ها بسیار جذاب خواهد بود. در این دره صخره ها و سنگها به اشکال گوناگونی وجود دارند و هر کسی آنها را به شکلهای مختلفی می بیند. این دره مانند یک پارک ژوراسیک است که هرچه جلوتر بروید، مسیر باریک تر می شود و در آخر، به پرتگاه 40 متری می رسید. از اینجا، منظره فوق العاده ای از دریا دیده می شود که دیدن آن را حتما به شما پیشنهاد می کنیم.

قلعه پرتغالی ها

آلبو کرک، سردار پرتغالی حدود 500 سال پیش امپراطوری استعماری جهان را بوجود آورد و معتقد بود که اگر مالاگل، هرمز و عدن را تسخیر کند، تجارت کل دنیا در دستان او خواهد بود و به همین دلیل، تنگه هرمز توسط او تسخیر شد و امروزه یادگاری هایی از آن زمان در این منطقه دیده می شوند. باقیمانده های دوران استعمار پرتغالی ها، بیشتر قلعه هایی است که در مناطق مختلف ساخته شده که یکی از این قلعه ها در جزیره هرمز قرار دارد. قلعه پرتغالی ها هرمز را میتوان جز بزرگترین آثار باقیمانده از پرتغالی ها در تنگه هرمز دانست. این قلعه دارای قسمتهای مختلفی مانند زندان، کلسیا، ساه چال، سربازخانه، تالار سخنرانی، برج نگهبانی، نوش خانه و آب انبار است.

برج های نگهبانی این قلعه 12 متر ارتفاع دارند و چندین برج از این برج های نگهبانی در این قلعه دیده می شوند. ضخامت دیوارهای این قلعه تا 3.5 متر بوده، بسیار مستحکم هستند و ساخت این قلعه 30 سال زمان برده است. آب انبار قلعه مکانی برای جمع آوری آب باران بوده و به همین خاطر، منبع آب آشامیدنی دیگری در این جزیره پیدا نمی شود. سقف این آب انبار کاهگلی است و آب باران را به سادگی به داخل این آب انبار هدایت می کند. در اینجا، از مرجان های دریایی برای تصفیه آب استفاده میشده که در دیواره ها و کف آب انبار وجود داشتند.

این قلعه محل فرماندهی نیروی دریایی پرتغالی ها در قسمت شمالی جزیره بوده است. امروزه در ورودی این قلعه صنایع دستی این منطقه مانند نقاشی روی شیشه با خامهای رنگی، سوزن دوزی و نقابهای زنانه به فروش می رسند.

موزه نادعلیان

در این جزیره، موزه نادعلیان وجود دارد که در آن هنر و طبیعت با یکدیگر هم زیستی می کنند. در این موزه نشان داده می شود که انسان اثری جز زباله و خرابی برای طبیعت ندارد و می تواند با هنر خود طبیعت را زیباتر کند. از جمله آثاری که در این موزه به نمایش گذاشته شده، ماهی حک شده بر روی یک سنگ است. دکتر احمد نادعلیان تنها فردی بوده که در ایران آوازه هنر محیطی را سر داد. این موزه در گذشته خانه ای ویرانه بود که در سال 1388 به هنرمندسرا تغییر کاربری داد و بعد از مدتی، هنر محیطی وارد این هنرمندسرا شده و تبدیل به موزه نادعلیان شد.

در این موزه اطلاعات جامع و کاملی در مورد دکتر احمد نادعلیان، هنر محیطی و جزیره هرمز وجود داشته که در همان ابتدا با آنها مواجه می شوید. در قسمتهای مختلف این مکان می توانید از آثار هنر محیطی دکتر نادعلیان دیدن کنید.

جنگل مانگرو

در این جزیره، جنگلی پر از درختان حرا وجود دارد که به نام جنگل مانگرو معروف است. خاک و آب این منطقه نمکی است و گیاهان کمی می توانند در آن دوام بیاورند. درخت حرا نیز از جمله گیاهان سازگار با نمک بوده و این جنگل نیز فقط دارای درخت حراست. از نظر گونه های جانوری نیز در این جنگل 20 گونه وجود داشته که بسیار ارزشمند هستند.

اقامت در جزیره هرمز

از جمله گزینه های اقامت در جزیره هرمز هتل، هاستل های محلی، اقامتگاه های بومی و محلی و کانکس های مخصوص مسافران هستند. کانکس و کمپ هزینه بسیار کمی دارد. کمپ زدن برای افرادی که می خواهند از زندگی شهری دور باشند و از طبیعت لذت ببرند و در کنار آن هم زیستی کنند، گزینه بسیار مناسبی است. مطمئنا در کمپ امکانات کم و ابتدایی وجود دارند که این خود باعث شده تا تجربه ای متفاوت و هیجان انگیز داشته باشید. دو مکان کلی برای کمپ زدن وجود دارند؛ یکی کنار دریا و یکی در صخره ها، اگر کنار دریا می روید، توجه داشته باشید که بساط اقامت را از آب دریا فاصله دهید، چون شبها آب بالا می آید.

غذاها و رستوران های جزیره هرمز

اگر بدنبال فست فود و ساندویچ در این جزیره هستید، فقط یک گزینه پیش روی شما خواهد بود و تنها یک ساندویچی را می توانید در این جزیره پیدا کنید. اگر در خانه افراد محلی اقامت دارید، می توانید از آنها نانها و غذاهای محلی را درخواست کنید تا برای شما تهیه کنند. یکی از مشاغل در هرمز، ماهیگیری است و به همین دلیل، همیشه ماهی تازه به وفور پیدا می شود. یکی از غذاهای مورد علاقه در جنوب کشور، قلیه ماهی است که در این جزیره نیز تهیه می شود و می توانید به راحتی آن را در چندین رستوران پیدا و میل کنید. از جمله نانهای محلی این جزیره نان بالاتابه، تموشی و نان دستی است. شما همچنین می توانید مواد غذایی و وسایل پخت و پز را به همراه داشته باشید و خودتان آشپزی کنید.

حمل و نقل در جزیره هرمز

در این جزیره می توانید به راحتی با پیاده روی به هر نقطه از آن که می خواهید بروید و از طبیعت لذت ببرید. اما اگر نمی خواهید پیاده روی کنید، می توانید از خودرو، موتور و سه چرخه برای رفت و آمد و جابجایی استفاده کنید.